bamdad24 | وب سایت بامداد24

کد خبر: ۱۴۳۱۶
تاریخ انتشار: ۱۶ : ۰۰ - ۲۰ اسفند ۱۳۹۸
مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر در گفت‌وگو با بامداد جنوب مطرح کرد:
الهام بهروزی: تئاتر یکی از هنرهای پیشتاز در استان بوشهر است که با وجود ظرفیت‎های مستعدی که در خود جای داده است؛ اما آن‌گونه که باید حمایت نمی‏‌شود؛ این در حالی است که این هنر به‎واسطه زنده بودن و در صحنه بودن می‎تواند در بعد فرهنگ‎سازی و کاهش آسیب‎های اجتماعی بسیار موثر ظاهر شود و مسوولان شهری می‎توانند در این مقوله بیشتر از ظریفت‎های هنری تئاتر بهره بگیرند.

الهام بهروزی

تئاتر یکی از هنرهای پیشتاز در استان بوشهر است که با وجود ظرفیت‎های مستعدی که در خود جای داده است؛ اما آن‌گونه که باید حمایت نمی‏شود؛ این در حالی است که این هنر بهواسطه زنده بودن و در صحنه بودن میتواند در بعد فرهنگسازی و کاهش آسیبهای اجتماعی بسیار موثر ظاهر شود و مسوولان شهری میتوانند در این مقوله بیشتر از ظریفتهای هنری تئاتر بهره بگیرند.

طبیعتا این هنر در روزهایی که میزبان میهمان منحوس و ناخواندهای چون کرونا هستیم حال خوبی نداشته باشد؛ چراکه همه برنامه‎ریزیهایش متوقف شده است؛ اما به روزهای قبل از کرونا بنگریم متوجه میشویم که در سال 98 تئاتر بوشهر با درخشش هنرمندان و گروههای تئاتری هماستانی توانست روزهای خوبی را تجربه کند؛ هر چند در این سال شاهد انزوای برخی از کارگردانان و هنرمندان خوب این خطه در رویدادهای تئاتری بودیم اما نمیتوان چشم بر موفقیتهای هنرمندان استان در رویدادهای بزرگ تئاتری بست. یک اتفاق تلخی که در تئاتر بوشهر در سال جاری افتاد کوچ علی غلامی هنرمند باتجربه و پیشکسوت تئاتر جنوب بود که نبودش برای هنر استان ضایعهای بزرگ بود. بی‌شک وی نقش بیبدیلی را رشد تئاتر این اقلیم ایفا کرد.

اما این سوگ نتوانست تئاتر بوشهر را از حرکت بازنگهدارد و خوشبختانه این هنر توانست در سال جاری به‌واسطه وجود هنرمندان بزرگ و خلاق و تلاشهای بیدریغ جهانشیر یاراحمدی، مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان و هیات رئیسه این انجمن به خوشی بدرخشد.

درصدد برآمدیم در واپسین روزهای سال 98 پای صحبت‌های جهانشیر یاراحمدی، مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر بنشینیم و به واکاوی تئاتر بوشهر در روزهایی که گذشت و روزهایی که خواهد آمد، بپردازیم.

مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: تئاتر هنری است که هر شب روی صحنه متولد میشود و همان شب روی همان صحنه میمیرد. در شب‌های دیگر همین‌ طور متولد میشود و باز می‌میرد. این مدام زاده شدن و مردن مهم‌ترین تفاوت تئاتر با سایر هنرهای دیگر است. در حقیقت همین مشخصه موجب شده که تئاتر، هنری زنده، حاضر و خلق در لحظه تعریف شود. اتفاقی که در هنرهای دیگر نمی‌افتد اما در تئاتر روی میدهد زنده بودن آن ، رو در رویی و نفس به نفس با مخاطب است. مخاطب با حواس پنجگانه خود با تئاتر روبه‌رو میشود و با آن ارتباط برقرار میکند. در اینجا یک نکته وجود دارد که تئاتر تنها هنری است که بدون واسطه خلق میشود. این در حالی است که هنرهای دیگر به کمک یک ابزار با انسان ارتباط برقرار میکنند؛ خوشنویسی با نی‌قلم و دوات، نقاشی با بوم و رنگ، سینماگر با دوربین و... ولی تئاتر تنها هنری است که صرفا با رو در رویی دو انسان شکل میگیرد. از همین روی است که تئاتر را انسانیترین هنرها تعریف کرده‌اند و انتظار دارند سرشار از درس‌های انسانی باشد که به گمان من انتظار بحقی است.

جهانشیر یاراحمدی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه تئاتر زنده است و در لحظه جریان دارد، این خاصیتش چقدر در تحلیل و کند و کاو سوژه‌های انتخابی می‌تواند مخاطب را اقناع کند، توضیح داد: نکته قابل توجه در این پرسش شما «مخاطب» است که این برمیگردد به نویسنده و کارگردان یک اثر تئاتری که در انتخاب یک موضوع، تحلیل و نگارش آن چقدر به علم مخاطبشناسی توجه داشته است! تردید نداشته باشید اگر یک نویسنده باهوش و یک کارگردان زیرک با نگاه دقیق به مسائل اجتماع پیرامون خودش این مسائل را به‌ویژه در نگارش و سپس در کارگردانی تحلیل کند، قطعا اثر شگفت‌آوری پیش روی مخاطب خواهد گذاشت. بنابراین ضرورت دارد که پیش از اینکه اثری در روی صحنه زنده خلق شود، نویسنده و کارگردان مخاطب‌شناسی کند. طبیعی است که هر اثری که بر اساس نیاز مخاطب پیرامونی خود خلق شود، بدون تردید مورد توجه مخاطب قرار می‌گیرد.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه توجه مخاطب یعنی اینکه من مخاطب ممکن است از تماشای اثر شما لذت ببرم یا ممکن است مرا به تامل وادارد، افزود: از دید من این تامل مهم‌ترین نکته‌ای است که یک اثر تئاتری بایستی به‌وجود بیاورد. یعنی کارگردان باید در ذهن مخاطب وسواس ایجاد کند و ذهن او را به کنکاش وادارد؛ به‌گونهای وقتی از سالن تئاتر خارج میشود با خود سوالاتی را ببرد که برای رسیدن به پاسخهایشان تفکر و تامل و مسائل اجتماعی مطرح‌شده را در اثر تحلیل کند. اگر این اتفاق افتاد بدون‌شک زنده بودن هنر تئاتر می‌تواند در تحلیل نمایش، اثر بسیار عمیقی بگذارد.

این نویسنده و پژوهشگر مطرح حوزه تئاتر همچنین در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه برخی از هنرمندان تئاتر استان معتقدند که انجمن هنرهای نمایشی استان در حال پیش رفتن به سمت نخبه‌کشی است! نظر شما در این باره چیست، گفت: ببینید باید نخست ببینیم نخبه چیست و نخبه کیست و بعد مدعی شد که نخبهکشی صورت گرفته است یا خیر! طبیعی است باید نخبهای وجود داشته باشد تا نخبهکشی هم صورت بگیرد. بنابراین به دلیل اینکه گزاره اول وجود ندارد، خود به خود گزاره دوم منتفی میشود!

مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر در ادامه در خصوص وضعیت جشنوارههای تئاتری درون استانی نیز بیان کرد: در درون استان سالانه یکسری جشنوارههایی مثل جشنواره تئاتر کودک و نوجوان دیّر، جشنواره طنز تنگستان، جشنواره تئاتر کوتاه گناوه، جشنواره مونولوگ دیلم و... برگزار میشود که بودجه این رویدادها از طریق بودجه شهرستانی (فرمانداری، شهرداری و شوراهای اسلامی این شهرستانها) تامین می‌شود اما امسال تا این لحظه از سوی شهرستانها بودجه برگزاری این رویدادها تامین نشده است و اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن هنرهای نمایشی نیز تنها در تامین بخشی از اعتبار این جشنواره‌ها کمک می‌کنند. به همین دلیل فعلا نمی‌توان در خصوص وضعیت این رویدادها اظهار نظر کرد.

یاراحمدی در ادامه با به حضورش در همایش تئاتر استان‌های کشور و تدریس یکی از پنل‌های تخصصی آن، دیدار با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و گفت‌وگو در خصوص مشکلات تئاتر استان‌ها، نشست با معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص پیامدهای سوء ادغام انجمن‌های هنری و موسسات فرهنگی هنری و اعتراض به این طرح اشاره کرد و گفت: انجمن هنرهای نمایشی استان مانند گذشته همچنان پیگیر مشکلات و مسائل جامعه تئاتری است و به‌عنوان یکی از نمایندگان انجمن در جلسات تئاتری کشور در سطح کلان حضور داشته‌ام و پیگیر مشکلات و معضلات تئاتر استان‌ها بوده‌ام. یکی از دغدغههای جدی ما در سال جاری تکمیل پلاتوی جدید مجموعه تئاتر شهر بوشهر واقع در مجتمع فرهنگی هنری بود که با پیگیری‌های صورت‌گرفته ان‌شاءالله این پلاتو در سال 99 به بهره‌برداری خواهد رسید. علاوه بر این پیگیر ساخت پلاتو در شهرها و بخش‌هایی از استان که سالن ندارند نیز بودیم.

وی با تاکید بر اینکه از ابتدای مسوولیتم در انجمن هنرهای نمایشی استان یک دغدغه بسیار مهم و جدی داشتم و آن هم خلأ 30 ساله ارتباطی بود که جامعه هنری ما با شورای سیاستگذاری تئاتر کشور داشت، افزود: بنابراین این دغدغه را با دکتر ماحوزی، مدیرکل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر در میان گذاشتم و به طور مستند و مستدل متذکر شدم که مدیران تئاتر کشور اصلا شناختی از مدیران فرهنگی ما ندارند و حتی فامیلی آنها را نمی‌دانند! این مساله با تلاش‌های من و خانم ماحوزی پیگیری شد و این خلأ سی ساله در بازه زمانی کوتاهی پر شد و خیلی خوب توانستیم که تئاتر بوشهر و ظرفیت‌های آن را به کشور معرفی کنیم و از همین جا از خانم ماحوزی به خاطر این مهم، سپاسگزاری می‌کنم. این روند را در دوره جدید با خانم دکتر کرمپور نیز در میان گذاشتم و اهمیت موضوع را تشریح کردم و او نیز این پیوند ارتباطی با مدیران هنر را کشور را ادامه داد که خوشبختانه نتایجش را در طول سال می‌بینیم. کافی است قیاس مختصری کنیم این دوره زمانی را با ادوار پیش؛ تفاوتش واضح و مبرهن است. خوشبختانه امروز تئاتر بوشهر مثال‌زدنی است به گونه‌ای که هر جا صحبت از تئاتر استانها می‌شود، تئاتر بوشهر را مثال میزنند.

یاراحمدی در ادامه با اشاره به اینکه دغدغه دوم من بحث سخت‌افزاری بود، تصریح کرد: هرچند این مقوله جزء وظایف انجمن نبود اما من مقداری فوضولی کردم و به این مساله ورود کردم و با پیگیری‌هایی که انجام دادیم و به زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های موجود استان اضافه کردیم و در مجموعه تئاتر شهر بوشهر نیز پلاتوهایی را برای تمرین افزودیم که بدون شک جامعه تئاتری در آینده بیشتر قدر آنها را خواهند دانست؛ دغدغه سوم ما حمایت مالی از تولیدات تئاتری بود که متاسفانه این مهم به دلیل کمبود اعتبار، کم محقق شده است و این اتفاق تلخی است.

وی با اشاره به اینکه انجمن هنرهای نمایشی استان طبق سیاست‌های تئاتر کشور پیش میرود، افزود: از این رو، توسعه اجراهای عموم در استان یکی از برنامههای کلیدی بود که در اولویت برنامههای ما قرار گرفت و خوشبختانه در این زمینه توانستیم گامهای استواری برداریم و آن را برای کارگردان‌های استان تبدیل به یک دغدغه کنیم. اینک نه تنها در شهر بوشهر بلکه در سایر شهرستانها و بخش‌های استان نیز شاهد اجراهای عموم پرمخاطب در طول سال هستیم. البته این اتفاق را هنوز باید پررنگتر کنیم. برنامه دیگری که در دستور کار ما قرار گرفت، طرح تبادل تئاتر بود که در حال انجام است و در جریان آن از آثار باکیفیت و شاخص سایر استان‌ها از جمله تهران برای نمایش در استان دعوت میکنیم که در نقاط مختلف استان به روی صحنه می‌روند. در سال جاری چندین کار فاخر در استان اجرا شد و قرار بود در اسفند هم دو کار خوب از تهران در بوشهر اجرا شود که به‌دلیل شیوع کرونا در کشور به تعویق افتاد.

یاراحمدی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه با توجه به اینکه تئاتر یک هنر مردمی است اما آن‌گونه که باید از سوی مسوولان مورد توجه واقع نمیشود، از دید شما علت این کم‌توجهی چیست، گفت: حقیقتش این سوال همیشگی خود ما نیز هست، ببینید وقتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که متولی فرهنگ و هنر کشور است، تئاتر استانها را حمایت نمیکند، دیگر چه انتظاری از حمایت سایر مسوولان دارید؟! بنابراین این دغدغه جدی است که هنر تئاتر با توجه به پتانسیل و ظرفیتی که دارد، چرا در مقایسه با هنرهای دیگر کمتر دیده میشود؟! این در حالی است که هنر تئاتر میتواند با ایجاد روایت تازه، به جامعه امروز کمک شایانی کند و آن نشاط و امید ببخشد.

مسوول انجمن هنرهای نمایشی استان بوشهر با تاکید بر اینکه در این سالها رنج و درد عمیقی را متحمل شدهایم و آن هم کمبود منابع مالی است، یادآور شد: بودجه تئاتر استان نه تنها کم است، بلکه هیچ است، به‌طوری که برای جشنواره تئاتر استانی بوشهر در سال 97، از بودجه ملی 15 میلیون و از بودجه استان هم 15 میلیون و در سال جاری هم برای این رویداد از بودجه استانی 20 میلیون تومان و از بودجه ملی هم 15 میلیون تومان اختصاص یافت؛ یعنی عملا برای اجراهای عموم اعتبار انجمن صفر است.

یاراحمدی در پایان در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه تئاتر بوشهر امروز چقدر به کارهای علمی پژوهشی نیاز دارد، توضیح داد: کارهای علمی و پژوهشی محدود به زمان و مکان خاصی نیست، بلکه در هر زمان و هر مبدا جغرافیایی باید به صورت مستمر انجام شود و نیاز این هنر در هر جغرافیایی است. بنابراین شدیدا احساس میکنم این دو برای تئاتر استانها نیاز است امیدوارم روزی برسد که کارهای علمی و پژوهشی هر دو در ردیف همدیگر پیش بروند. در پایان آرزو می‌کنم که مصیبت کرونا خیلی زود از سر ایران و دیگر ممالک جهان رفع شود و مردم در صحت و سلامتی و صلح و شادی در کنار یکدیگر زندگی کنند.


نام:
ایمیل:
* نظر: