الهام بهروزی
انتشار ویروس
کرونا باعث شده است که بسیاری با استرس، اضطراب و ترس روبرو شوند؛ اما مساله در
همین جا ختم نمیشود. چراکه بسیاری از این افراد در منزل کودکانی دارند که این
استرس به آنها نیز منتقل میشود و تاب آوری کودکان در مقایسه با افراد بزرگسال
قابل مقایسه نیست.
کودکان زیادی،
بهخاطر استرس زیاد والدین در زلزله کرمانشاه، هنوز هم درگیر پسلرزههای آن هستند:
اختلالات رفتاری، هیجانی و روانی همچون شبادراری و کابوسهای شبانه و ترس از تنها
ماندن، اضطراب مرگ و از دست دادن والدین، لکنت زبان و رفتارهای وسواسی از جمله
مشکلاتی است که این کودکان با آن همچنان روبرو هستند. بنابراین باید به این توجه
داشت که استرس ناشی از کرونا شبیه مشکلات گذشته منجر به آسیب روانی کودکان نشود.
یک روانشناس
در اینباره به بامداد جنوب گفت: والدین باید توجه داشته باشند که با مدیریت هیجانات
خود در برابر این ویروس، از اختلالات هیجانی و رفتاری در کودکان خود، پیشگیری کنند.
شبنم میرزاییوند
درباره توجه به نوع گفتوگوهایی که در حضور کودکان نباید انجام شود، توضیح داد:
نباید در حضور کودک از تعداد کشتهها و مبتلایان، از خطرناک بودن ویروس، از فقدان ماسک
و... حرف زده شود. این مسائل میتواند حین یک گفتوگو حضوری با دوستان و یا حتی
تلفنی نیز بهطور غیرمستقیم به کودک منتقل شود و باید این نکته را نیز در نظر داشت
که بحث صحبت از این مسائل فقط گفتوگوی مستقیم با کودک نیست.
وی درباره
نکتههایی که والدین مجاز هستند این روزها با کودکان شان در میان بگذارند نیز اینگونه
توضیح داد: فقط لازم است مسائل بهداشتی را یادآور شویم؛ مثلا شیوه صحیح شستن دست را
به کودک آموزش بدهیم و بگوییم کرونا نوعی سرماخوردگی است؛ اما چون ممکن است از کسی
به ما منتقل بشود بهتره فعلا خانه کسی یا مهدکودک و مدرسه نرویم.
میرزاییوند
با اشاره به تبعات ناگوار اپیدمیهای سراسری در ضمیرناخودآگاه کودکان نسلهای
گذشته خاطرنشان کرد: در زمان جنگ نگرانی به صورت اپیدمی همه ایران را گرفت و ما هم
به عنوان والدین شما بلد نبودیم «نه اینکه نخواستیم» بلد نبودیم که کار فرهنگی انجام
بدیم؛ اما آن دوران گذشته است و باید امروز نگذاریم که اپیدمیها بر روح و روان
کودکان امروز و بزرگسالان آینده تاثیر منفی بگذارد. باید درس بگیریم و اجازه ندهيم
این ناآرامیها از طریق پدر و مادر و خانواده به فرزندانمان منتقل شود.
وی همچنین به
والدین توصیه کرد: یک دلیل نگرانی ما انباشت اخبار است. تمام منافذ نفوذ این نگرانی
را ببندید. تلویزیونها را جز در مواقع ضروری روشن نکنید و خود را در معرض اخبار غیر
صحیح و مغرضانه قرار ندهید. به اطلاعات فضای مجازی زیاد اعتماد نکنید معیار داشته باشید.
غربالگری کنید تنها مطالبی را اجازه دهید وارد ذهنتان و وارد فضای زندگیتان شود که
مثبت گویی داشته باشد. نگاه خوشبینانه داشته باشید. توصیههای بهداشتی که توسط مقامات
مسوول و از طریق تلویزیون و رسانهها مطرح میشود به دقت رعایت کنید. عزیزان مساله
کرونا را سیاسی نکنید دنبال مقصر نگردید کادر درمان و بهداشت با فداکاری مشغول کار
هستند قدردان زحمت و فداکاری این عزیزان باشیم.
این روانشناس
ادامه داد: نکته بعد نکات پیشگیری را که یاد میگیرید و مایلید در منزل انجام بدید
برای بچهها تبدیل به بازی شاد و شیرین کنید. زمانی که دست بچهها رو میشویید و ضد
عفونی میکنید زمانی که سایر توصیههای بهداشتی را عمل میکنید روحیهای شاد و امیدوار
داشته باشید. رفتار شما توام با احساسی که در آن لحظه دارید الگوی ذهنی فرزندان شما
خواهد شد. اگر میخواهید دست کودک را بشویید به او نگویید؛ «بیا دستتو بشور مریض نشی!»
اگر دستها را شستوشو و ضدعفونی
میکنید به صورت یک بازی شاد انجام بدید.
این روانشناس
درباره چگونگی آموزش مسائل کرونا به کودکان نیز گفت: به کودکان در مورد ویروس کرونا
توضیح بدهید و بگویید دانشمندان دارند تحقیق میکنند، تاکید کنید که این بیماری شبیه
نوعی سرماخوردگی است؛ اما شدیدتر و برای پیشگیری باید بهداشت را رعایت کنیم. فرایند
آموزش و رعایت مسائل بهداشتی را با بازی تلفیق کنید. کودکان با شنیدن
اخبار کرونا به علت اینکه دقیقاً نمیدانند، چه اتفاقی دارد رخ میدهد بیشتر از بزرگترها
دچار ترس میشوند
در اینباره
همچنین دکتر سیدامیر امین یزدی، استاد روانشناسی دانشگاه فردوسی نیز درباره اضطراب
ایجاد شده در پی اپیدمی کرونا تاکید کرده است: ورود ویروس کرونا به کشور عزیزمان باعث
تغییرات زیادی در سبک معمول زندگی ایرانیان گردیده است از تعطیلی مراکز آموزشی شامل
مدارس، دانشگاهها، همایشها و ... تا کاهش روابط خانوادگی و نیز ایجاد موجی از نگرانی
درخانواده ها و افراد. در همه جوامع تلاش میشود تا با استفاده از کارشناسان و متخصصان
بهداشتی سطح بحران را کنترل نمایند. با توجه به اثرات منفی شیوع ویروس کرونا بر بهداشت
روانی شهروندان، خانوادهها و کودکان که موجب استرس، نگرانی و اضطراب شده است ضرورت
دارد تا همکاران روانشناس و مشاور تلاش مضاعف کنند تا با ارائه راهکارها و توصیههای
مناسب در رسانهها و شبکههای اجتماعی، نقش مهمی در پیشگیری و یا کاهش اضطراب ایفا
کنند.
در ادامه توجه
مخاطبان را به رعایت نکات مهم جلب میکنیم که عبارتند از:
این قابل درک و
معقول است تا در مورد ویروس کرونا نگران باشیم؛ اما وحشت زدگی روش مفیدی برای پاسخ
به شرایط اخیر نیست. مغز ما به گونهای طراحی شده است تا در در شرایط خطر ایجاد ترس
نماید و این ترس ما را جهت رفع خطر به فکر و تلاش وا میدارد؛ اما واکنش شدید اضطراب
و وحشت عملکرد بهینه را تحت تأثیر منفی قرار میدهد. لذا ضرورت دارد تا آگاهانه واکنش
طبیعی نگرانی را مدیریت کنیم.
کودکان
نیاز بیشتری به حمایت دارند. برای آنها در مورد ویروس و بیماری اطلاعات مناسب بدهیم.
آنها ممکن است درک و تصویری غیر واقعی و اضطراب انگیز از کرونا داشته باشند. توضیح
دهیم که تعطیلی مدارس، پوشیدن ماسک و رفتارهای ضدعفونی کننده به این دلیل است که ویروس
به دیگران سرایت نکند. اطلاعات مفید مربوط به چگونگی مراقبت و پیشگیری را تهیه و به
کودکان آموزش دهید مثل شستشوی مرتب دستها، استفاده از ماسک در مکانهای عمومی، عدم
روبوسی و دست دادن و ... اگر والدین خود دارای اضطراب بالا باشند احتمال دارد تا از
طریق چهره، لحن صدا و واکنشهای کلامی ناخواسته سطح اضطراب کودکان را افزایش دهند.
اینکه خود و خانواده
را در معرض حجم انبوهی از اطلاعات منفی قراردهیم میتواند اضطرابزا باشد. بسیاری از
کانالها و شبکههای اجتماعی با ارائه اطلاعات زیاد و غیرعلمی باعث اضطراب بیشتر میشوند.
از منابع خبری و شبکههای اجتماعی معتبر وعلمی خبرها را دنبال کنید و کودکان را در
معرض خبرهای منفی قرار ندهید.
همدیگر را مضطرب
نکنیم. در شرایط سخت هرچقدر افراد جامعه نسبت به یکدیگر محبت، مراقبت و حمایت داشته
باشند تحمل شرایط آسانتر میشود. داشتن فکر و نگاه مثبت که با مراقبت و پیشگیری خطری
متوجه ما نیست و شرایط گذراست بسیار آرامبخش است.