داود علیزاده
کشاورزی ایران
در دهه گذشته چالشهای مختلفی را پشت سر گذاشته است. از خشکسالی تا سیلهای سال
گذشته، از ترویج فرهنگ ناصحیح استفاده از سموم کشاورزی تا هجوم ملخها به استانهای
جنوبی. هر کدام از این مسائل می تواند سرفصل گفتوگوی ما با مسوولان باشد. با این
همه به سراغ «سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر» رفتهایم تا برخی سوالات مطرح شده
درباره وضعیت کشاورزان و کشاورزی استان بوشهر جویا شویم.
رئیس سازمان جهاد
کشاورزی استان بوشهر در پاسخ به این پرسش که جهاد کشاورزی آیا برای بهبود وضعیت و کاستن
از مصرف بیرویه سموم جهاد کشاورزی اقداماتی داشته است، گفت: جهاد کشاورزی استان
بوشهر در چهار زمینه سعی کرده است تا استفاده از سموم را مدیریت کند. مرحله اول
حذف سموم پرخطر، مرحله دوم توسعه سموم با پایه گیاهی و سوم توسعه سموم با اثر اختصاصی
و محدود روی یک افت بهجای طیف اثر گسترده. همچنین پایش و نمونه برداری و ارسال به
آزمایشگاه مرجع برای باقیمانده موار غیر مجاز سموم و فلزات سنگین و نیترات و آموزش
بهره برداران نیز از دیگر فعالیتهای این مرکز بوده است.
محمد تقی منوچهری
با بیان اینکه استان بوشهر ۹۰ هزار هکتار مزرعه گندم وجود دارد که ۷۰ هزار هکتار آن
معادل ۷۷ درصد در شهرستان دشتستان قرار دارد، افزود: در سال زراعی ۹۹- ۹۸، در ۱۰ هزار
هکتار از مزارع شهرستان گندم آبی و در ۶۰ هزار هکتار، گندم دیم کاشته شد که پیش بینی
میشود ۷۰ هزار تن محصول از آنها برداشت شود.
وی با اشاره
به بهبود وضعیت بیمه محصولات وپرداخت غرامت ناشی از خسارت وارد شده، یادآور شد که
کارگران و کشاورزان با مراجعه به مجمع نظام صنف کارهای کشاورزی و اخذ مجوز فعالیت به
تأمین اجتماعی معرفی و مراجعه کنند تا از خدمات سازمانی بیمه تأمین اجتماعی بهره
مند شوند.
رئیس سازمان جهاد
کشاورزی استان بوشهر با اشاره به بارشهای سیلآسا و بارش تگرگ در استان بوشهر که
باعث خساراتی به باغداران و مزارع این استان شد نیز توضیح داد: جهاد کشاورزی نسبت
به برآورد و ارسال گزارش خسارت به ستاد حوادث غیر مترقبه وزارت کشور در موعد مقرر
اقدام کرده است. همچنین برای بهبود وضعیت و کمک به حال کشاورزان وباغداران زیان
دیده سعی شد تا اقدامات تسیهلی نیز صورت گیرد.
بر همین اساس تقسیط
وامها توسعه صنعت بیمه، بخشش سود و جرائم وام، پرداخت تسهیلات کمبهره از فعالیتهای
موردنظر بوده است.
یکی از دغدغه
باغداران و کشاورزان استان بوشهر در این چند سال گذشته هجوم ملخ به مزارع بوده
است. سازمان ملل تائید کرده است که حملات گسترده ملخها در شرق
آفریقا در ظرف ۷۰ سال گذشته بیسابقه بوده است. ملخها حرکت خود در شرق افریقا را از
هفتهها پیش آغاز کردند. میلیونها ملخ به مزارع حمله کرده و هرچه را در مسیر حرکت
خود قرار داشتند نابود میکنند. دلیل افزایش ملخ بارندگی شدید ماههای اخیر در منطقه
بوده است. بسیاری از مردم در شرق افریقا حتی قبل از هجوم ملخها هم به دلیل خشکسالی،
درگیریهای نظامی و گرانی مواد غذایی به اندازه کافی غذا ندارند. ملخها در آستانه
برداشت محصول در این مناطق هجوم خود را آغاز کردند.
ملخهای کویری
کماشتها نیستند و روزانه به میزان وزن خود دو گرم غذا میخورند. این حشرات گرسنه در
مدت زمان بسیار کوتاهی مناطق عظیمی را ویران کردند. ملخها در یک کیلومتر مربع قادرند
به اندازه ۳۵ هزار نفر در یک روز غذا بخورند. این ملخها به معنای واقعی کلمه غذای
مردم را میخورند.
اتیوپی، سومالی
و اوگاندا نیز از جمله کشورهای افریقایی هستند که پیش از این در معرض هجوم انبوهی از
ملخهای صحرایی قرار گرفته بودند. ملخهای بیابانی به دلیل شرایط مساعد فعلی آب و هوایی
با سرعت استثنایی در حال تولید مثلاند. ملخها در شرایطی خاص به هم پیوسته و دستجات
بزرگی را تشکیل میدهند که شروع به مهاجرت میکنند.
بر پایه اطلاعات
منتشرشده از سوی «فائو» این ملخها میتوانند تا مسافت ۱۵۰ کیلومتر در روز را پشت سر
بگذراند و در مسیر حرکت خود، هرچه گیاه و علف (حتی علفهای هرز) باشد را نابود کنند.
در همین رابطه نیز مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی
بوشهر گفت: حجم خیلی بالایی از دستهجات ملخ از مرز شرقی عربستان و جنوب خلیجفارس
تخلیه میشوند، دستهجات مذکور بسیار بزرگ هستند بهطوریکه میتوانند کل استانهای
جنوبی کشور را پوشش دهند.
احمد سبحانی با
اشاره به آخرین وضعیت ملخها در استان بوشهر بیان کرد: خوشبختانه در کانونهایی که
درگذشته در شهرستانهای دشتستان، دشتی و تنگستان الان بالغبر ۹۰ درصد کانونها کنترلشده
است، ۱۰ درصد باقیمانده نیز به دلیل اینکه ممکن است هنوز تخمهای باز نشده در خاک وجود
داشته باشد که البته با پایش مستمر همکاران ما بلافاصله هر دستهای از پورههای ملخ
که دیده شود کنترل میشود و تا امروز نیز کار ردیابی پایش و لکهگیری در تمامی کانونها
انجامشده است.
وی ادامه داد:
در این میان کانونی در منطقه بالاسر دوراهک شهرستان دیّر به نام کوه احمد سلمان که
به دلیل شرایط اقلیمی خاص منطقه از سه روز گذشته مبارزه را آغاز کردهایم و بنابراین
پیشبینی ما این است که در آن کانون تا اواخر اردیبهشتماه مبارزه خواهیم داشت. تنها
یک کانون دیگر در منطقه دشت پلنگ باقی میماند که آنهم به دلیل اینکه ریزش در فروردینماه
اتفاق افتاده هنوز پورهها از خاک بیرون نیامده است و با ردیابی و پایش انجامشده پیشبینی
این است که بین ۵ تا ۷ روز آینده آغاز خروج پورهها باشد.
به گفته
سبحانی، پیشبینیشده که به خاطر شرایط اقلیمی منطقه و ارتفاع آن از سطح دریا، رطوبت
محیط و اینکه ملخها در اطراف رودخانهها و آبراههها تخمریزی کردهاند از زمان خروج
تا پایان حداقل ۲۵ روز طول میکشد، یعنی اگر حدود ۷ یا ۸ اردیبهشتماه شروع به خارج
شوند حداقل تا پایان اردیبهشتماه در آن کانون درگیر هستیم.
مدیر حفظ نباتات
سازمان جهاد کشاورزی بوشهر با بیان اینکه این وضعیت کانونهای موجود و ریزشهایی است
که پیشازاین و در فروردینماه اتفاق افتاده که پیشبینی میشود تا پایان اردیبهشتماه
درگیر حملات قبلی باشیم، خاطرنشان کرد: لکهگیری و کنترل شود. هر منطقه بر اساس و به
اقتضای شرایط ناهمواری و توپوگرافی آن نوع مبارزه و سمپاشی (تراکتوری، کولهای، ULV،
یا هوایی و...) تصمیمگیری میشود.
سبحانی با
اشاره به انجام نگرفتن سمپاشی هوایی در سال جاری گفت: امسال به دلیل ناهمواریها و
ارتفاعاتی که ریزش در آن اتفاق افتاده برای هیچکدام از کانونها نتوانستهایم سمپاشی
هوایی انجام دهیم، چون کاملاً در مناطق مرتفع و کوهستانی بوده که ناهمواریهای آن بسیار
زیاد بوده است.
وی در خصوص پیشبینی
فائو و سازمان حفظ نباتات در خصوص حمله حجم گستردهای از ملخها به کشور طی روزهای
آینده یادآور شد: طبیعت این ملخ بهگونهای است که باید در فصل بهار از عربستان و قاره
آفریقا خارجشده و به جایگاه بهاره خود، یعنی جنوب کشور ایران از استان خوزستان و بوشهر
تا هرمزگان و سیستان و بلوچستان و قسمتهایی از جنوب فارس بیاید؛ بنابراین ما همچنان
و با توجه به تودههای جوی که اتفاق میافتد که معمولاً در این فصل بادهای جنوبی هم
داریم پیشبینی این است که شاید تا پایان اردیبهشت هم احتمال ورود وجود دارد.
مدیر حفظ نباتات
سازمان جهاد کشاورزی بوشهر تاکید کرد: بنابراین ما در حال آماده شدن هستیم که اگر ملخها
در حمله جدید در دشتها ریزش کنند امکان مبارزه بیشتری هم با هواپیما و هم سمپاش پشت
تراکتوری و ULV پاش فراهم است و بهراحتی امکان
کنترل داریم. اگر مجدداً ریزشها در مناطق کوهستانی و کانونهای قبلی باشد که خوشبختانه
راهسازی انجام شده، اما اگر کانونهای جدیدی در کوهستانها تشکیل شود بازهم نیاز به
ردیابی و پایش و راهسازی دارد.
مدیر حفظ نباتات
سازمان جهاد کشاورزی بوشهر در پاسخ به پیشبینی حجم ورودی در حمله آینده ملخها عنوان
کرد: در خصوص دستهجاتی که از مرز شرقی عربستان و بهنوعی جنوب خلیج فارس به این شکل
تخلیه شوند حجم خیلی بالایی خواهد بود که در جنوب استان توزیع و پخش میشود. شاید نتوان
پیشبینی کرد که چه حجمی از ملخ وارد میشود چون دستهها تقسیم میشوند و نمیتوان
گفت چه حجمی از آن به استان ما وارد میشود، ولی بهمحض اعلام ورود و ریزش، اکیپهای
پایش و ردیاب در اسرع وقت حجم ریزش را به ما گزارش میکنند تا بتوانیم برای مبارزه
تصمیمگیری کنیم.
به گفته سبحانی،
دستهها بسیار بزرگ هستند بهطوریکه میتواند کل استانهای جنوبی کشور را پوشش دهند،
ولی بلافاصله حجم دستهها با اکیپهای ردیاب تشخیص دادهشده و به اکیپ مبارزه گزارش
میشود و با توجه به امکانات موجود اعم از سم و سمپاش و ادوات و ابزار و مهمتر از
همه نیروی انسانی میتوانیم ملخها را کنترل کنیم تا به عرصههای کشاورزی خسارت وارد
نشود.