بامداد جنوب: تلاش وزیر امور خارجه امریکا برای آنکه
همچنان واشنگتن را داخل توافق هستهای اعلام کند، مورد مضحکه و مسخره دیپلماتها و
سیاستمداران شده است. چند روز پیش روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی از اقدامات
جدید دولت امریکا، بهویژه مایک پمپئو در مورد توافق هستهای نوشت.
به نوشته این روزنامه، مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا
در حال آمادهسازی یک طرحی حقوقی است که نشان دهد امریکا هنوز عضوی از توافق هستهای
با ایران است که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا از آن خارج شد. این بخشی از یک
راهبرد پیچیده برای تحت فشار قرار دادن شورای امنیت سازمان ملل است که تحریم تسلیحاتی
علیه تهران را تمدید کرده و اطمینان حاصل کند که تحریمهای سختگیرانهتری علیه ایرانی
اعمال شود.
این گزارش و تائید تلاشهای وزارت امور خارجه امریکا
با انتقاد شدید و گسترده در سطح داخلی و بینالمللی روبهرو شد و تقریبا همه این
اقدام کاخ سفید را«دغلکارانه» توصیف کردند. یکی از این افراد، دیپلمات امریکایی
در دوران باراک اوباما است.
کالین کال، محقق دانشگاه استنفورد و مشاور امنیت ملی
جو بایدن در پیامی توئیتری درباره برخی اخبار مبنی بر اینکه مایک پمپئو، وزیر امور
خارجه امریکا بهدنبال طرحی حقوقی است که نشان دهد امریکا هنوز عضوی از توافق هستهای
است تا از آن برای اعمال فشار بر شورای امنیت سازمان ملل در راستای تمدید تحریم
تسلیحاتی علیه ایران استفاده کند، نوشت: اینکه [دولت ترامپ] از توافقی در زمان
دولت اوباما خارج شد که بهطور قابل تصدیقی کارآمد بود و سپس زمانی که این سیاست
شکست میخورد، از مکانیسمی در آن توافق برای تهدید جهان، بیگانه کردن متحدانمان و
کارشکنی در همبستگی بینالمللی استفاده شود، نشاندهنده سیاست خارجی دغلکارانه
ترامپ است.
انتقاد ایدهپرداز امریکایی
از سوی دیگر، یک استاد دانشگاه امریکا از تلاش اخیر
وزیر امور خارجه این کشور برای اعمال فشار بر شواری امنیت در راستای تمدید تحریم
تسلیحاتی ایران با ارائه طرحی حقوقی که نشان دهد امریکا هنوز عضوی از برجام است و
میتواند از مقررات مکانیسم ماشه در این توافق استفاده کند، انتقاد کرد.
استفن والت، استاد امور بینالملل دانشگاه هاروارد
تلاش اخیر مایک پمپئو را برای ارائه طرحی حقوقی که نشان دهد این کشور هنوز عضوی از
توافق هستهای است تا بدین طریق در راستای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران بر شورای
امنیت سازمان ملل اعمال فشار کند، در صفحه توئیترش مورد انتقاد قرار داده و نوشت:
تلاش پمپئو برای فعال کردن مقررات اعمال دوباره [مکانیسم ماشه] در برجام [توافق
هستهای] پس از آنکه امریکا از آن خارج شده و آن را دور انداخت، مانند این است که
مردی با طلاق همسرش را ترک کند و آن وقت بگوید باید درباره اینکه زن سابقش با چه
کسی قرار میگذارد، خودش تصمیم بگیرد.
هاس: منزویتر خواهیم شد
یک مقام پیشین وزارت خارجه امریکا گفت که تلاش دولت
ترامپ برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی، ایالات متحده را منزوی خواهد کرد.
ریچارد هاس، رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی و مدیر
پیشین دفتر برنامهریزیهای سیاسی در وزارت خارجه روز دوشنبه در توئیتی با اشاره
به اینکه طرح فعلی امریکا برای تحریم تسلیحاتی علیه ایران جواب نخواهد داد، نوشت:
دولت ترامپ با خروج یکجانبه از برجام عجولانه عمل کرد. حال با پیشبرد این طرح
خودمان را بیشتر از ایران منزوی میکنیم آن هم درست در زمانی که باید تمرکزمان را
روی فعالیتهای هستهای ایران بگذاریم.
انتقاد تند اولیانوف از تصمیمات امریکا در قبال ایران
و برجام
در این میان نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی
با انتقاد از سیاست فشار حداکثری امریکا علیه ایران تاکید کرد: تصمیمهای غیرسازنده
واشنگتن بر رژیم منعاشاعه در جهان و امنیت منطقه تاثیر منفی داشته است.
میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمانهای
بینالمللی در وین در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: نتیجه اصلی سیاست فشار
حداکثری امریکا (در خصوص ایران) چه بوده است؟ کاهش اجباری تعهدات ایران ذیل برنامه
جامع اقدام مشترک (برجام). آیا اکنون زمان آن نرسیده است که امریکا در تصمیمها
واقعا غیرسازنده خود که بر رژیم منعاشاعه در سطح جهانی و امنیت منطقهای تاثیر
منفی گذاشته است، تجدید نظر کند؟
اولیانوف در توئیتی دیگر در پاسخ به یک کارشناس امریکایی
که گفته بود «تحریمهای سازمان ملل علیه ایران باید بازگردانده شود»، خاطر نشان
کرد: تکرار یک داستان قدیمی که نتیجهای هم نداشته است. سیاست فشار حداکثری وضعیت
را برای تمام طرفها، از جمله امریکا سختتر و سختتر میکند. برخی افراد بهجای
درس گرفتن، خواستار تقویت آن چیزی هستند که قبلا ثابت شده که یک اشتباه استراتژیک
بزرگ است.
اجرای یک توافق دلبخواهی نیست
با این حال، این تلاش (دولت ترامپ) با بدبینی متحدان
غربی واشنگتن و تردید منتقدان نسبت به این روبهرو شده است که آیا هدف نهایی این
کار نابودی کامل توافق هستهای در آخرین مراحل از انتخاب مجدد ترامپ است. یک دیپلمات
غربی که خواست نامش فاش نشود، در اینباره گفت: شما نمیتوانید یک قطعنامه را
انتخاب کنید و بگویید بخشهایی از آن را اجرا میکنید اما از مابقی آن پیروی نخواهید
کرد.
خبرگزاری فرانسه در ادامه گزارش داد: چین و روسیه که
از حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل برخوردار هستند با وضع تحریمهای جدید (علیه
ایران) مخالفت خواهند کرد. تنها یک راه برای جلوگیری از این وتو وجود دارد و آن این
است که یکی از طرفهای توافق اثبات کند که ایران توافق را به طرز گستردهای نقض
کرده است.
یک مقام امریکایی و چند دیپلمات خارجی گفتهاند که
دولت ترامپ تلاش میکند این موضع خود را پیش ببرد و اعلام کند که ایران توافق را
نقض کرده است! این در حالی است که امریکا خود تعهداتش ذیل برجام را که هدف آن رفع
تحریمهای ایران در ازای محدودیت برنامه هستهای این کشور بود، زیر پا گذاشته و حتی
تحریمهای یکجانبه و سختی را علیه تهران وضع کرده است.
برخی کارشناسان و حتی کسانی که حامی تمدید تحریم تسلیحاتی
ایران هستند، بر این باورند که اگر پمپئو بخواهد این کار را از طریق چارچوب برجام
انجام دهد، تاثیراتی گستردهتر خواهد داشت و ممکن است به نابودی برجام بینجامد.
کلسی داونپورت رئیس بخش منع اشاعه در انجمن کنترل
تسلیحات خاطرنشان کرد: اگر پمپئو طرح خود را پیش ببرد، بازگشت تحریمها علیه ایران،
برجام را نابود خواهد کرد. به گفته او، چنین اقدامی حتی پیامدی به مراتب مهمتر
دارد؛ اینکه موجب شود ایران به تهدیدات خود عمل کند و از معاهده منع گسترش سلاح های
هستهای (NPT) خارج شود. این، گامی دیگر در جهت تضعیف
اعتبار امریکاست که مذاکرات آینده با ایران را دشوارتر خواهد کرد و خطر وقوع یک
بحران هستهای در منطقه را افزایش خواهد داد.
رایزنی ظریف و لاوروف
از سوی دیگر در حالی که در واشنگتن تلاشهای وزارت
امور خارجه امریکا برای فشار بر ایران با تمسخر جهانیان روبهرو شده، وزرای امور
خارجه ایران و روسیه طرح متوهمانه تازه امریکا در خصوص برجام را مردود و غیرعملی
دانستند.
محمدجواد ظریف و سرگئی لاورف، وزرای امور خارجه جمهوری
اسلامی ایران و فدراسیون روسیه روز گذشته در گفتوگویی تلفنی در خصوص آخرین تحولات
سیاسی در افغانستان و تلاشها برای آشتی و تفاهم سیاسی در این کشور گفتوگو و
تبادل نظر کردند.
طرفین همچنین در خصوص طرح متوهمانه تازه امریکا در
خصوص برجام رایزنی و آنرا مردود و غیرعملی ارزیابی کردند.