بامداد جنوب: امروزه در سراسر دنیا بنادر به‌عنوان مبادي ورود و خروج کالاها نقشی حساس و حیاتی در توسعه اقتصادی کشورها ایفا می‌کنند تا جایی که بر اساس آمارهای جهانی، حدود 90 درصد فعالیت‌های اقتصادی بین‌المللی (واردات و صادرات) به‌وسیله دریا و از طریق تخلیه و بارگیری کالاها در بنادر صورت می‌گیرد، زیرا این نوع حمل و نقل داراي مزایايی نظیر قیمت ارزان، انتقال حجم و وزن انبوه کالا و همچنین انتقال سریع و بی‌خطر کالاهاست. حمل و نقل دریایی کالاها نقش کلیدي در تجارت خارجی به‌ویژه تجارت فرا‌قاره‌اي جهان دارد، از این‌رو بدون وجود حمل و نقل دریایی، واردات و صادرات کالا که پایه تجارت مدرن جهانی است امکان‌پذیر نیست. بر همین اساس، بسیاری از کشورهای دنیا، توجه به رشد و توسعه بنادر را به‌عنوان قلب اقتصادی خود مورد توجه قراره داده‌اند، زیرا اگر بنادر رشد نکنند، سرمایه‌گذاری و صادرات کالا نیز با مشکل روبه‌رو خواهد شد.
در این زمینه، کارشناسان معتقدند وجود بنادر کارا و فعال، علاوه بر اینکه می‌توانند سبب متنوع‌سازي اقتصادي و خروج از تک‌محصولی بودن صادرات شوند، نقش بسیار ارزشمندي نیز در کاهش بهاي تمام شده کالاها ایفا می‌کنند؛ بنابراین بنادر جزء دارایی‌هاي نامشهود ملی هستند که از دو جهت عمده بر بهاي تمام شده کالاهاي داخلی تاثیرگذار هستند. اولین مورد تاثیر بنادر بر قیمت تمام‌شده مواد خام، قطعات، ماشین‌آلات و مواد ساخته شده یا نیمه‌ساخته‌اي است که وارد کشور می‌شوند تا در فرایند تولید و یا ارائه خدمات داخلی به کار روند. دومین مورد نیز مربوط به تاثیر عمده بنادر بر هزینه‌هاي انبارداري، حمل و نقل، خسارات و... روي کالاهاي ساخته شده داخل که به‌منظور صادرات از کشور خارج می‌شوند.
بر اساس این گفته‌ها، اهمیت بالای بنادر در شکوفایی و رشد اقتصادی کشورها بر هیچ کسی پوشیده نیست با این حال، بسیاری از بنادر ایران طی دهه‌های اخیر آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته و در مقایسه با بنادر روز دنیا توسعه چندانی نداشته‌اند، به‌گونه‌ای که با گذشت بیش از چهل و یک سال از انقلاب اسلامی، بسیاری از بنادر کشور از جمله بندر مهم و استراتژیک بوشهر هنوز هم به خطوط ریلی مجهز نشده‌اند؛ این در حالی است که استان بوشهر بیشترین مرز آبی را با خلیج فارس در میان استان‌های هم‌مرز با این خلیج دارد.
در همین زمینه، نائب‌رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران با اشاره به اینکه بنادر ایران تجهیزات لازم و کافی برای انجام صادرات و واردات را دارند، خاطرنشان کرد: ضروری است نگاه ملی به بنادر به سمت بهره‌برداری هرچه بیشتر و بهتر از ظرفیت‌های دریایی و بندری ایران معطوف شود.
هیبت‌الله اصولی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های بندری ایران معادل کل خلیج فارس است، تصریح کرد: به‌طور حتم بنادر ایران می‌توانند به‌عنوان یک منبع پایدار در جهت ایجاد ثروت و درآمد ملی فعالیت کنند، اما متاسفانه آنگونه که باید و شاید این ظرفیت مورد توجه قرار نگرفته است و باید نگاه ملی در این خصوص به بهره‌برداری هر چه بیشتر و بهتر از ظرفیت‌های دریایی و بندری ایران معطوف شود.
به‌گفته وی، بنادر ایران می‌توانند برای کشورهای همجوار به‌عنوان یک فرصت تلقی شوند و در مسیر خطوط ترانزیتی مورد استفاده قرار گیرند، مقوله‌ای که همواره در مورد آن مباحث مختلفی مطرح شده است اما آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است.
نائب‌رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه بنادر کشور در صورت برنامه‌ریزی صحیح و اصولی یک منبع درآمد بی‌نظیر هستند، گفت: تردید نداشته باشیم که ظرفیت‌های بندری و دریایی ایران در صورت بالفعل شدن می‌توانند یک منبع درآمد ملی باشند و شکوفایی و رونق اقتصاد ایران را رقم بزنند.
اصولی با اشاره به اینکه ظرفیت‌ها و امکانات بندری کشور برای واردات و صادرات کالا مناسب و کافی است، تصریح کرد: بنادر ایران از تجهیزات و امکانات لازم و کافی به منظور امور تجاری برخوردارند و در صورت استفاده از ظرفیت آنها می‌توانند به‌عنوان یک منبع مهم درآمدی در راستای افزایش سطح رفاه عمومی عمل کنند.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت دریایی کشور به‌دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی امریکایی‌ها با موانعی روبه‌رو شده است، یادآور شد: طرح تحول صنایع دریایی گامی مهم در راستای بهبود وضعیت دریایی کشور است اما در عین حال باید به تجارت دریایی نیز با وجود تحریم‌ها توجه جدی داشت تا بتوانیم ارتباط دریایی خود را با دنیا در حد امکان حفظ کنیم.
این مقام مسوول در کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی با بیان اینکه توسعه ناوگان دریایی و حل مشکل بیمه کالا، فاکتور اصلی برای توسعه ترانزیت در ایران است، خاطرنشان کرد: ایران یک کشور سوق‌الجیشی است و نقطه عطفی برای کشورهای همجوار به‌شمار می‌رود تا بتوانند از این فرصت به‌نحوی مطلوب استفاده کنند، بنابراین توجه به حمل و نقل ترکیبی عامل مهمی برای توسعه ترانزیت یک کشور محسوب می‌شود و ایران نیز از این مقوله مستثنی نیست.
اصولی با تاکید بر اینکه ریل یک امکان مناسب و لازم برای ورود و خروج هرچه بهتر و بیشتر کالا از/ به بنادر است، افزود: اتصال بنادر به ریل یک الزام جدی است و در مورد بنادری که به شبکه ریلی کشور متصل نیستند باید تصمیم مناسب و عملیاتی اتخاذ شود، چراکه این اتفاق اجتناب‌ناپذیر است.
