الهام بهروزی
امروزه برای اکثر کشورها مشخص شده است که گردشگری بهعنوان منبع
تجدیدپذیر و سترگ اقتصادی، عامل مهم و موثری در راستای توسعه است؛ زیرا افزون بر
اینکه میتواند نقش موثری در اقتصاد جوامع ایفا کند، این قابلیت را دارد که با
ایجاد فرصتهای متعددی برای استراحت، تمدد روان، آشنایی فرهنگها با یکدیگر، آسایش
و احساس نشاط و تازگی را در کالبد و روان انسانها بیافریند.
از همین روی بود که صنعت گردشگری بهعنوان یکی از صنعتهای درآمدزا امروز
جهان بدل شده که نقش اساسی و کارامدی را در توسعه کشورهای گردشگرپذیر ایفا میکند.
این صنعت تاکنون موفق شده بیش از یک میلیارد و 11 میلیون فرصت شغلی جدید ایجاد
کند. ایران هم با توجه به برخورداری از آبوهوای مطبوع و ظرفیتهای طبیعی و تاریخی
منحصربهفرد در دهه اخیر با ایجاد زیرساختها و امکانات لازم بستر را برای رشد و
توسعه صنعت توریسم فراهم آورد تقریبا طبق برنامهریزیها و سیاستگذاریها در این
زمینه مسیر روبه رشدی را آغاز کرده بود که با رخ دادن حوادث تلخی در سال ۹۸ از
جمله گرانی بنزین و تجمعات اعتراضی مردم به این قضیه در آبانماه، شهادت سردار
سلیمانی و سقوط هواپیمای اوکرانی و... این صنعت دچار سکته شد اما با شیوع ویروس
کرونا در کشور و جهان این صنعت از حرکت ایستاد و در زیر بار خشارتهای کرونا کمر
خم کرد.
صنعت گردشگری در استان بوشهر نیز تحتالشعاع شیوع کرونا تعطیل شد این
در حالی بود که اسفندماه تا اردیبهشتماه پیک گردشگری استان بوشهر بهشمار میرفت
و برنامهریزیهای بسیاری برای توسعه این صنعت و جبران خسارتهای واردشده به آن در
اثر اتفاقات سال ۹۸ صورت گرفته بود اما کرونا همه رشتههای مسوولان و فعالان
گردشگری استان را پنبه کرد تا امروز با خسارت ۸۶ میلیارد تومانی کرونا به صنعت
گردشگری استان روبهرو شویم!
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر در این باره
گفت: با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی سفرها دو هزار و ۶۰۰ نفر از فعالان این بخش بیکار و ۸۶ میلیارد تومان به بخشهای گردشگری و صنایع دستی این
استان خسارت وارد شدهاست.
محمدحسین ارسطوزاده با اشاره به اینکه از این میزان خسارت ۸۰ میلیارد تومان به بخش گردشگری و شش میلیارد
تومان مربوط به بخش صنایع دستی است، افزود کسری درآمد و تبعات این موضوع باعث شد
جامعه فعال در حوزه گردشگری شامل اقامتگاهها، دفاتر گردشگری، راهنمایان گردشگر و
صنعتگران حوزه صنایع دستی متحمل آسیبها و خسارتهایی شوند.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۱۳میلیون
گردشگر داخلی و خارجی وارد استان بوشهر شدند اما امسال به دلیل شیوع کرونا تاکنون
هیچ سفر رسمی در این بخش نداشتیم و این رقم محقق نشدهاست، تصریح کرد: با وجود این،
امیدواری در جامعه حوزه گردشگری بالاست و معتقد هستیم با فرصتهای ایجاد شده و
برنامهریزی صورت گرفته بخش عمدهای از این آسیبها باید جبران شود.
ارسطوزاده با تاکید بر اینکه با پیگیریهای انجامشده از سوی
وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و تمهیدات اندیشیدهشده تلاش میشود
بخشی از این آسیبها در قالب پرداخت تسهیلات، بستههای حمایتی و برنامههایی که در
قالب پساکرونا مطرح شده جبران شود، گفت: همچنین با پیگیریها و مصوبات ابلاغ شده
در بخش تامین اجتماعی و تسهیلاتی پرداختی به گردشگری و کارگاههای صنایع دستی
امهال پیشبینی شدهاست و برای ادامه فعالیتها دستورالعملهایی تدوین و ابلاغ شدهاست.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به طرح سفر
هوشمند یادآور شد: بر این اساس همه تمهیدات لازم برای انجام سفری همراه با سلامت
که موجب خسران و انتشار بیماری نشود از مبدا تا مقصد اندیشیده شدهاست.
ارسطوزاده با تاکید بر اینکه گردشگری مطالبه مردم و جزء جدانشدنی از
زندگی مردم است و میل تقاضا به سفر حتی در شرایطی که بیماری جان انسانها را تهدید
میکرد و امکان سفر نبود باز هم وجود داشت، بیان کرد: در قالب سفر هوشمند تلاش شده
از ابتدای سفر که شامل تهیه بلیت، رزرو هتل و انتخاب اقامتگاههای مختلف، پایانههای
مسافربری رستورانها تدابیر لازم بر اساس دستورالعملهای بهداشتی تدوین و ابلاغ
شود تا گردشگر و جامعه پذیرنده گردشگر (جامعه محلی) سالم بمانند و کمترین آسیب به
آنها وارد شود.
وی درباره پروژههای گردشگری در حال اجرا در استان گفت: تکمیل پروژه موزه
منطقهای خلیج فارس که دربرگیرنده میراث فرهنگی طبیعی و تاریخی منطقه خلیج فارس
است در شهر بوشهر مراحل پایانی آن سپری میشود. موزه منطقهای خلیج فارس یکی از
موزههای برتر کشور و فراگیر در حوزه خلیج فارس است و فرصتی برای حضور گردشگر و ایجاد
انگیزه برای سفر را بهوجود میآورد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به پیشرفت
فیزکی ۹۰ درصدی موزه منطقهای خلیج فارس
افزود: تا پایان این پروژه حدود ۴۰ میلیارد
تومان اعتبار باید هزینه شود.
ارسطوزاده مهمترین برنامه سالجاری این ادارهکل را ساماندهی بافت
تاریخی بوشهر معرفی کرد و گفت: درهمین ارتباط ساماندهی بخشی از بافت تاریخی با ۲۰ میلیارد تومان اعتبار آغاز شده که بخشی
از این اعتبار تاکنون جذب شدهاست. همچنین در قالب ساماندهی بافت تاریخی بوشهر گذر
تاریخی رفیعی تا رشیدی که شامل چند بنای تاریخی است مرمت و احیا و به بناهایی با
کاربری خدمات گردشگری و فرهنگی تبدیل میشود. همچنین راهاندازی بازارچه صنایع دستی،
مبلمان شهری و بهسازی جدارهها و کف نیز در حال انجام است.
وی با بیان اینکه با ساماندهی بافت تاریخی مشاغل متعددی ایجاد میشود،
تصریح کرد: با توجه به اتصال بافت تاریخی بوشهر به محورگردشگری ساحلی این امر موجب
ایجاد حلقه اتصال و تفرج گردشگر در مناطق طبیعی میشود. ایجاد خانه صنایع دستی در
عمارت تاریخی مبارکی در بافت تاریخی بوشهر از جمله دیگر برنامههای این ادارهکل
در سال جاری است.
ارسطوزاده با تاکید بر اینکه استان بوشهر در زمان حاضر فاقد چنین
مکانی برای فعالیت صنعتگران در بخش صنایع دستی است که با ایجاد آن زمینه برپایی
کارگاههای تولیدی، عرضه و آموزش در این فضا فراهم میشود، افزود: برای راهاندازی
بازارچه صنایع دستی استان بوشهر دو میلیارد تومان اعتبار پیشبینی شدهاست که راهاندازی
این فضا در رونق صنایع دستی و احیای هنرهای دستی استان نقش تاثیرگذاری دارد.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، تعریف محور گردشگری
تاریخی و طبیعی در سیراف با چهار میلیارد تومان اعتبار و ساماندهی کاخهای هخامنشی
را از دیگر پروژههای در دست اجرای استان بوشهر در سال جاری معرفی کرد که مقدمات
آن آغاز شدهاست.
ارسطوزاده در ادامه رویکرد اصلی ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگی استان واگذاری بناها و اماکن تاریخی به بخش خصوصی است که در این ارتباط ۱۳ بنا مشخص شده و مقدمات واگذاری آنها
در قالب ماده ۲۷ و ۸۸ به بخش خصوصی واگذار شدهاست، گفت:
واگذاری هر کدام از این بناهای تاریخی به بخش خصوصی میتواند موجب رونق گردشگری،
ظرفیتی برای ایجاد اشتغال و دلیلی برای سفر گردشگران به منطقه باشد.
به گفته وی، سال گذشته از محل تسهیلات حوزه گردشگری ۲۰ میلیارد تومان اعتبار به ۲۳ طرح گردشگری پرداخت شد که بخش عمدهای
از این پروژهها شامل هتلها، اقامتگاهها، سفرهخانهها و اقامتگاههای سنتی و
کارگاههای صنایع دستی است که در نیمه اول و دوم امسال مورد بهرهبرداری قرار میگیرند.
ارسطوزاده درباره مناطق نمونه گردشگری هم توضیح داد: در زمان حاضر
چهار منطقه گردشگری شامل میرمهنا در بندر ریگ، حماد در دیلم، دلارام در دلوار، سد
رئیسعلی دلواری و یک دهکده گردشگری در استان بوشهر طراحی شدهاست. با توجه به ظرفیت
عظیم منطقههای گردشگری با پشتیبانی استانداری بوشهر در آینده نزدیک کار واگذاری
آنها به سرمایهگذار بخش خصوصی انجام میشود.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان بوشهر با تاکید بر
اینکه نقش منطقههای گردشگری در رونق این صنعت در بخش اشتغال و گردشگری به عنوان
صنعتی سبز و بدون هر نوع آلایندگی بسیار مهم و اثرگذار است، یادآور شد: هرکدام از
این منطقهها امکان ایجاد فرصت شغلی دارند به همین دلیل عزم جدی مدیریت ارشد استان
تعیین تکلیف این منطقهها است در این ارتباط فراخوان جلب سرمایهگذار داده میشود.
ارسطوزاده در پایان تاکید کرد: راهاندازی هریک از پروژههای یادشده
نقشی مهم در بحث جهش تولید دارد و تلاش میشود با فعال کردن پروژهها زمینه رسیدن
به منویات رهبر معظم انقلاب در بخش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان
فراهم شود.
یادآوری میشود، خسارت کرونا به بخش گردشگری استان بوشهر خسارتی سنگین
است اما با برنامهریزی و اجرائی کردن طرحهای خلاقانه و منطبق بر رعایت فاصلهگذاری
اجتماعی و پروتکلهای بهداشتی میتوان زمینه را برای جبران بخش اندکی از این خسارتها
در روزهای بحرانی کرونا فراهم آورد و با حمایتهای مالی و معنوی فعالان حوزه
گردشگری در این روزها میتوان موجودیت آنها را حفظ کرد تا در دوران پساکرونا با
همکاری و همدلی آنها نفسی دوباره به جان خسته صنعت کرونازده گردشگری دمید و با
استفاده از ظرفیتهای این صنعت به توسعه پایدار مناطق گردشگرپذیر استان بهویژه
روستاهای هدف گردشگری و اشتغالزایی و درآمدزایی در این مناطق دست یازید. بدون شک این
خسارت با برنامهریزی و اجرائی کردن طرحهای گردشگری نظیر جشنوارهها، مراسم و آیینهای
فرهنگی، سفرهای ارزان، تورگردانی و تکمیل و نوسازی زیرساختهای گردشگری در استان
بوشهر در دوران پساکرونا قابل جبران است. منتها در این بحبوحه کرونا دولت با همه
سختیهایی که با آن دستبه گریبان است به کمک سرمایهگذاران و فعالان صنعت گردشگری
بیاید تا بتوان بعدها از این ظرفیت برای نجات اقتصاد کشور کمک گرفت؛ چراکه صنعت
گردشگری میتواند تنها شانس ایران برای برونرفت از بحران اقتصادی باشد که رهاورد
کرونا و تحریمهای ناعادلانه علیه کشورمان است.