الهام بهروزی
استان بوشهر از زمره استانهایی است که در چند سال اخیر خیز خوبی در
حوزه کتاب و کتابخوانی برداشته است و توانسته به شکل موثری بر شمار کتابخوانان
استان بیفزاید اما ضعف زیرساختهای کتابخوانی در این خطه همواره تهدید جدی برای
توسعه فرهنگ کتابخوانی در بوشهر بهشمار میرود که متولیان حوزه کتاب درصدد برآمدهاند
با افزودن کتابخانههای عمومی سرانه فضای کتابخانهای استان را افزایش بدهند.
در این میان سال گذشته بزرگترین کتابخانه عمومی استان در دانشگاه
خلیج فارس راهاندازی شد که همین ظرفیت ایجاد شده توانسته بسیاری از منابع مورد
نیاز دانشجویان، پژوهشگران و کتابخوانان حرفهای را تامین کند اما این استان
علاوه بر کمبود فضای کتابخانهای، همچنان از نبود کتابفروشیهای تخصصی رنج میبرد
و کتابفروشی بزرگ دیگری که هم در سطح شهر وجود دارند تنها مخاطبان خاص خودشان را
دارند؛ از اینرو متولیان فرهنگی درصدد آن هستند تا با پرورش نسلی کتابخوان
متقاضیان کتاب را افزایش بدهند که در نتیجه افزایش کتابخوانان میزان تقاضا نیز
افزایش مییابد و این مساله خواه ناخواه فرهنگ کتاب و کتابخوانی را توسعه و کتاب
را جزء کالاهای اساسی مردم میکند.
هرچند خوشبختانه در سایه اجرای طرحهای تشویقی و انگیزشی مثل جام
باشگاههای کتابخوانی، پویشهای کتابخوانی و... کودکان و نوجوانان هماستانی به
دنیای کتاب جذب شدهاند تا جایی که بیشتر رشد کتابخوانی را در میان این قشر در
استان شاهد هستیم اما برای ترغیب قشر بزرگسال به کتاب خواندن هنوز راه طولانی در
پیش است که البته این مهم تنها در سایه فرهنگسازی و ایجاد زیرساختهای کافی محقق
میشود.
با توجه به آمارها، استان بوشهر در حوزه زیرساختهای کتابخوانی
همچنان دچار فقر است بهخصوص در مناطق کمتر برخوردار و روستاهای دوردست! بهگونهای
که در برخی از این مناطق اصلا زیرساختی بهعنوان کتابخانه وجود ندارد نظیر جزیره
شیف، بندرگاه و... که میطلبد متولیان امر در آیندهای نهچندان دور بستر مناسب را
برای ساخت و تکمیل چنین زیرساختهایی در این مناطق فراهم آورند تا در سایه آن
بتوان سرانه فضای کتابخانهای استان را افزایش داد.
البته در سال جاری با اضافه شدن ۷ کتابخانه عمومی خوشبختانه سرانه
فضای کتابخانهای استان ارتقا یافته است. مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر
روز گذشته (چهارشنبه، ۱ مردادماه) در این باره گفت: با اضافه شدن ۷ کتابخانه عمومی، سرانه فضای کتابخانههای
عمومی این استان بهازای هر صد متر به ۲
متر افزایش یافت.
علی هاشمی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر فضای کتابخانههای
عمومی استان بوشهر ۲۴ هزار و ۳۰۹ متر مربع است که ۳۱ درصد کتابخانهها در روستاها و ۶۹ درصد در شهرها قرار دارد، افزود: از
سال ۹۲ تاکنون بهطور میانگین هر سال یک
کتابخانه به کتابخانههای عمومی استان اضافه شده است و هماینک نیز دو کتابخانه عمومی در شهرهای آبدان و
دوراهک دیر در دست ساخت است.
وی با اشاره به اینکه اولین کتابخانه استاندارد استان بوشهر در سال ۹۸ افتتاح و بهرهبرداری شد، تصریح کرد: این
در حالی است که امور مساجد استان در برخی از روستاهای استان اقدام به دایر کردن
کتابخانه کرده است که طبیعتا این رقم را بالاتر میبرد.
مدیرکل امور کتابخانههای عمومی استان بوشهر از تقدیم پیشنویس طرح ایجاد
شعبه کتابخانه عمومی در روستاها به نهاد کتابخانه عمومی کشور خبر داد و گفت: این پیشنویس
اکنون در مرحله بررسی و تائید است.
هاشمی با تاکید بر اینکه کتابخانه سیار راهی برای خدمترسانی به
مناطق فاقد کتابخانه است که در استان بوشهر بهدلیل پراکندگی جغرافیایی و جمعیتی و
کمبود اعتبار کافی تاکنون عملی نشده است که در سالهای آینده با رفع موانع و همکاری
مسوولان و خیران در دستورکار قرار میگیرد، یادآورشد: در حال حاضر در سطح کتابخانههای
عمومی استان ۹۳۰ هزار و ۸۵۴ جلد کتاب وجود دارد که نشان میدهد بهازای
هر۱۰۰ نفر ۸۰ جلد کتاب وجود دارد؛ این در حالی است که در وضعیت مطلوب
باید بهازای هر ۱۰۰ نفر ۴۰۰ کتاب موجود باشد.
مدیرکل کتابخانههای عمومی استان بوشهر با بیان اینکه هر چند بوشهر
در این زمینه در کشور جایگاه مطلوبی دارد اما با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری
است که باید بهبود یابد، گفت: در دوران شیوع کرونا کتابخانههای عمومی دست از فعالیتهای
ترویجی و تبلیغی خود برنداشتهاند و هماینک دو کانال تحت عنوان شبکه مجازی کتابخوانان و شبکه مجازی
کتابداران در بستر اپلکیشن در حال فعالیت است.
به گفته هاشمی، شبکه مجاز کتابخوانان با حدود ۱۰ هزار عضو در سطح
کشور در حال اشتراکگذاری منابع خواندنی، معرفی کتاب، نقد کتاب، قصهگویی مجازی،
بازنمایی مناسبتی منابع کتابخانهها، اخبار کتابخانهها، معرفی خدمات کتابخانهها
و غیره است و اعضای این شبکه را اعضای کتابخانههای عمومی تشکیل میدهند.
این مقام مسوول با اشاره به خدماتدهی مجازی کتابخانههای عمومی در
دوران کرونا تصریح کرد: تمامی کتابخانههای استان با ایجاد صفحه اینستاگرام در حال
اشتراکگذاری خدمات کتابخانهای هستند و وجود لایوهای ایسنتاگرامی و نشستهای
کتابخوانی و معرفی و نقد کتاب آنلاین از سایر خدمات در دوران کرونایی است.
مدیرکل کتابخانههای استان بوشهر با پیشنهاد اینکه هماستانی در
مسابقات و پویشهای مجازی که در فضای مجازی در حال انجام است شرکت کنند، گفت: در
حال حاضر جشنواره کتابخوانی رضوی و پویش هر خانه یک کتابخانه در استان در حال
برگزاری است که علاقهمندان می توانند در آن شرکت کنند.
یادآوری میشود، در حال حاضر در استان بوشهر ۶۵ کتابخانه عمومی وجود دارد که ۴۵ باب در شهرها و ۲۰
باب در روستاها است.