افزایش چند میلیون نفری تعداد سهامداران و افزایش بی‌سابقه تعداد
روزانه معاملات بورسی طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر بسیاری از معامله‌گران تالار شیشه‌ای
را با مشکل روبه‌رو کرده است؛ به‌گونه‌ای که هرچه تعداد معامله‌گران بازار و کدهای
بورسی صادرشده، افزایش می‌یابد، هسته معاملات نیز در پاسخگویی ناتوان‌تر می‌شود تا
جایی که تقریبا در همه روزهای معاملاتی هفته گذشته هسته با اختلال روبه‌رو بود و
اعتراض سهامداران را در پی داشت. هرچند در این زمینه، راهکارهایی برای حل این مشکل
در نظر گرفته شده اما همگی زمان‌بر هستند و این درحالی است که تاکنون نیمی از
جمعیت کشور بورسی شدند و روند ورود سهامداران جدید به بازار سرمایه همچنان ادامه
دارد.
ماجرای اختلالات هسته معاملات بورسی در هفته گذشته به اوج خود رسید و
تقریبا در همه روزهای معامله آه از نهاد معامله‌گران بلند بود. در این رابطه، می‌توان
گفت اختلال در هسته معاملات بازار سرمایه از ارتقا نیافتن آن همسو با افزایش حجم
معاملات و بزرگ شدن بازار سرمایه نشات می‌گیرد و این موضوع باعث شده تعدادی از
سهامداران به‌دلیل اختلال هسته در طی معامله ضرر ببینند. زیرا ممکن است رقمی که سایت tsetmc نشان می‌دهد با رقمی که در کارگزاری
نشان داده می‌شود یک دقیقه اختلاف داشته باشد. این اختلاف ممکن است باعث شود
معامله‌گر دچار این اشتباه شود که فشار فروش زیاد شده و سهم خود را بفروشد؛ در حالی
که قیمت بالا آمده است.
به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیلی که سد راه ارتقای هسته شده تحریم است،
زیرا نرم‌افزار هسته معاملاتی وارداتی بوده و تحریم‌ها امکانتوسعه آن را نمی‌دهد.
در این راستا، چندی پیش رئیس سازمان بورس و اراق بهادار در مورد
راهکارهای رفع اختلال هسته معاملات، با بیان اینکه امور اجرائی رفع اختلال هسته بر
عهده شرکت فناوری است اما به‌طور کلی سه برنامه دنبال می‌شود، توضیح داد: یک
برنامه کوتاه‌مدت است که کندی و قطعی هسته حل شود. البته با وجود اینکه حجم ارزش
معاملات در سال جاری نسبت به سال گذشته هشت برابر شده، کندی‌ها کاهش یافته است.
توسعه هسته کار سریعی نیست و برای جاهایی که باعث کندی می‌شود باید کمک گرفت.
کارگروهی هم در این راستا تشکیل شده است.
حسن قالیباف اصل با تاکید بر اینکه بازار سرمایه ایران، مشتری‌محور
است، تصریح کرد: افراد با نام خودشان وارد سیستم معاملات می‌شوند. البته درمورد
سهام عدالت تجمیع سفارشات داشتیم که تجربه خوبی بود. این موضوع باعث می‌شود بازار
به کارگزار پایه تبدیل شود. راه‌حل میان‌مدت نیز خرید از عرضه‌کنندکان خارجی است
که شرکت فناوری مذاکراتی را انجام داده است که اگر قابل اعلام باشد، اعلام خواهیم
کرد. راه‌حل بلند‌مدت نیز تولید سامانه ترید و پست ترید بومی است که با همکاری
دانشگاه تهران در حال انجام بوده و پیشرفت‌های خوبی داشته است.
وی همچنین از امضای قراردادی با دانشگاه تهران برای طراحی یک سیستمخبر داده و اعلام
کرده بودکه تا آخر سال
رونمایی می‌شود. همچنین راه‌اندازی سیستم پس از معاملات ملی دنبال شده و قرار بود
با نخستین ETFدولت
به بهره‌برداری برسد اما این اتفاق نیفتاد و امیدواریم با
ETF بعدی
بهره‌برداری شود و به سیستم پس از معاملات مهاجرت کنیم.
ساعت معاملات دو قسمت می‌شود
همچنین مدیرعامل بورس تهران درباره برنامه‌های بورس تهران برای
جلوگیری از تکرار اختلال در سامانه معاملات و عادی شدن روند داد و ستد سهام شرکت‌ها
به بورس‌پرس گفت: یکی از اقداماتی که با همکاری مدیریت فناوری بورس تهران عملی
خواهد شد،به‌کارگیریدو سامانه معاملاتی است که مانند
جداسازی سامانه‌های بورس و فرابورس اجرائی شد.
علی صحرائی با بیان اینکه از هفته آینده و البته به‌صورت کاملا
موقتی، بدون آنکه زمان دادوستدها طولانی شود، سهام ترکیبی از صنایع مختلف در دو
زمان 8:30 تا 11 و 11 تا 14 یا 15 هر روز کاری معامله خواهند شد، بیان کرد: در این
میان به‌زودی جزئیات و چند و چون این رویه، نهایی و منتشر می‌شود.
مدیرعامل شرکت مدیریت فناوری بورس تهران نیز در مورد تغییر زیرساخت
سیستم معاملاتی گفت: به‌دلیل فشار زیاد بر سامانه معاملاتی بورس تهران در حال
پیاده‌سازی و اجرای راهکار فنی هستیم. این راهکار جدید از دید کاربر بیرونی قابل
مشاهده نیست که دلیل آن هم این است که یک سری تفکیک‌هایی داخل سامانه معاملاتی
انجام خواهد شد که کاربر بیرونی متوجه این تغییرات نمی‌شود و فقط به‌دلیل این که
در سامانه معاملاتی بورس تهران، افزایش ظرفیت داشته باشیم، معاملات بر روی دو
زیرساخت سخت‌افزاری مجزا انجام خواهند گرفت.
روح‌الله دهقان در ادامه توضیح داد: همانگونه که هم اکنون معاملات
بورس تهران و فرابورس در دو زیر ساخت سخت افزاری مجزا انجام می‌شوند، با پیاده‌سازی
این راهکار جدید، معاملات سامانه بورس تهران شامل دو زیر ساخت مجزا خواهد شد. به
این ترتیب نمادهای بورس تهران بین این دو زیرساخت تقسیم می‌شوند ولی از دید کابر
هیچ‌چیز قابل مشاهده نیست.
به‌گفته وی، به احتمال
زیاد با پیاده‌سازی این راهکار جدید، معاملاتی بعدازظهرها انجام نخواهد شد و ساعات
معاملات به سیستم سابق باز می‌گردد. البته همه چیز بستگی به شرایط بازار خواهد
داشت. اقدامات فنی این تغییرات زیرساختی در حال انجام است و به‌نظر می‌رسد تا دو
الی سه ماه آینده به بهره‌برداری برسد.
