الهام بهروزی:
ایجاد عدالت فرهنگی یکی از امور ضروری است که امروز برقراری
آن بهشدت در کشور بهویژه در استانهای کمتربرخوردار و محروم احساس میشود.
استان بوشهر هرچند از نظر ثروتهای خدادادی عنوان پایتخت انرژی را یدک میکشد؛ اما
در بسیاری از حوزهها از جمله زیرساختهای فرهنگی، آموزشی، درمانی، اقتصادی و... همچنان
با کمبودهای بیشماری مواجه است.
بهطور مثال، در بخش فرهنگ و هنر در اغلب نقاط استان، کمبود
زیرساختهای فرهنگی هنری همچنان دیده میشود یا در حوزه کتابخوانی ما همچنان از
نبود فضای کافی رنج میبریم بهحدی که به ازای هر ۱۰۰ نفر تنها دو متر فضا داریم.
طبیعتا این مشکلات مربوط به دیروز و امروز نیست؛ بلکه سالهای سال است که این
کمبودها و ضعفها وجود داشته و دارند اما بهدلیل اینکه فرهنگ و هنر هیچگاه دغدغه
جدی دولتها نبوده، پس این نقصانها و کمبودها همچنان به قوت خود باقی ماندهاند.
البته به گفته فاطمه کرمپور، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی
استان بوشهر در چند سال اخیر (از سال ۹۲ تا کنون) اقدامات خوبی در زمینه توسعه
زیرساختها و اماکن فرهنگی هنری صورت گرفته بهطوری فضای فرهنگی استان از ۲۵ هزار و
۵۰ متر مربع (سال ۹۲) به ۳۱ هزار متر مربع در سال ۹۹ رسیده است؛ اما هنوز تا رسیدن
به شرایط ایدهآل فاصله داریم. بنابراین توسعه فرهنگی و برقراری عدالت فرهنگی در
این منطقه با توجه به بودجه اندکی که به حوزه فرهنگ و هنر سالانه تزریق میشود
نیاز به معجزه دارد مگر اینکه خیران و دوستداران بحق فرهنگ و هنر وارد عرصه شوند و
با طرحهای مبتکرانه به یاری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بیایند و در
مناطق مختلف استان بهیژه مناطق کمتربرخوردار با استفاده از ظرفیتهای سختافزاری
بلااستفاده زیرساختهایی را برای فعالیتهای فرهنگی و هنری ایجاد کنند.
درست مانند اتفاقی که در روستای هلیله در جوار شهر بوشهر
افتاد. در این روستا ساختمان قدیمی بهداشت به همت فعالان فرهنگی و دغدغهمند و با
همکاری ادارهکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، استانداری، فرمانداری، بخشداری، شبکه
بهداشت و درمان، شورای روستا، شرکت تعاونی مرزنشینان و اهالی فرهنگدوست هلیله به
خانه تاریخ، فرهنگ و هنر بدل شد. این خانه در دل خود یک کتابخانه تخصصی کودک و
نوجوان و تالار گفتوگو جا داده است که بیشک با آغاز فعالیتش نقش موثری در پویایی
و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی و گفتمانسازی فرهنگی در این روستای تاریخی ایفا
خواهد کرد.
بدیهی است طرح راهاندازی خانه تاریخ، فرهنگ و هنر روستای
هلیله حاصل اندیشهورزی و دغدغهمندی هنرمندان نامآشنای استان شامل عبدالرحمن
برزگر (نویسنده، عکاس و رئیس انجمن سینماجوانان استان)، آریو انصاری (هنرمند)،
مهدی انصاری (نویسنده) و علی برزگر (کنشگر و فعال اجتماعی) است. این خانه که مراحل
تکمیل و تجهیز آن به پایان رسیده، چند روز دیگر؛ یعنی همزمان با هفته کتاب امسال
فعالیت خود را در حوزههای کتابخوانی، مشاوره خانواده و تحصیلی در این روستای زیبا
و ساحلی آغاز خواهد کرد.
متولی طرح خانه تاریخ، فرهنگ و هنر در روستای هلیله در این
باره به بامداد جنوب گفت: با توجه به نبود مرکز فرهنگی بهویژه کتابخانه در روستای
هلیله بر آن شدیم تا با کمک و مساعدت انجمن سینمای جوانان استان بوشهر، ادارهکل
فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر و همیاری دهیاری و شورای اسلامی هلیله الگویی جدید
را در تاسیس خانه فرهنگ و هنر به اهتمام شرکت تعاونی مرزنشینان در محل ساختمان
خانه بهداشت قدیم تجربه کنیم.
عبدالرحمن برزگر در ادامه با تاکید بر اینکه بدون شک
کتابخانه و مرکز مشاوره خانواده و همچنین مشاوره تحصیلی در روستای تاریخی هلیله
محلی برای مراوده و برقراری تعامل و ارتباطات در راستای ترویج مطالعه و آموزش سبک
زندگی ایرانی اسلامی خواهد بود، افزود: بیتردید اهمیت فرهنگ و هنر در گفتمانسازی
اجتماعی بسیار با اهمیت است. برای مثال، بنا به تجربه تاریخی طیشده در استان
بوشهر، پاتوقهای فرهنگی میتواند بر گسترش و نگهداشت یادمانهای تاریخی موثر واقع
شود و اکنون با قرار گرفتن فرهنگ کتابخوانی و فعالیتهای هنری در کنار هم، میتوان
میراث چند هزار ساله «بیشهر» را حفظ کرد، سپس به ترویج آن مباحث با زبان خود مردم
پرداخت. بیتردید امروز استان بوشهر با پیشینه تاریخی، بهشدت نیاز به گفتمانسازی
فرهنگی و نقشآفرینی روستاهای همجوار با قدمت دیرینه دارد.
به گفته این هنرمند عکاس و فعال فرهنگی، در این رابطه مجریان
طرح خانه فرهنگ و هنر هلیله که خود از مدرسان و دانشآموختگان حوزه فرهنگ و هنر
هستند در راستای تحقق راهاندازی این خانه در هلیله بجد تلاش کردند و اقدامات لازم
را برای جذب مجوزهای لازم در پی بازدید آقای اخلاقی، معاون فرمانداری شهرستان
بوشهر و همچنین آقای زنگنه، بخشدار مرکزی و آقای بیمکی دهیار روستا مورخ 18/4/99 و
خانم کرمپور مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی از محل مربوطه صورت دادند تا با مساعدت
دستگاههای اجرایی و فرهنگی، ساختمان خانه بهداشت قدیم هلیله را طبق تفاهمنامه پنج
ساله از تعاونی مرزنشینان بهمنظور مناسبسازی تحویل سینمای جوان دهند.
این نویسنده باتجربه در خصوص اهداف این طرح تصریح کرد: خلق
محیط جذاب و کارامد برای فعالیتهای فرهنگی و هنری ویژه کودکان و نوجوانان، ترویج
فرهنگ کتابخوانی، ترویج فرهنگ گفتوگو، ایجاد فضای اجتماعی برای تبادل نظر و گفتوگو
پیرامون مشاوره خانواده، ایجاد فضایی مناسب برای ارتقای و مشاوره تحصیلی، برگزاری
برنامههای فرهنگی و هنری از جمله نشستهای کتابخوانی، شب شعر و داستان و برگزاری
نمایشگاههای کتاب در هلیله مهمترین اهدافی هستند که با اجرای این طرح محقق
خواهند شد.
برزگر با اشاره به راهاندازی کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان
در خانه فرهنگ و هنر هلیله بیان کرد: در این کتابخانه در حال حاضر ۲۵۰۰ کتاب در
حوزههای مختلف گنجانده شده است که این شمار در آینده و با آغاز فعالیت این
کتابخانه افزایش خواهد یافت. تاکید ما در این کتابخانه بر کودکان و نوجوانان است؛
چراکه برای درونی کردن یک فرهنگ در جامعه باید کار را از سنین پایه شروع کرد تا با
تربیت نسلی آگاه و اهل مطالعه بتوان آینده خوبی را برای جامعه پیشبینی کرد.
وی با بیان اینکه در کنار کتابخوانی برنامههای دیگری که
مرتبط با امور فرهنگی و هنری است، نیز در خانه فرهنگ و هنر هلیله به اجرا در خواهد
آمد، گفت: در برهه فعلی، با توجه به رشد سریع نفوذ اینترنت در زندگی مردم بهویژه
نوجوانان، ایجاد بستری مجازی برای معرفی فعالیتهای کتابخانه از ضروریات است؛ زیرا
چنین کانالی میتواند با داشتن محتوایی مفید و طراحی مناسب امکان ایجاد ارتباط
آنلاین و آفلاین با خانوادهها را فراهم کند، همچنین امکان ثبت نام در دورهها،
کارگاههای آموزشی، رویدادهای فرهنگی و معرفی کتاب را به آسانی برای علاقهمندان
فراهم میکند. افزون بر این، دسترسی سهل و سریع به منابع آموزشی، فیلم و عکسهای
مرتبط با برنامهها و دورههای کتابخوانی برگزار شده ممکن میشود.
وی در ادامه با اشاره به راهاندازی تالار مجازی گفتوگوی
فرهنگی و ایدههای خلاقانه در خانه فرهنگ و هنر این روستا، گفت: دسترسی ارزان و
همگانی به تلفنهای هوشمند سبب شده که پیامرسانهای همراه از ضریب نفوذ بالایی در
جامعه باشد و این ضریب نفوذ نه فقط مربوط به قشر تحصیل کرده میشود، بلکه افراد
عادی جامعه را نیز شامل میشود. با توجه به موارد فوق استفاده مناسب از بستر شبکههای
اجتماعی میتواند با صرف هزینههای اندک سبب ترویج و نشر فرهنگ کتابخوانی در قشر
بسیار وسیعی از افراد جامعه گردد.
این نویسنده ادامه داد: نوآوری و خلق آثار نوشتاری و نقاشی
در میان کودکان و نوجوانان نیز به نوعی از تضارب آرا و خرد جمعی نشات میگیرد و
نمونههای بسیاری وجود دارد که ایدههای خلاقانه آنها طی بحث و گفتوگو و اشتراکگذاری
آثار شکل گرفتهاند. بنابراین جامعه هدف میتوانند با بحث و گفتوگو با افراد متخصص
و یا با همسالان و همردههای سنی خود ایدههایشان را پختتر کنند و از تجارب دیگران
بهرهمند شوند. از این رو، شکلگیری چنین تالارهایی (به صورت مجازی و یا به شکل
بحث رو در رو) نقش عمدهای در ترویج فرهنگ در میان خانوادهها و افراد علاقهمند جامعه
ایفا میکند. کمک به انتشار تجربیات و ایدههای نوآورانه و ایجاد امکان آشنایی و
همکاری برای افرادی که در حوزههای مشخصی تخصص دارند جز اهداف دیگر است. این تالار
بهصورت مجزا برای خانوادهها و ویژه کودکان و نوجوانان طراحی میشود.
برزگر با بیان اینکه برگزاری دورهها و کارگاههای سبک زندگی ایرانی اسلامی
از جمله فعالیتهای دیگری است که در این فضای فرهنگی در هلیله پیشبینی شده است،
تاکید کرد: بدیهی است مناطق کمتر توسعهیافته بهدلیل پایین بودن دانش مدیریتی در
مقایسه با مناطق توسعهیافته در مقوله سبک زندگی ضعیفتر عمل میکنند. البته روستای
تاریخی هلیله با توجه به نزدیکی به شهر بوشهر، میتوان گفت قطعهای جدا شده از شهر
تلقی میشود، بنابراین اینگونه دورهها با هدف ترویج دانش زندگی در بین جامعه
روستایی تلاشی بینظیر برای ارتقای دانش زندگی است.
وی همچنین به
برگزاری دورههای تخصصی مشاوره خانواده و مشاوره تحصیلی در خانه فرهنگ و هنر هلیله
اشاره و بیان کرد: اهم اهداف ارائه مشاورههای تخصصی، بالا بردن سطح دانش تئوریک
خانوادهها و دانشآموزان است. به این منظور بخشی از فعالیت این مرکز فرهنگی با
بهرهگیری از متخصصان در راستای آموزش سبک زندگی ایرانی اسلامی و مشاوره تحصیلی
است.
این نویسنده بوشهری در ادامه برگزاری نمایشگاه و هفته تاریخ،
فرهنگ و هنر هلیله را یکی از برنامههای ویژه این ظرفیت فرهنگی معرفی کرد و افزود:
یکی از الزامات فعالیت این مرکز «هفته تاریخ، فرهنگ و هنر» در هلیله خواهد بود. از
این رهاورد افزون بر آشنایی اهالی هلیله با هویت تاریخی منطقه خود، آنها از این
پس در شکلگیری و تعاملات در بخشهای مختلف جامعه مشارکت بیشتری خواهند داشت.
برزگر در پایان یادآور شد: در پایان از تمام مسوولان و اهالی
دغدغهمند روستای هلیله و دوستان هنرمند و همیشه همراهم آریو انصاری، مهدی انصاری،
علی برزگر و ... نهایت قدردانی را دارم که در تحقق این هدف والای فرهنگی و هنری
همت ورزیدند و توانستیم خانه فرهنگ و هنر هلیله را آماده بهرهبرداری کنیم که انشاءالله
چند روز دیگر همزمان با هفته کتاب امسال افتتاح میشود و فعالیت خود را در حوزه
کتابخوانی، مشاوره خانواده و ... در این روستا آغاز میکند.