بامداد جنوب: شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری
امریکا و پیروزی جو بایدن، حامیان توافق هستهای ایران را امیدوار کرده که بتوانند
دوباره آن را اجرائی کنند. در این میان هر طرفی که در این توافق نقشی داشته، نظرات
خود را بیان میکند، که البته مشخص نیست که آیا بایدن به این دیدگاهها اهمیت میدهد
یا نه، اما بهصورت مشخص همه خواستار اجرای برجام هستند. مسوول سیاست خارجی پیشین
اتحادیه اروپا که در مذاکرات هستهای حضور داشت در یادداشتی سه راهکار به دولت جو
بایدن پیشنهاد کرد تا روندی درست و اساسی برای بازگشت امریکا به توافق هستهای طی
شود.
کاترین اشتون در یادداشتی با اظهار این که مسیر
بازگشت دولت جو بایدن رئیسجمهور منتخب امریکا به توافق هستهای مسیر سختی خواهد
بود، سه راهکار برای پیشبرد این مسیر به
رئیسجمهور منتخب پیشنهاد کرد.
راهکار اول جمعآوری گروه مذاکرهکننده است. اشتون در
این یادداشت مینویسد که بایدن باید اتحادیه اروپا را قانع کند گروه ۱+۵ را گرد هم
بیاورد. با رهبران هر کشور بهویژه در اینباره گفتوگو کند و از آنها بخواهد وزیران
امور خارجه کشورشان را آماده دیدار با وزیر امور خارجه جدید امریکا کنند. تصمیم
گرفته شود که چه کسی باید مذاکرات را هدایت کند.
این مقام پیشین اتحادیه اروپا در ادامه مینویسد که راهکار
دوم در نظر گرفتن برجام بهعنوان توافق اول است نه آخر. چرا که توافق سال ۲۰۱۵ هیچگاه
قرار نبود نقطه پایان مذاکرات باشد. این توافق یک نگرانی بزرگ بهخصوص را مطرح کرد
که برنامه غنیسازی اورانیوم ایران بود و نسبتا موفق بوده است. تا این که رئیسجمهور
ترامپ از توافق خارج شد، ایران همچنان به
توافق پایبند بود. همه ما بر بسیاری دیگر از مسائلی که باید متوقف میشدند، مانند
برنامه موشکهای بالستیک و بلندپروازیهای آن در منطقه واقف بودیم اما این تختهسنگی
پشت در مذاکرات بود که باید قبل از پیش رفتن ما برای حل کردن بقیه موارد کنار زده
میشد.
بایدن و گروه
او با در نظر گفتن معاهده صلح آبراهام میان اسرائیل و برخی کشورهای عربی باید
متصور شوند که این اقدام چگونه میتواند در چارجوب یک استراتژی بزرگ تر منطقه ای
قرار بگیرد. راهکار سوم پیشنهادی اشتون برای بایدن این است که پایههای مستحکمی
برای برجام در نظر بگیرد.
او در اینباره توضیح میدهد که این به معنای همکاری
با کنگره امریکا برای ایجاد اطمینان در این توافق است تا زمانی که همه به آن پایبند
باشند و همچنین ایجاد اهدافی بلندمدتتر بهعنوان وسیلهای برای جلب حمایت (کنگره).
بازگشت به برجام تنها با اختیارات ریاستجمهوری برای حفظ آن ممکن است برای مدت
کوتاهی کارآمد باشد اما رویکردی بنیادین نیست.