الهام بهروزی
کودکان سرمایه‌های زندگی هستند که هر چه والدین در تربیت آنها اهتمام بیشتری داشته باشند می‌توان به تبدیل شدن آنها به افراد موفق و تاثیرگذار در آینده بیشتر دل بست. بدون شک یکی از مجراهایی که کودک را در مسیر صحیح زندگی قرار می‌دهد، کتاب است.
بدیهی است کتاب در تقویت قوای ذهنی کودکان اهمیت بسزایی دارد تا جایی که حتی اهمیتش از اسباب‌بازی بیشتر است؛ چراکه خواندن کتاب باعث ایجاد سوالاتی در ذهن کودک می‌شود که در نتیجه فکر کردن درباره این سوالات و یافتن پاسخ برای آنها هوش و سطح هوشیاری او افزایش می‌یابد. همچنین طبق پژوهش‌های محققان کودکانی که قبل از خواب برای آنها کتاب خوانده می‌شود، به خواب آسوده‌تری می‌روند.
بنابراین کتاب خواندن برای کودکان فواید بسیاری دارد و ذهن آنها را پویا و حس اعتماد به نفسشان را افزایش می‌دهد. با همه این تفاصیل اما کتاب همچنان در زندگی اغلب کودکان ایرانی رد کمرنگی دارد؛ چون والدین بر این تصور غلط هستند که کودکشان در سال‌های نخست بیش از هر چیزی به بازی نیاز دارد این در حالی است که کتاب مکمل مناسبی برای بازی آنها است و در رشد فکری کودک تاثیر شگرفی دارد.
یک کارشناس حوزه کتاب و مربی‌مسوول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان دشتی در این‌باره به بامداد جنوب گفت: کودک با کتاب سفری بی‌بدیل را تجربه می‌کند؛ سفری سرشار از دانستنی‌های زیبا و آموزنده. کتاب، خلاقیت و تخیل کودک را افزایش می‌هد، آن زمان که نقش‌ها را درک و شخصیت‌ها را تصور کرده و با هیجان داستان را دنبال می‌کند؛ کتاب ذهن و احساس کودک را درگیر می‌کند و به آن شکل می‌هد و می‌تواند پیام‌های مناسبی به کودکان بدهد و او را در رسیدن به یک زندگی سالم کمک کند.
مرضیه متین که نزدیک به ۲۰ سال است که در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهر خورموج فعالتی می‌کند و کانون را مکان مقدسی برای پرورش کودکان و نوجوانان می‌داند که مزین به رنگین‌کمان کودکی و منقش به لبخندهای کودکانه است، افزود: دنیای کودکی، دنیایی با فراوانیِ لبخند و خنده‌های از ته دل، دنیایی مملو از دوست‌داشتن‌های بی‌دریغ، دنیایی بهاری با آسمانی آبی‌تر و هوایی دلپذیرتر و آکنده به عطر گل یاس است که با خواندن کتاب جلوه بیشتری به خود می‌گیرد.
وی در ادامه پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه چه کتاب‌هایی را بیشتر برای مطالعه کودکان توصیه می‌کند، توضیح داد: هر کتابی که بتواند حس پرسشگری، استدلال و تفکر را در کودک بیدار کند، کتاب خوبی خواهد بود. در حقیقت کتاب باید محتوای خلاقانه داشته باشد و خواندن آن برای کودک هیجان‌انگیز و جالب باشد.
این کارشناس حوزه کتاب در خصوص نقش کتاب در پیشرفت کودکان گفت: کودکان با کتاب می‌توانند خاطرات شگفت‌انگیزی را تجربه کنند. کتاب با برانگیختن حس ماجراجویی و اکتشاف در کودکان می‌تواند درهای زیادی را به روی آنها بگشاید. در واقع، کودک با کتاب خواندن یاد می‌گیرد چگونه سخن بگوید، چگونه نظرش را بیان کند، چگونه به نظر دیگران احترام بگذارد و چگونه بنویسد. کتاب‌های علمی کمک می‌کنند دنیا با تمام پیچیدگی‌هایش برای کودکان دست یافتنی شود، کافی است با توجه به علاقه کودک به محیط اطراف خود و دقت در انتخاب کتاب و یافتن راهکار مناسب برای مشارکت کودک در یادگیری، درهای جدیدتری به روی او بگشاییم و فرصت لذت از یادگیری را برای کودک فراهم کنیم.
وی در خصوص اهمیت تصویرگری کتاب در استقبال کودکان از کتاب خواندن تاکید کرد: تصویرسازی برای کتاب‌های کودکان به درک مفاهیم نوشته‌های کتاب با زبان تصویر کمک می‌کند و تصویرگر موظف به خلق اثری جذاب است که بتواند موجب القای هرچه موثرتر مفهوم متن و تاثیرپذیری آن در ذهن کودک شود.
متین در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای بالا بردن سرانه مطالعه میان کودکان چه اقدامی انجام داده‌اید، توضیح داد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان علاوه بر امانت‌دهی کتاب، توانسته با فراهم آوردن بستری مناسب برای مشارکت کودکان و نوجوانان در فعالیت‌های خلاقانه فرهنگی، هنری و ادبی چون قصه‌گویی، نمایش خلاق، بحث کتاب، شعرخوانی، کارگاه‌های کتابسازی، کاردستی، نقاشی و ...، آنها را ترغیب به مطالعه کند.
مربی‌مسوول کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شهرستان دشتی همچنین در پایخ این پرسش که در شرایطی که ویروس کرونا هم برنامه‌های فرهنگی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است برای انجام فعالیت‌های کتاب‌محور در این ایام چه تدبیری اندیشیده‌اید، گفت: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این شرایط سخت هم دست از اهداف خود برنداشته و با پیوستن به پویشِ «پیک امید» در فضای مجازی موجب شادیِ دوباره در بین اعضای کودک و نوجوان شد و با به اشتراک گذاشتن فعالیت‌های کتاب‌محور به‌صورت کلیپ‌های آموزشی و کوتاه برای آنها در فضای مجازی همچنان در رسیدن به اهدافش تلاش می‌کند.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه توصیه شما به خانواده‌ها در خصوص این دو واژه «کتاب» و «کودک» چیست، تصریح کرد: از والدین می‌خواهم که کودک خود را تشویق به خواندن کتاب کنند نه مجبور به خواندن! چراکه کتاب خواندن باید یک فعالیت لذت‌بخش باشد و وظیفه خانواده علاقه‌مند کردن و ایجاد عشق به مطالعه در کودک است.
متین در پایان یادآور شد: کودکان به‌دلیل قرار گرفتن در حساس‌ترین دوران زندگی خود و نداشتن شناخت کافی از جهان پیرامون، بیشتر تحت تاثیر شرایط محیط اطراف خود قرار می‌گیرند که با این توصیف علاوه بر خانواده، سایر محیط‌های یادگیری نقش بسزایی در شکل‌گیری شخصیت کودک دارند.
در پایان این گزارش یادآوری می‌شود، خواندن کتاب برخلاف تماشای تلویزیون باعث ایجاد تمرکز در کودک می‌شود و این تمرکز برای کودک حس آرامش را به همراه خواهد داشت. همچنین خواندن کتاب‌های داستان برای کودکان باعث ایجاد حس مقایسه در ذهن کودک میان شخصیت‌های خوب و بد می‌شود و کودک با پیام داستان متوجه می‌شود که همیشه شخصیت‌ها و خصلت‌های خوب پیروز هستند و همین امر سبب ایجاد ویژگی‌های مثبت در کودکان می‌شود.
هرچند والدین گمان می‌کنند که کودکان تنها به داستان‌ها برای گذران وقت گوش می‌دهند؛ اما این‌طور نیست، آنها ممکن است ساعت‌ها پس از خواند کتاب به آن داستان فکر کنند و حتی خود را جای شخصیت‌های داستان بگذارند. کودکان از داستان‌ها می‌آموزند و به همین خاطر سال‌ها داستان‌ها در ذهن آنها باقی می‌ماند.
پربازدید ها