کریم جعفری
رهبری در سخنان امروز خود مسائل متعددی را مورد اشاره
قرار دادند که بسیار مهم بود. سخنانی که البته همه آنها قابل توجه و مهم بود، اما
بخشهایی از این سخنان را که البته ما در طول مدتزمان گذشته به آن اشاره کردهایم،
را با توضیحاتی چند بازنشر میکنیم. ایشان مواضعی در حوزههای مهمی که البته محل
اختلاف بسیاری در کشور شده و عدهای در این مورد خود را کاسه داغتر از آش میکنند،
گرفتند که حجت را بر همه ما تمام کردند. باز هم تاکید میکنم، حوزههای مهم
راهبردی در کشور محل مناقشه گروههای سیاسی در کشاکش رسیدن به قدرت نباید قرار
بگیرد، این مسائل به زندگی مردم مرتبط است و از ارزشهای بسیاری برخوردار است.
حضرت آیتالله خامنهای در حوزه تحریم و برجام، حضور منطقهای و توان دفاعی و
موشکی کشور نکات مهمی را گرفتند. به باور من، دیدگاه مستحکم ایشان در حوزه نفوذ
منطقهای بسیار مهم بود، دیدگاهی که نشان میداد ایران در مرحله جدیدی از اظهار و
ابراز قرار دارد و نمیخواهد چیزی را مخفی کند. باز هم عرض میکنم، باید این سخنان
را با دقت و چندباره مطالعه کرد. وقتی ایشان در مورد نفوذ منطقهای میگویند: «در
مورد حضور در منطقه؛ نظام جمهوری اسلامی موظف است طوری رفتار کند که دوستان و
هوادارانش در منطقه تقویت شوند. این وظیفه ماست. نباید اجازه دهیم هواداران و
دوستاران ما تضعیف شوند. این حضور ما در منطقه ثباتآفرین است. این حضور قطعی است
و باید وجود داشته باشد». یعنی اینکه، دیگر دوران مخفیکاری گذشته است. ما بهصورت
علنی از کمک به متحدانمان حرف میزنیم، یعنی ما آن اندازه قدرتمند شدهایم که
نیازی به مخفیکاری و انکار نداریم. به باور من این یک راهبرد است چراکه سیدحسن
نصرالله هم چندی پیش در گفتوگوی تفصیلی با المیادین این را گفت، رهبران حماس و
جهاد اسلامی هم گفتند، بسیاری از مقامات سوری و عراقی هم در این مورد اظهارات علنی
داشتند. این جایگاه، یک جایگاه ابرقدرتی است که شما بهعنوان یک کشور همتراز با
سایر قدرتها از دوستان اقماری خود حمایت میکنید و نیازی به مخفی کاری در این
زمینه هم ندارد. موضوع دوم در مورد تحریمها بود که ایشان گفتند: «در مورد تحریمها؛
جبهه غرب و دشمنان ما موظفند این حرکت خباثتآمیز را خاتمه دهند و فورا متوقف
کنند. باید همه تحریمها رفع شود که یک حرکت خائنانه و در ضدیت با مردم ایران است
نه صرفا مسوولان کشور. آنان باید تحریمها را بردارند، ولی بر فرض که برندارند،
هرچند که اساسا تحریمها در حال بیاثرشدن هم هست، ولی ما هم باید اقتصاد کشور را
طوری برنامهریزی کنیم که با رفتن و آمدن تحریم و بازیگریهای دشمن دچار مشکل نشویم.»
دیدگاه حاکم بر این موضوع نشان میدهد که
ایران تصمیم خودش را گرفته است. امریکاییها فقط یک فرصت برای بازگشت به برجام و
انجام همه تعهدات خودشان را بهصورت کامل و نه نصفونیمه دارند چراکه با اجرای
تصمیمات راهبردی بعدی، طرف امریکایی و غربیها هیچ ارتباطی نمیتوانند با ایران
برقرار کنند. امریکاییها و اروپاییها اگر میخواهند در محیط پیرامونی ایران حضور
داشته باشند باید با ایران گفتوگو کنند، باوجود تحریم اقتصادی این مساله امکان
ندارد. منتظر بمانید و این روندها را در آینده مشاهده کنید.
مساله سومی که با اهمیت بالا در مورد آن
صحبت شد، قدرت دفاعی کشور بود. ما در طول مدتزمان گذشته مطالب و موارد بسیاری در
این زمینه قلمی کرده و پرحرفی کردهایم. آنچه رهبری در این زمینه گفتند: «در مورد
قدرت دفاعی؛ نظام اسلامی حق ندارد کشور را اینگونه نگه دارد که یک انسان بیعرضهای
مثل صدام حسین بیاید و تهران را بمباران کند و ما نتوانیم کاری کنیم چون امکانات
نداشتیم. وقتی موشک جمهوری اسلامی میتواند پهپاد سرنگون کند و میتواند پایگاه عینالاسد
را آنگونه هدف قرار دهد، آن وقت دشمن هم در محاسبات خود توان دفاعی ما را در نظر میگیرد».
ناظر به این مساله است که ما در مرحله مقابله قرار داریم. قرار نیست تحریم بمانیم
و بعد در مورد توان دفاعی خود هم گفتوگو کنیم. قدرت دفاعی ایران طرف مقابل را
ناچار به تجدیدنظر در معادله خواهد کرد و او را «محاسبهگر» بار خواهد آورد. اینکه
دشمن باید حسابوکتاب کند، یعنی آنکه با این قدرت بازدارنده و قوی روبهرو خواهد
شد، چه بخواهد چه نخواهد. ابعاد و شکل این مواجه و مقابله هم در آینده خود را نشان
میدهد.
چهارمین مساله، موضوع برجام بود که همواره
محل اختلاف ما با بسیاری دیگر است. خیلیها برجام را بد میدانستند، به آن حمله میکردند
و آن را «خیانت» دانسته و تلاش داشتند به گونهای آن را مایه ننگ بدانند و در
مقابل، عدهای دیگر آن را «وحی منزل» دانسته و همه حیات و ممات کشور را در آن میدیدند.
با این حال نگاه رهبر انقلاب به برجام قابل توجه است. اینکه میگویند ما هیچ عجلهای
نداریم، یعنی اینکه ایران مسیر خودش را همانگونه که در بالا گفتیم، انتخاب کرده
است. نگاه ایشان به برجام هم مرتبط است با برداشتهشدن تحریمها و منتفع شدن ملت
ایران از زندگی در فضای غیر تحریمی؛ «در مورد مساله برجام و تعهدات جمهوری اسلامی؛
نکته اول این است که بحث از برگشت امریکا به برجام است. ما هیچ عجلهای نداریم امریکا
به برجام برگردد. آنچه ما بر آن تاکید داریم برداشتهشدن تحریمهاست که حقی ضایعشده
از ملت ایران است. اگر تحریمها برداشته شود، آنوقت برگشت امریکا به برجام معنا
دارد؛ اما اگر این رخ نداد، حتی برگشت امریکا به برجام ممکن است به ضرر ما باشد.
البته ما به دولت و مجلس هم گفتهایم که در این زمینه مراقبت کافی داشته باشند».
من بهعنوان کسی که مینویسم نمیدانم آیا
هنوز هم دوستانی هستند که بگویند برجام بد است و اصلا ما نباید برجام را بپذیریم
یا نه! اصلا نگاه قانونی که مجلس گذراند و دولت را موظف به اجرای آن کرد این بود
که طرف امریکایی را وادار کند به تعهدات خود در چارچوب برجام بازگشته و «تحریمها»
برداشته شود. با این حال، رهبری به شکل کامل حمایت خود را از مصوبه مجلس اعلام
کردند و دولت را هم بهصورت هوشمندانهای در این تصمیم شریک کردند –در حالی که دولتیها مخالف مصوبه مجلس بودند که
این هم دلیلی دارد و بازی سیاست در نوع خودش جالب است– تا طرف غربی حالیاش شود که اگر نخواهد به
تعهدات خودش بازگردد، اوضاع متفاوت خواهد بود. ایشان در این زمینه گفتند: «نکته
دوم این است که تصمیم مجلس و دولت در زمینه برجام یک تصمیم درست و منطقی است. وقتی
دشمن به تعهدات خود عمل نمیکند دلیلی ندارد ما به همه تعهدات خود در برجام عمل کنیم.
اگر چنانچه آنان به تعهدات خود برگردند ما هم به تعهدات خود برمیگردیم و بنده این
را از اول گفتهام».
بنابراین، امریکاییها دو گزینه بیشتر ندارند، یا
باید برجام را به صورت کامل اجرا کنند یا آنکه نکنند. نصف و نیمه اجرا کردن تعهدات
هم به هیچ عنوان مورد قبول ایران نیست. این مساله برای طرفهای غربی هم به شکل
کامل و روشن توضیح داده شده است. باید دید که طرف غربی، بهویژه امریکایی در این
زمینه میخواهد چه تصمیمی بگیرد. آیا این توان را دارد که در جبهه مقابل ایران
قرار گرفته و با ما وارد منازعه شود یا نه! مواضع رهبر انقلاب در روز چهارشنبه
نشان میداد که ایران یک دوره جدید را در حیات سیاسی و بینالمللی خود شروع کرده و
آنچه در طول سه دهه گذشته پس از جنگ بهعنوان انباشت قدرت تدارک دیده، حالا باید
در عمل وارد میدان شود و مورد استفاده قرار بگیرد. این انباشت قدرت قرار نیست به
هدر برود و حالا که امریکاییها باعث شدند جنبههای پنهان متعدد قدرت ایران در
برابر آنها قرار بگیرد و کشورکهای همراه واشنگتن هم این توان نظامی و قدرت
مقاومت اقتصادی را دیدند، بهتر است ما وارد فاز عملیاتی شویم.