الهام بهروزی
عکاسی هنری است که حرفها و رازهای بسیاری را در خود جای داده است و
با زبان تصویر با مخاطب به سخن میآید. بدون شک افرادی در این هنر میتوانند
ماندگار و جاویدان شوند که بدانند چطوری و چگونه قاب زیبایی از دنیای پیرامون خویش
را از طریق لنز دوربینشان ثبت و ضبط کنند تا دورنمایی از جهان هستی را برای بشر
به منصه ظهور بگذارد.
طبیعتا عکاسی فقط شاتر زدن دوربین نیست، بلکه داستانسرایی بصری است
که هنرمند با استفاده از المانها و فضایی که در اختیار دارد، به روایت آنچه که
دیده و شنیده، میپردازد. برخی از عکسها آنقدر جان دارند که خواه ناخواه با
نگریستن به آنها به دنیایی قدم میگذارید که تا بهحال تجربه نکردهاید! بدیهی
است عکاسی گاه بیش از اینکه هنر باشد، سند است؛ سندی برای نمایش چهره زشت جنگ،
زلزله، سیل، فقر، بیخانمانی و خانهبهدوشی و زاغهنشینی، آرزوهای خفته در چشمان
کودکان کار، ترس و وحشت کودکی در شهری جنگزده، انتظار دختری در سرزمینهای عصیبتزده
و...
از اینرو است که عکاسی از بدو پیدایش خود یکی از هنرهای محبوب و
البته پیچیده در نزد انسانها بوده است؛ چراکه برخی از عکسها دنیایی را ترسیم
کردند که پر از راز و حرف است و کشف آنها برای
بیننده جذابیت فراوانی به همراه دارد. از سوی دیگر، این هنر افزون بر نمایش جلوههای
زیبای زندگی بشری، همواره در انعکاس بحرانهای طبیعی و انسانی حضوری پررنگ داشته
است، درست مثل همین ایامی که کرونا کل جهان را در قبضه خود درآورده است، عکاسان
کوشیدهاند تا عمق سیاهی سایه این ویروس کشنده را بر جهان به تصویر بکشند و شرح
حال امروز ما را به آیندگان انتقال دهند.
بیشک این ویروس بهشدت مرموز و کشنده روزهای تلخی را برای
همه مردم در آخرین سال قرن حاضر آفریده است که هیچگاه رنجها و آلامش از ذهن بشر
پاک نخواهد شد. این ویروس تمام ابعاد زندگی او را تحت تاثیر خود قرار داده و به
تعطیلی کشانده است. در این میان هنرمندان بیش از صنفهای دیگر از پاندمی کویدد ۱۹
آسیب دیدند تا جایی که بسیاری از فعالیتهای آنها تحت تاثیر این ویروس به
تعطیلی کشیده شده است.
عکاسان از زمره هنرمندانی هستند که کرونا نه تنها به کسب و
کار آنها لطمه جدی وارد ساخته، بلکه بهدلیل یکسری پروژههایی که با موضوع کرونا
دنبال میکنند، امنیت جانیشان نیز به مخاطره افتاده است.
یک مدرس عکاسی در خصوص ضرور و زیانهای کرونا به حرفهشان به بامداد
جنوب گفت: متاسفانه ویروس کرونا با ایجاد محدودیتهای بسیار برای جامعه عکاسی آسیب
زیادی به این حرفه و فعالان این حوزه وارد کرده که جبران آن زمانبر است. البته
این ویروس تنها به هنر عکاسی ضربه وارد نکرده؛ بلکه به کل بخش فرهنگ و هنر جامعه
لطمه زده است که بیتردید برآورد مالی این خسارتها در زمان حاضر گویای مبلغ
هنگفتی است. قطعا خسارت کرونا به عکاسی هم فلجکننده است.
سعید عربزاده در ادامه با اشاره به برگزاری کلاسها و
کارگاههای آموزشی عکاسی خود در بستر شبکههاي مجازي افزود: من با شيوع اين ويروش
تصميم گرفتم كه دورههاي آموزشي را براي هنرجويان بهصورت آنلاین برگزار كنم كه این
روند باعث شد محدودیتهای جغرافیایی برداشته شود و خوشبختانه در كارگاههاي آنلاين
خود شاهد حضور هنرجوهايي از كشورهاي مختلف باشم كه تا اين لحظه استقبال خوبی هم از
اين دورهها شده است. البته در اينجا يك مشكل وجود دارد و آن هم این است که با
وجود گستردگی فضای نت، خیلی از افراد بهدلیل نداشتن مهارت و آگاهی کافی نمیتوانند
با استفاده از این ظرفیت از آموزش مجازی استفاده ببرند.
وی در خصوص اهمیت ثبت عکس یادآور شد: آیا تا به حال شده است
که از خود سوال کنید که اصلا عکاس چرا عکس میگیرد؟ قطعا پاسخ این سوال این است که
عکاس عکس میگیرد تا زاویه دید و نگرش
خودش را نسبت به دنیای پیرامونش به دیگران نشان دهد. پس تا هنرمند نگرشی نداشته
باشد، نمیتواند حرفی برای گفتن داشته باشد. بنابراین مهمترین قسمت عکاسی همان
مباحث تئوری آن است؛ وگرنه دوربین صرفا ابزار هست که در صورت یادگیری نادرست مباحث
عکاسی، عکاس در درازمدت به مشکل برخورد خواهد کرد. البته نباید از این اصل غافل شد
که کار با دوربین یک فرایند عملی است اما تا چشم درست نبیند، ثبت تصویر با دوربین
صرفا یک تصویر ساده بیش نیست!
این استاد و داور بینالمللی عکاسی در ادامه در پاسخ به این
پرسش که با توجه به محدودیتها، شما در این برهه بیشتر در چه زمینهای به ثبت عکس
میپردازید، بیان کرد: با توجه به شرایط حاضر و لزوم رعایت پروتکلهای بهداشتی و
رعایت فاصلهگذاری اجتماعی من بیشتر عکاسی چشمانداز و طبیعت را انجام میدهم؛
چون حضور در طبعیت خطر کمتری دارد و من میتوانم با امنیت خاطر بیشتری دنیای
پیرامون خود را در سکون و سکوتی که این ویروس بر زندگی حاکم کرده است، به تصویر
بکشم.
وی همچنین در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه آیا پروژهای
با موضوع کرونا هم در برنامههای خود گنجاندهاید، توضیح داد: بله؛ اتفاقا این
مدت در حال ثبت یک پروژه کامل و مفصل با موضوع کرونا هستم که امیدوارم بتوانم رنجی
که در این ایام بر بشر رفته است به تصویر بکشم. همچنین بتوانم خشم طبیعیت را نسبت
به انسان برای آیندگان ترسیم کنم.
عربزاده در ادامه در خصوص حضورش در نمایشگاههای آنلاین
بینالمللی عکاسی گفت: در بحران کرونا آثارم در دو نمایشگاه بینالمللی به نمایش
گذاشته شده است که یکی نمایشگاه انفرادی بود که در صربستان با مجموعهعکسی از کویر
ایران با چهل اثر در ماه گذشته میلادی برگزار کردم و دیگری هم نمایش دو اثرم در
نمایشگاه سالانه عکس روسیه با موضوع طبیعت بود.
وی درباره اهمیت برگزاری نمایشگاههای آنلاین عکاسی در ایام کرونا
توضیح داد: از اینکه افراد بسیاری میتوانند این
نمایشگاهها را بهصورت آنلاین ببینید، خیلی خوب هست؛ زیرا این کار باعث معرفی شدن
بیشتر کارها میشود اما قطعا چنین نمایشگاههایی نمیتوانند اثربخشی نمایشگاههای
حضوری را داشته باشند؛ چراکه در نمایشگاههای حضوری هنرمند مستقیم با مخاطب عام و
خاص گاه موافق و مخالف روبهرو میشود و با آنها به گفتوگو مینشیند که این مساله
بر پیشرفت کار او تاثیر مثبتی خواهد داشت.
این هنرمند در ادامه در مورد آینده هنر عکاسی در دوره
پساکرونا گفت: در گذشته
نیز ویروسهایی مانند کرونا در سطح جهان گسترش یافت و موجب مختل شدن چرخه زندگی
بشر در بازه زمانی مشخصی شد ولی در نهایت با پایان دوره اپیدمی این ویروسها زندگی
دوباره به روال عادی خود بازگشت، پس قطعا هنر عکاسی هم که جزء جداییناپذیر زندگی
است، در دوره پساکرونا روند طبیعی خود را از سر خواهد گرفت.
عربزاده در خصوص برنامههایش در دوران پساکرونا هم یادآور
شد: پیش از اینکه ویروس کرونا در کشور و به دنبال آن در استان بوشهر شیوع پیدا
کند، پیگیر برگزاری نمایشگاههایی از آثار خود و هنرجویانم بودم که به محضی که این
ویروس از کشور رخت برچیند، این رویدادها را در اولین فرصت برگزار خواهم کرد.
این مدرس عکاسی در ادامه با تاکید بر اینکه شاید کرونا زندگی ما را
از حالت طبیعیاش خارج کرده باشد، افزود: اما فرصت مناسبی را برای مطالعه و تحقیق
کردن بر روی موضوعات و اندیشیدن به دغدغههای هنریمان فراهم کرده است که من در
این مدت از این فرصت نهایت استفاده را بردهام و بهصورت جدی سرگرم و مطالعه روی
پروژههای مهم خودم هستم که پیش از این کمتر فرصت پرداختن به آنها برایم پیش میآمد.
بنابراین توصیه میکنم که از این زمان به دست آمده برای مطالعه و یادگیری بیشتر
استفاده کنید و همینطور بهمنظور تامین سلامتی خود و اطرافیانتان فاصله اجتماعی
را رعایت کنید و توصیههای بهداشتی را جدی بگیرید.
در پایان یادآوری میشود، سعید عربزاده، مدرس عکاسی و نرمافزارهای
ویرایش، در کارنامه هنری خود افتخاراتی چون هنرمند ممتاز فدراسیون بینالمللی هنر
عکاسی، عضو انجمن عکاسی میراث فرهنگی ایران، کسب بیش از ۶۵ مقام برگزیده بینالمللی، داور چندین جشنواره بینالمللی
و ملی و همچنین برگزاری کارگاههای تخصصی عکس و ویرایش عکس در استانهای مختلف
کشور را ثبت و ضبط کرده است.