الهام بهروزی
سینما یکی از هنرهایی است که با شیوع کرونا با رکودی بی‌سابقه مواجه شد و هیچ راهکاری برای جلوگیری از تعطیلی و رکود آن کارساز نشد. عمق خسارت کرونا به سینماها در ایران آنقدر عمیق است که بی‌شک جبران آن نیاز به زمانی طولانی و حمایت دولت دارد تا سینماها و سینماداران خصوصی بتوانند در دوران پساکرونا دوباره روی پای خود بایستند و به فعالیتشان ادامه بدهند.
طبق آخرین برآوردها که در آذرماه ۹۹ صورت گرفت، کرونا حدود ۷۰۰ میلیاردتومان به صنعت سینما در ایران زیان وارد کرده است؛ رقمی که بیانگر وضعیت اسفناک این هنر- صنعت و فعالان آن در کشور است! طبق همین بررسی‌های صورت‌گرفته، فروش سینماها در نیمه اول سال جاری تنها پنج میلیارد تومان بوده است در حالی که سال گذشته تا اسفندماه بالغ بر ۳۰۰ میلیارد تومان فروش داشته است.
بدیهی است تعطیلی سینماها در شهرهای قرمز و نارنجی در نیمه اول سال جاری بر شدت این خسارت‌ها افزودها است؛ هرچند دولت تلاش کرد با تدبیر راهکارهایی چون اکران آنلاین در پلتفرم‌‌های «فیلیم»، «نماوا» و سینما ماشین از سنگینی بار این خسارت‌ها بکاهد اما در این مسیر به توفیق چندانی دست نیافته است.
طبق برآوردهای صورت گرفته، در شش‌ماه اول سال جاری، فروش ۱۹ فیلمی که در این بازه زمانی روی پرده سینماها رفته‌اند تنها چهار میلیارد و ۹۱۸ میلیون و ۲۰۱ هزار و ۴۹۹ تومان بوده است. حال برای درک بهتر افت فروش می‌توان این شاخص را با سال‌های گذشته مقایسه کرد. فیلم‌های اکران شده در شش ماه اول سال ۹۷ بیش از ۱۴۴ میلیارد و ۹۶۳ میلیون تومان فروش را ثبت کردند. این رقم در شش ماه اول سال ۹۸ به ۱۷۸ میلیارد و ۳۶۸ میلیون تومان رسید؛ یعنی سال گذشته فروش شش ماه اول سینماها دست‌کم ۱۴ درصد رشد کرد. یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد که سینمادارهای امسال در حدود ۹۸ درصد کاهش فروش را تجربه کرده‌اند. این درآمد صرفا به سینماها مربوط است، نه سامانه‌های اکران آنلاین. در واقع سینمای ایران دست‌کم رقمی معادل ۱۷۳ میلیارد و ۴۵۰ میلیون و ۴۴۵ هزار و ۵۰۱ تومان نسبت به شش ماه اول سال گذشته کمتر فروخته است.
این در حالی است که با اکران ۱۵ فیلم به شکل آنلاین تنها ۲۰ میلیارد تومان به چرخی مالی تهیه‌کنندگان فیلم برگشت. رقمی که البته چندان به صنعت سینما کمک نکرد زیرا بازار اصلی سینما در سالن‌های سینمایی تعریف می‌شود. جایی که همچنان فروش آن در شش ماه اول امسال کمتر از ۵ میلیارد تومان بوده است. سالن‌دارها از ابتدای امسال تا کنون با نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان زیان دیده‌اند.
با این اوصاف باید اعتراف کرد که سینما و اهالی آن اصلا حال و روز خوبی ندارند و سیاست‌های سلیقه‌ای سازمان سینمایی کشور هم بر آلام این بخش افزوده است تا جایی که صدای بسیاری از اهالی سینما درآمده است؛ چراکه این سازمان در این برهه حساس کمترین حمایت را از اهالی خانه‌نشین‌شده سینما داشته و تمام اهتمام خود را خرج برگزاری رویدادهای سینمایی در بحران کرونا کرده است!
برگزاری رویداد بزرگی چون جشنواره فیلم فجر در روزهای کنونی موجب واکنش‌های منفی اغلب سینماگران و منتقدان سینما شده است. آنها بر این باور هستند که در این شرایط سخت می‌طلبد که مسوولان سینمایی بودجه‌ای را که می‌خواهند خرج جشنواره‌ها کنند، به سینماگران اختصاص بدهند که کرونا کار آنها را به شدت کساد و شرایط سختی را بر زندگی آنها حاکم کرده است. متاسفانه این ویروس جان بسیاری از هنرمندان شاخص سینمای کشور را در سال جاری گرفت. از این رو، انتظار می‌رفت مسوولان سینمایی برای حفظ جان دیگر اهالی این هنر عزم خود را جزم کنند اما ظاهرا دغدغه جدی این روزهای این مسوولان همان برگزاری جشنواره‌هاست نه حمایت و تامین امنیت روانی و جسمانی سینماگران!
سیروس الوند در خصوص برگزاری جشنواره فیلم فجر در این روزهای بحرانی به یکی از سایت‌های خبری سینمایی کشور گفت: من با برگزاری جشنواره فجر صد در صد مخالفم؛ امروزه با توجه به پاندمی ویروس کرونا در سراسر جهان حال بسیاری از صنایع و مشاغل از جمله سینما خوب نیست، جشنواره‌های مهم در سراسر دنیا تعطیل شده‌اند و توجه به جان مردم در اولویت همه دولت‌هاست؛ ما هم باید بدانیم سینما در حال احتضار است و با برگزاری جشنواره فجر نمی‌توان ادای زنده بودن سینما را درآورد، پس بهتر است بودجه‌ای را برای برگزاری این رویداد بی‌بازده صرف نکنیم!
کارگردان «دست‌های آلوده» در ادامه با تاکید بر اینکه مدیران سینمایی باید واقع‌بین باشند و با رو راستی اعلام کنند که سینما در حال احتضار است، افزود: سینمای ایران قبل از ورود و گسترش ویروس کرونا هم حال و روز خوبی نداشت و دخل و خرجش یکسان نبود. مردم عادت سینما رفتن را مدت‌ها است فراموش کرده‌اند و متأسفانه سینمای ایران با یک ورشکستگی جدی مواجه شده است.
وی با اشاره به اینکه مردم مناسک سینما رفتن را از دست داده‌اند و همین باعث شده بود تا بسیاری از فیلم‌هایی که حتی قبل از کرونا اکران شدند نتوانند حتی بودجه تولید خود را در گیشه به دست آورند، تصریح کرد: متاسفانه عده‌ای می‌گویند زنده بودن سینما به برگزاری جشنواره است! این حرف غلط چه معنایی دارد؟ شما اگر سینما احترام قائلید برای نشان دادن تصویر واقعی امروز سینما باید به مردم حقیقت را بگویید و اجازه ندهید جشنواره برگزار شود.
کارگردان فیلم «پرتقال خونی» با تاکید بر اینکه من همان‌طور که پیش از این هم تأکید کردم با برگزاری جشنواره در این شرایط بحرانی کنونی به شدت مخالف هستم؛ چراکه با چنین جشنواره‌ای هرگز نمی‌توان ارتباط برقرار کرد، گفت: آقایان با برگزاری جشنواره فجر به شیوه نوین، اشتباه تابش را در برگزاری جشنواره کودک را تکرار می‌کنند! ما رسماً شاهد بودیم کاری که آقای تابش در جشنواره کودک انجام داد، هیچ ثمر و قایده‌ای نداشت. ما با برگزاری جشنواره فجر به این شیوه جدید تنها باعث نابودی آن خواهیم شد و جشنواره را از تعریف خواهیم انداخت.
الوند با بیان اینکه پشت این پرده خبرها است که ما بی‌خبریم، افزود: بی‌تردید اصرار برخی افراد برای برگزاری جشنواره فیلم فجر داستان‌هایی دارد که ما از آن داستان‌ها مطلع نیستیم! سال‌ها بعد معلوم می‌شود دلیل این اصرارهای چه چیزی بوده است!
این کارگردان با تاکید بر اینکه جشنواره فیلم فجر یک نماد برای یادآوری پیروزی انقلاب است و ما نباید اجازه دهیم این نماد با اعمال سلیقه ناآگاهانه برخی از افراد دستخوش تغییرات منفی کیفی شود، خطاب به مدیران سینمایی گفت: ما مگر چقدر فیلم داریم که بتوانند در شأن این جشنواره باشند؟ چقدر فیلم تولید کرده‌ایم که پشت تولید آنها دلایل سینمایی و هنری وجود داشته؟ آیا برگزاری این جشنواره در این روزهای کرونایی جز یک موضع‌گیری سیاسی چیز دیگری هم دارد؟
الوند در پایان یادآور شد: جشنواره فیلم فجر همواره برای خود ارزش و اعتبار داشته است. زمانی بحث ما این بود که کفه سینمای کمدی در جشنواره سنگین شده و باید به سمت فیلم‌های تحلیلی مسائل روز و... برویم؛ اما امروزه از نظر کمی در موقعیتی نیستیم که بتوانیم گلچین خوبی برای حضور فیلم‌ها در جشنواره داشته باشیم. این چه معنایی دارد که هر فیلمی که تولید شده بتواند در جشنواره شرکت کند؟ مگر این جشنواره مهم‌ترین رویداد سینمایی کشور نیست؟ چرا این‌طور بی‌اعتبار و بی‌ارزشش می‌کنید؟
یک تهیه کننده سینما نیز با انتقاد شدید به اصرار نابخردانه برخی مدیران سینمایی برای برگزاری جشنواره فیلم فجر در روزهای بحرانی کرونا گفت: برگزاری جشنواره در این بحران کرونا یک شوآف است؛ این جشنواره در شرایط فعلی اگر برگزار شود یک دورهمی خنثی، زائد و بی‌نتیجه خواهد بود که هم با جان انسان‌ها در آن بازی می‌شود و هم بودجه‌های هنگفتی از بیت‌المال بابت آن هدر می‌رود!
سیدامیر سیدزاده در ادامه یادآور شد: پیغمبر اکرم (ص) می‌فرمایند: «حب الدنیا راس کل خطیئه»؛ یعنی اینکه دوست داشتن دنیا سرچشمه همه خطاها است! این حدیث آینه تمام‌نمای رفتاری است که برخی مدیران و مسوولان سینمایی و سیاست‌گذاران جشنواره فیلم فجر دارند؛ چراکه اصرار آنها برای برگزاری جشنواره در این بحران همه‌گیر کرونا دلیل دیگری جز دنیاپرستی نمی‌تواند داشته باشد!
تهیه کننده فیلم «زندگی جای دیگری است» با اشاره به اینکه مدیران سینمایی به‌جای توجه به مسائل و مشکلات عدیده معیشتی هنرمندان و سایر مسائل ضروری و روی زمین مانده سینماگران و اولویت‌ها اقدام به برگزاری جشنواره فیلم فجر کرده‌اند مسأله‌ای نابخشودنی است، تصریح کرد: جالب آنجا است که آنها برای توجیه رفتار غیرمنطقی خود ادله‌ای دارند مانند اینکه نباید سینما و جشنواره به فراموشی سپرده شوند! یکی نیست از این آقایان سوأل کند کدام سینما؟ کدام جشنواره؟ چرا شما فکر می‌کنید با خرج کردن بودجه‌های میلیاردی از بیت‌المال می‌توانید مسیر جشنواره و سینما را ادامه دهید! برگزاری این جشنواره در شرایط فعلی یک دورهمی بی‌نتیجه و خنثی‌تر از همیشه خواهد بود که تنها با جان آدم‌ها در آن بازی می‌شود!
وي در پایان یادآور شد: این جشنواره یک شوآف است. هدف آقایان از برگزاری این رویداد هزینه‌کرد از بودجه بیت‌المال و دادن فاکتور است. برخی هم می‌خواهند با برگزاری این جشنواره بگویند سینما زنده است در صورتی که سینما ورشکسته مطلق است. سینما از ابتدای شروع کرونا میتی بود که باید حرمت رعایت کرد و به آن لگد نزد.
در پایان این گزارش یادآوری می‌شود که آیا با برگزاری جشنواره فیلم فجر می‌توان به سینماها دوباره رونقی داد! آیا این اقدام تنها راه رونق سالن سینماها در سه ماهه پایانی سال ۹۹ خواهد بود! آیا وقت آن نرسیده است که مسوولان سینمایی کشور به‌جای هزینه‌کردهای کلان برای برگزاری جشنواره‌ها در بحران کرونا فکری به حال نزار سینماگران و بازیگران این حوزه کنند!
پربازدید ها