الهام بهروزی
بندر تاریخی حماد یکی از چهار منطقه نمونه گردشگری استان
بوشهر است که طرح آنها طراحي شده و به تازگی به همراه «میر مهنا در بندر ریگ»، «دلارام
در دلوار» و «سد رئیسعلی دلواری» برای جذب سرمایهگذار مادر براي آغاز عمليات به
مزایده گذاشته شده است. این در حالی است که اهالی دیلم بهشدت مخالف واگذاری آن به
سرمایهگذاران غیر بومی هستند و نسبت به این اقدام معترض شدهاند؛ چراکه آنها بر
این باورند که این بندر تاریخی دارای سرمایهگذار مادر (یعنی شهرداری دیلم) بوده و
در این زمینه قرارداد داشته و این قرارداد تمدید هم شده است ولی به دلایل گنگ و
مبهمی چند ماه پیش از سوی شورای برنامهریزی استانداری بوشهر این قرارداد لغو شده
است.
اين مساله باعث شده كه فعالان اجتماعي و ميراث فرهنگي و
برخي از اعضاي شورای دیلم به موضوع واگذاري اين بندر تاريخي به سرمايهگذار ديگري شديدا
واكنش نشان داده و موضوع را از طريق مراجع و مقامات عالي دولت و مجلس دنبال كنند که
بهدنبال همین پیگیریها بهتازگی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور به
واگذاری بندر تاریخی حماد واکنش نشان داده و تاکید کرده است که مدتهاست عزمی در
مدیران دستگاههای دولتی و نهادهای بالادستی برای «تصرف بندر تاریخی حماد دیلم»
شکل گرفته است که مردم این شهرستان به شدت با این کار «مخالفت» میکنند. حماد
معامله نخواهد شد.
وی در ادامه بر دریاخواری در حاشیه خلیج فارس اشاره کرده و
در این رابطه گفته است که متاسفانه در حاشیه دریا «با پدیده نامیمون دریاخواری» در
سواحل دریای خزر و دریای عمان و «خلیج فارس» روبهرو هستیم که گاهی ممکن است با یک
طرح اقتصادی شروع و بیش از ۱۰ برابر لازم زمین تصرف میشود. از این رو، برای صیانت
از محیط زیست باید از توان و ظرفیت همه مردم و بخشهای مختلف کمک گرفت، به آنها
مسوولیت داد و از مشارکت آنها بهرهمند شد.
اما در این میان، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
هم بهمنظور ایجاد زیرساختهای گردشگری و توسعه این صنعت در جنوب کشور با شناسایی
نقاط مستعد در سواحل استانهای جنوب از جمله بوشهر بهدنبال احداث مناطق گردشگری
است تا بدین شکل از سواحل بکر با همان ساختار اولیه محافظت و مراقب شود و همچنین
بدین طریق از احداث طرحهای مغایر با محیط زیست مثل اجرای حوضچههای میگو و پرورش
لارو میگو در نقاط هدف گردشگری جلوگیری بهعمل آید.
البته متاسفانه در سایه سوءمدیریت و بیدانشی معاونت
عمرانی استانداری بوشهر تاکنون شاهد اجرای طرحهای بسیار غیراصولی چون پرورش لارو
میگو در ساحل دیر و در محدوده تالاب دیر- بردستان، اجرای جاده گردشگری در ساحل بکر
و کمنظیر بنود و... هستیم که مصوب و اجرا شدن این طرحهای اشتباه در ماههای اخیر
سبب بیاعتمادی و ترسیدن دوستداران محیط زیست و کنشگران میراث فرهنگی استان شود.
از همین روی است که فعالان دیلمی هم اصلا به واگذاری بندر تاریخی حماد که از
بکرترین چشماندازهای طبیعی و ساحلی استان بهشمار میروند، خوشبین نیستند و
اهمالکاری شهرداری را در این چند سال اخیر در اجرای طرح جامع گردشگری در این بندر
را تعمدی میدانند تا سرنوشت حماد به دست افراد خاصی بیفتد که خواب حریصانهای
برای آن دیدهاند! چراکه این افراد امروز با لابی و رانت توانستهاند مناطق زیادی
از استان را تحت عنوان چنین طرحهایی و به بهانه توسعه پایدار به نابودی بکشانند،
مثال بارز آن احداث بسیار اشتباه دهکده امید در یکی از خورهای بکر بوشهر بود! آن
هم درست در جایی که نهالکاری حرا در حاشیه اتوبان امام علی صورت گرفته بود. متاسفانه
ایجاد این دهکده چیزی جز نومیدی و یاس هم برای مردم استان به همراه نداشت. دردناک
اینجاست که مبتکر بیتجربه و جویای نام و البته بسیار نابلد این دهکده متاسفانه
امروز دارد در سازمان تامین اجتماعی مدیریت میکند و این تحفه نامبارک را برای
بوشهر به یادگار گذاشت تا برای همیشه لعن مردم بهدلیل آسیبی که به زیستبوم این
خور و حیات آبزیان آن وارد کرد، ادامه راهش باشد.
حال اسلاف این مدیر در این استان درست دارند همین مسیر را
پیش میروند و در این راه هم از هر حربهای برای تحقق آمال و خواستههای ناحق خود
فیض میبرند! متاسفانه مشخص هم نیست که دستگاه قضا و سازمان بازرسی کجا هستند تا
به موقع جلوی این تصمیمات نادرست باستند و درست زمانی اعلام حضور میکنند که کار
از کار گذشته است!
اما امید میرود که در خصوص بندر تاریخی حماد و آن سه منطقه
دیگر که بهتازگی به مزایده گذاشته شده است، مسوولانهتر ورود کنند و بر روال
واگذاری این مناطق بکر به سرمایهگذاران جدید نظارت کامل و مبسوطی داشته باشند تا
دست این افراد خاص و نزدیکانشان از این مناطق کوتاه شود.
هرچند ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان
بوشهر برای اینکه شهرداری دیلم همچنان بهعنوان سرمایهگذار مادر پای کار بماند
مدتی به این مجموعه فرصت داد تا طرح جامع گردشگری خود را برای این منطقه ارائه کند
اما بهدلیل مراجعه نکردن شهرداری این شهر برای ارائه طرح جدید و کوتاهی و کمکاری
آن در این بندر در سالهای اخیر موجب شد که قرارداد این نهاد برای اجرای طرح جامع
گردشگری در این بندر لغو و باطل شود!و اینک این بندر به مزایده گذاشته شده است تا
با جذب سرمایهگذار جدید، عملیات طرح جامع گردشگری بهمنظور راهاندازی منطقه
نمونه گردشگری در این منطقه هر چه زودتر آغاز شود حال باید دید که چه سرنوشتی برای
این بندر تاریخی رقم میخورد!
معاون سرمایهگذاری و گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع
دستی و گردشگری استان بوشهر در این باره به بامداد جنوب گفت: در پی استعلامها و
بازدیدهای کارشناسیشده میدانی ۱۰۰ هکتار از بندر حماد برای احداث منطقه نمونه
گردشگری همراه با پیوستهای محیط زیستی تعیین شد که بهتازگی این بندر به همراه سه
منطقه دیگر به مزایده گذاشته شدهاند که سرمایهگذار مادر هم در نهایت از سوی
معاونت سرمایهگذاری وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استعلام و انتخاب
میشود.
سکینه سالاری در ادامه در خصوص معیارهای سرمایهگذار مادر
برای اجرای طرح جامع گردشگری در منطقه نمونه حماد توضیح داد: بیشک سرمایهگذاری
در این بندر تاریخی یک فرصت طلایی برای سرمایهگذاران بومی و غیربومی بهشمار میرود که
سرمایهگذران متقاضی برای برنده شدن در این مزایده باید دارای شرایطی چون سوابق
تحصیلی، گردش و فلورانس مالی، سابقه انجام پروژههای گردشگری بر اساس شاخصهای
تعیین شده (که ملاک که ارزیابی سرمایهگذار هستند) و همچنین انجام پروژههای
عمرانی در سطح ملی و منطقهای یا حتی بینالمللی باشند.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه طبق آییننامه مناطق نمونه
گردشگری، ادارات مربوط بایستی زیرساختهای لازم را تا رسیدن به منطقه نمونه
گردشگری انجام دهند و پس از آن سرمایهگذار (حقیقی یا حقوقی) موظف به تامین سرمایه
لازم برای ایجاد زیرساختهای مورد نیاز شامل آب، برق، راه، گاز و... خواهد بود. قطعا
به علت نبود زیرساختهای مناسب در ورودی شمال استان، خدمات مناسب براي ميزباني از
مسافراني كه به استان سفر كردهاند، صورت نمیگیرد. بنابراین ایجاد منطقه نمونه
گردشگری در این منطقه لازم و ضروری است؛ چراکه در مناطق نمونه گردشگری مراکز
خدماتی، رفاهی، فرهنگی و هنری، اقامتی، پذیرایی، گردشگری، خرید، تولید و عرضه
صنایع دستی، تفریحی، ورزشی، پارکها و سایر خدمات گردشگری بهمنظور رفاه حال
مسافران و گردشگران ایجاد میشوند.
معاون سرمایهگذاری و گردشگری ادارهکل میراث فرهنگی، صنایع
دستی و گردشگری استان بوشهر در خصوص دلیل حذف شهرداری دیلم از این منطقه بهعنوان
سرمایهگذار مادر تصریح کرد: با توجه به اینکه چند سال پیش اجرای طرح جامع گردشگری
در بندر تاریخی حماد به شهرداری دیلم واگذار شد تا بهعنوان سرمایهگذار مادر در
این منطقه عملیات اجرایی این طرح را انجام دهد اما در این از مدت تنها راه دسترسی،
پایههای برق و بخش اندکی هم ساحلسازی در این منطقه از سوی شهرداری ایجاد شد. در
ادامه در یک مرحله دیگر هم این قرارداد با شهرداری تمدید شد منتها به دلیل پیشرفت
نداشتن پروژه در این چند سال قرارداد شهرداری در این منطقه لغو شد. در حالی که این
تمدید قرارداد با شهرداری یک فرصت دوباره به این مجموعه بود تا بتواند طرح خود را
در حماد اجرا کند ولی متاسفانه در این مدت هم هیچگونه کار و فعالیتی در چارچوب
ضوابط مناطق نمونه در این بندر از سوی شهرداری بهعنوان سرمایهگذار مادر صورت
نگرفت!
وی در پاسخ به این پرسش که آیا شهرداری دیلم در مزایده
منطقه نمونه گردشگری حماد که به تازگی منتشر شده است، آیا میتواند شرکت کند،
توضیح داد: بله، شرایط حضور در این مزایده برای همه یکسان است. بنابراین سرمایهگذار
میتواند هم شخص حقیقی باشد هم حقوقی؛ منتها باید بر اساس شرح خدمات ابلاغی از سوی
معاونت سرمایهگذاری وزارت میراث فرهنگی و مشاورین ذیصلاح بایستی طرحی را ارائه
کند که در آن نوع تاسیسات گردشگری به همراه سطح و درجه، فعالیتها و خدمات
گردشگری، برآورد حجم سرمایهگذاری، روشهای تامین مالی، جدول برآورد میزان اشتغالزایی،
جدول زمانبندی اجرای طرح مشخص شده باشد. همچنین داشتن توجیه اقتصادی برای پروژه
از الزامات متقاضیان سرمایهگذاری در منطقه نمونه گردشگری حماد است. البته باید
یادآوری کنیم که در این مزایده اولویت با سرمایهگذار بومی است؛ چون به دلیل شناخت
منطقه و عرق منطقهای داشتن در توسعه منطقه خود موثرتر هستند.
سالاری در پایان با تاکید بر اینکه انتخاب و ارزیابی اولیه سرمایهگذار
مادر برای مناطق نمونه گردشگری استان بر اساس رای هیات ارزیابی (متشکل از مدیرکل
میراث فرهنگی استان، دبیر ستاد سرمایهگذاری استان و نماینده استانداری) خواهد
بود، افزود: بنابراین کلیه استعلامات در خصوص طرحهایی که از سوی متقاضیان سرمایهگذاری
ارائه شده از سوی این هیات صورت میگیرد و در نهایت برای تصمیمگیری و انتخاب
نهایی سرمایهگذار مادر به معاونت سرمایهگذاری وزارت میراث فرهنگی ارجاع داده میشود.
اخذ استعلامات محیط زیستی در این مناطق از الزامات است. طبق آییننامههای محیط
زیستی سرمایهگذار در منطقه دستکاشت بندر حماد تحت هیچ شرایطی طبق قانون اجازه
ساخت و ساز ندارد.