الهام بهروزی

بوشهر پایتخت قرآنی ایران شد؛ خبر کوتاه اما مسرت‌بخش بود. بی‌شک کسب این عنوان با توجه به ظرفیت انسانی ارزنده و توان استان بوشهر در حوزه قرآن و علوم قرآنی شایسته مردمان دیندار این خطه است. عنوانی که روز گذشته در آیینی با حضور معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیران ارشد استانی رسما به بوشهر داده شد.

در این آیین، پیام سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌مناسبت انتخاب بوشهر به‌عنوان نخستین پایتخت قرآنی ایران از سوی معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرائت شد. صالحی در این پیام تاکید کرد: «قرآن کریم کلام وحی الهی و یادگار جاودان پیامبر اکرم (ص)، جامع لطائف و اصرار و معارف پروردگار است؛ مشعلی فروزان که همچون خورشید پر فروغ، صحنه‌های زندگی آدمی را به نور هدایت روشن می‌کند؛ مجموعه‌ای سرشار از اعجاز کلامی و معرفتی که دل‌ها را تسخیر و با معانی و مفاهیم و آموزه‌های بلند آن، عقل‌ها را مدهوش خویش کرده است، کتابی که بر آن نه اعوجاج و دگرگونی راه دارد؛ نه باطلی و ناراستی و از این رو استوارترین مسیر هدایت بشر به قله سعادت است.

آدمی هر چه در مسیر کمال و تعالی مقرب‌تر، بهره‌اش از این عروه‌الوثقای بی‌مانند بیشتر و هر که آیینه دلش پاکیزه‌تر، روشنای آفتاب هدایت قرآن در او نمایان‌تر خواهد بود. وصف این صحیفه نورانی با هیچ قلمی و اندیشه‌ای میسر نیست و درک بلندای مفاهیم و آموزه‌های آن فراتر از محدوده اندیشه بشر است. به لطف الهی و به یمن تلاش‌های نظام جمهوری اسلامی، عطر قرآن کریم بوستان ایران‌زمین را عطرآگین کرده و فضای عمومی کشور بیش از پیش به انس و بهره‌مندی از مفاهیم گران‌سنگ قرآنی توجه شده است.

در آغازین سال‌های گام دوم انقلاب اسلامی و با عنایت به ظرفیت‌ها، توانمندی‌ها و پیشینه شایسته قرآنی در شهرستان بوشهر، این شهرستان به‌عنوان «نخستین پایتخت قرآنی ایران» برای مدت یک‌سال معرفی می‌شود و این لوح افتخار به اهالی فرهیخته، نجیب و مومن آن دیار تقدیم می‌شود. امیداوریم در سایه توفیقات الهی و با همکاری شخصیت‌های برجسته دینی و نهادهای فرهنگی، صاحب‌نظران و اساتید قرآنی و با انجام برنامه‌ریزی‌های لازم، شکوفایی بیشتر فعالیت‌های قرآنی و توسعه فرهنگ متعالی قرآن و عترت در گستره ایران اسلامی را شاهد باشیم.

معاون قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این آیین گفت: ما در سال ۹۹، سه‌گانه پایتخت‌های دینی را در کشور طراحی کردیم که براین اساس کاشان به‌عنوان پایتخت نهج البلاغه، یزد پایتخت صحیفه سجادیه و بوشهر به‌عنوان نخستین پایتخت قرآنی کشور انتخاب شدند.

عبدالهادی فقهی‌زاده با تاکید بر اینکه بوشهر به‌عنوان نخستین پایتخت قرآنی کشور باید به مدلی برای الهام‌گیری سایر استان‌ها تبدیل شود، افزود: قرآن موعظه الهی و برهان حق وحقیقت است که حیطه‌های اعتقادی را دربرمی‌گیرد و شفای دردهای درونی و معنوی است.

وی با اشاره به اینکه موانع بزرگی در جلو ما قرار گرفته است، تصریح کرد: غفلت‌هایی که حاصل شده و سنگ‌هایی که در پیش پای ما نهاده شده بیشتر خودساخته و برداشتن آنها منوط به چنگ زدن به ریسمان الهی و کتابنامه بزرگ مصون از تحریف رب‌العالمین که در قرآن متجلی است.

معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه قرآن کتاب هدایت و رحمت است که ما را به دوردست‌های کمال می‌برد و از خاکزارهای تاریک مادیت به سطحی برین بر می‌نشاند، گفت: حوزه‌های گوناگونی از جمله علوم ظاهر، قرائت، حفظ، فهم، تفسیر و تدبر و به‌ویژه سطوح عمل و رفتار در طرح بوشهر نخستین پایتخت قرآنی کشور تعریف شده است.

وی با اشاره به اینکه همچنین در کنار همه اینها پرداختن به هنرهای قرآنی و ابزارهای روزآمد از دیگر اولویت‌هایی است که امید می‌رود این انقطاع نسلی ترمیم شود، تصریح کرد: این فاصله مورد خواست رقیبان و مخالفان فرهنگی و آنهایی است که در صدها اتاق فکر نقشه می‌ریزند که جوانان و نوجوانان ما را به بیراهه بکاشنند و آنها را از احساس نیاز به قرآن دور کنند.

فقی‌زاده با تاکید بر اینکه ما باید احساس نیاز به قرآن داشته باشیم تا قرآن را دوست بداریم و این کتاب مقدس را برسر گذاشته و در پیشگاه آن خدمات ارزشمندی ارائه شود، بیان کرد: اجرای موفق طرح بوشهر نخستین پایتخت قرآنی کشور می‌تواند بسیار موثر باشد. همدلی و همکاری برادرانه و مشفقانه از جمله الزام‌های اجرای موفق این طرح است. بسنده نکردن به حداقل‌ها و نگرش به دوردست‌ها به‌عنوان دومین الزامی است که باید مورد توجه قرار گیرد و در این مسیر داشتن همت عالی و گذشتن از نام‌ها و نشان‌ها که همگی موقت و زودگذر هستند و چشم دوختن به آرمان‌های متعالی باید مورد توجه قرار گیرد. همچنین استفاده از ظرفیت‌ها، شخصیت‌ها و موسسه‌های مردمی در این راستا به‌عنوان سومین الزام در بوشهر نخستین پایتخت قرآنی کشور مطرح است.

معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان یادآور شد: تردید نیست در استان بوشهر مانند سایر نقاط کشور کسانی هستند که برای قرآن نفس می‌کشند و زندگی می‌کنند که باید این افراد را سازماندهی کرد تا در چشم‌انداز یکساله به نتیجه شیرین و دوست‌داشتی دست یابیم.

رئیس شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر و نماینده ولی فقیه در استان بوشهر نیز در این آیین گفت: این استان با توجه به ظرفیت بسیار بالای خود باید الگوی پایتخت قرآنی در جهان شود. تاریخ استان بوشهر بسیار ویژه و باشکوه است و به گفته تمامی تاریخ‌نگاران و تاریخ‌پژوهان این استان جغرافیای تمام فضائل در عرصه‌های شخصی و اجتماعی است.

آیت‌الله غلامعلی صفایی‌بوشهری با تاکید بر اینکه استان بوشهر همچنین در حوزه‌های علم و فناوری و وجود تاریخی پر از شکوه در عرصه‌های مقاومت، بیداری، بصیرت و دفاع از ایران و اسلام سرآمد است، افزود: افزون بر این، استان بوشهر پایتخت مبارزات ضد استعماری از سال ۱۹۲۰ هجری قمری چهار بار از سوی انگلستان و کشورهای اروپایی مراکز مهم اقتصادیش مورد نگاه سلطه‌جویانه قرار گرفت. در عرصه جنگ تحمیلی و مبارزه مستقیم با امریکا نیز بوشهر به‌عنوان پایتخت مبارزات ضد استعماری نقش بی‌بدیلی از خود برجای گذاشته است. حتی در حوزه مبارزات ضد استعماری در حوزه زنان نیز اول است؛ نمونه بارز آن حماسه زنان لرده است.

وی با اشاره به برخورداری این استان از لقب پایتخت انرژی کشور تاکید کرد: این پایتخت ضداستعماری که منبعث از دین و قرآن بود، در کنار خود پایتخت قرآنی می‌بیند که افتخاری بزرگ و سترگ برای استان بوشهر است. استان بوشهر همچنین پایتخت نهادینه‌سازی قرآن در گستره جامعه است که در این عرصه بسیار خوب ظاهر شده و این استان همچنین دارای فهم بالای مفاهیم قرآن و عمل به آن است. به‌واقع، بوشهر استانی قرآنی است که نخستین پایتخت قرآن شدن آن شایسته تمامی مردمی این استان است و جای شکرگذاری و تبریک دارد.

صفایی‌بوشهری با تاکید بر اینکه نامگذاری پایتخت قرآنی باید آغازی برای کارهای بزرگ در حوزه های قرآن و توسعه و پیشرفت براساس برنامه‌های علوم دینی است، تصریح کرد: در دهه اخیر فعالیت‌های شاخصی در استان انجام و به‌عنوان الگو معرفی شده است که آن هم نوشتن سند قرآنی استان با چشم‌انداز ۱۴۰۴ و بعد ۱۴۲۰ کار بزرگی بود که تدوین شد.

نماینده ولی فقیه در استان با اشاره به قرآنی بودن مسجدهای استان بوشهر گفت: در تاریخ باشکوه استان بوشهر میرزا معتقد اهرمی قرآن متقارن را به جهان اسلامی عرضه داشت و در عرصه علوم قرآنی نیز علامه بلادی در کتاب خود تلفیق علم قرآن با نجوم را به رشته تحریر درآورده است. بدیهی است بوشهر استان قرآنی است و استان قرآنی هم خواهد ماند؛ چرا که قرآن کتابی است که تمام ابعاد بشر را در خود جای داده است.

صفایی‌بوشهری در پایان با اشاره به اینکه انس با قرآن، انس با خدا و تنها راه نجات بشریت است و باید قرآن سرلوحه زندگی مردم و مسوولان باشد، یادآور شد: برای توسعه فعالیت‌های قرآنی در استان به‌دنبال بسط زیرساخت‌های قرآنی هستیم که در این راستا اقداماتی هم صورت گرفته که از جمله آن‌ها می‌توان به دریافت مجوز برای راه‌اندازی دانشکده فعالیت قرانی در استان بوشهر اشاره کرد. همچنین این استان باید موزه و مجمتع بزرگ قرآنی داشته باشد که برای احداث مجتمع مصوبه آن گرفته شده است. این چنین ظرفیتی باید مقدمه برای توسعه و پیشرفت جامعه قرآنی و تمدن قرآنی و همچنین یک آخرت و عاقبت قرآنی باشد.

مدیرکل اداره فرهنگی و ارشاد اسلامی نیز در این آیین انتخاب بوشهر به‌عنوان پایتخت قرآنی کشور گفت: قرآن کریم مبنا و تکیه‌گاه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. همه چیز در قرآن است و قرآن همه چیز ماست. بوشهر دارالمونین، سرزمین شهیدان راست‌قامت تاریخ، گنجینه فرهنگی خلیج فارس، پایگاه تاریخی قرآن و عترت و پایتخت انرژی کشور است. بر خود می‌بالیم که با هم‌افزایی به‌وجود آمده و با حمایت‌های نماینده ولی فقیه در استان و مدیران استانی، فعالیت‌هاي مستمر و ارزشمند جامعه قرآني استان و نظر مساعد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بوشهر به‌عنوان نخستین پایتخت قرآنی کشور انتخاب شد.

فاطمه کرمپور در ادامه با بیان اینکه بعد از اعلام مصوبه شورای فرهنگ عمومی استان، بلافاصله دبیرخانه بوشهر پایتخت قرآن ایران ۱۴۰۰ در اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی راه‌اندازی شد، افزود: در این راستا تا این لحظه ۲۵ جلسه تشکیل شد. همزمان کمیته برنامه‌ریزی هم تشکیل شد و پیش‌نویس برنامه اجرایی حسب راهبردها و سیاست‌های وزارت متبوع، مصوبات شورای فرهنگ عمومی استان، سند راهبردی قرآنی ۱۴۱۴ استان، منشور قرآنی کشور، مصوبات شورای توسعه قرآنی کشور، مجموعه‌برنامه‌های زمزم وحی، تجربیات فعالیت‌های قرآنی استان، مطالعات تطبیقی فعالیت‌های قرآنی کشور و مشورت با تعدادی از فرهیختگان قرآنی استان تهیه شد. سپس حسب دستور آیت‌الله صفایی بوشهری این پیش‌نویس در جلسات متعدد با مدیران دستگاه‌های اجرایی، فرهنگی و قرآنی و حدود نفر از پیشکسوتان و اعازم قرآنی استان مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

وی با اشاره به اینکه پیش‌نویس دوم هم تهیه و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شد، تصریح کرد: پس از کسب نظر وزارت متبوع و رئیس شورای فرهنگ عمومی استان بوشهر، نسخه نهایی برنامه اجرایی بوشهر پایتخت قرآنی ایران ۱۴۰۰ تهیه شد. خوشبختانه بخشی از برنامه‌های قرآنی طرح از اول سال جاری شروع و انجام شده است.

مدیرکل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه خوشبختان ایجاد هم‌افزایی میان دستگاه‌های اجرایی، فرهنگی و موسسات و فعالان قرآنی استان، ۸۰ برنامه قرآنی در قالب یک شورای مشورتی، ۱۰ کمیته کاری و ۴۰ کارگروه به پیوست ۳۵ طرح ابتکاری اجرا در این استان خواهد شد، یادآور شد: خوشبختانه بوشهر الهام‌بخش و مرجعیت قرآنی ایران اسلامی در سال ۱۴۰۰ است. افتخار داریم این سال قرآنی را مزین به اولین سالگرد شهدای قرآنی کشور کرده‌ایم که هر چه داریم از برکت خون شهداست.

کرمپور در پایان یادآور شد: مایه افتخار است طبق منویات مقام معظم رهبری در این طرح اولویت به حوزه حفظ قرآن کریم، توسعه سبک زندگی قرآنی و پیوند ناگسستنی قرآن کریم و عترت (ع) داده شده است.