داریوش قنبری

می‌توان گفت مناظره‌ها پنج به دو بود. در کل می‌توان گفت که استراتژی پنج نفری که متعلق به طیف راست هستند این است که به هر شکلی که می‌توانند،‌ دولت را تخریب کنند و دولت را مسبب شرایط نابسامان فعلی جلوه دهند. در تلاش هستند که به نوعی مصائب و مشکلات را گردن دو کاندیدایی بندازند که از لحاظ فکری با آنها همسو نیستند.

همه می‌دانیم که این دو نفر مسوولیت بالایی نداشتند و اگر بنا به مسوولیت باشد، مسوولیت پنج نفر دیگری که در مقابل این دو نفر هستند از این دو بالاتر بوده است؛ اما با وجود اینکه این پنج نفر نیز مسوولیت داشته‌اند، به‌نوعی قصد دارند یک دوقطبی بر مبنای تضاد با دولت تعریف کنند. از سویی دیگر آقای همتی و مهرعلیزاده به درستی تلاششان در این راستا است که افکار این پنج نفر را مسبب شرایط نابسامان فعلی جلوه دهند.

همتی در اولین مناظره انتخاباتی با زیرکی خاصی تفکر پنج نفر را مسبب شرایط نابسمان اقتصادی موجود تلقی کرد و عنوان کرد که اگر مشکلاتی در کشور وجود دارد، ناشی از دو متغیر تحریم و نپذیرفتن چارچوب‌های FATF در کشور است و توپ را به زمین پنج نفری انداخت که تلاش می‌کردند دولت را مسبب شرایط نابسامان فعلی معرفی کنند.

یادمان نرود که دولت فعلی میراث‌دار دولتی است که به قدری قفل تحریم به کشور زده بود که این دولت با شعار کلید وارد عمل شد. کلیدی که روحانی داشت، عقلانیت و خردگرایی برای برداشتن تحریم‌ها بود که در چارچوب برجام ظاهر شد. این کلید در دوره اول ریاست آقای روحانی کار کرد و عقلانیت و خردگرایی وضعیت خوبی را رقم زد؛ به‌گونه‌ای که در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری، مردم با رای بیشتری عملکرد دولت را تایید کردند. بنابراین من فکر می‌کنم همتی روی مسائل کلیدی دست گذاشت، FATF و تحریم‌ها ریشه مسائل اقتصادی فعلی است. طرف مقابل فقط مشکلات را طرح کردند و به تبیین مشکلات پرداختند؛ اما به‌نظر من همتی برنامه طرح کرد و به‌دنبال احیای عقلانیتی است که الان در چارچوب مذاکرات وین شاهد آن هستیم.

راهی جز این نداریم که از طریق احیای برجام این قفل‌ها را باز کنیم. واقعیت این است که هیچ کشوری در دنیا تحریم نیست و به فقر و بیکاری نیافتاده است. به هر حال کسانی که تحریم می‌کنند عاقل هستند و به این دلیل تحریم می‌کنند که کشور مقابل را از پا درآورند. بنابراین راهکار ساده است؛ برداشتن تحریم‌ها یعنی برجام و عادی کردن روابط با جهان خارج.

شعار همتی برنامه کلیدی است، تعامل از خانه تا جهان می‌تواند راهگشای مسائل و مشکلات کنونی باشد و به‌نظر من در دل این شعار برنامه خروج از مشکلات نهفته است. مردم می‌دانند که مشکلاتی که امروز ایجادشده ناشی از دو متغیر داخلی و خارجی؛ دلواپسان داخلی و مساله روی کار آمدن ترامپ است؛ یعنی همدستی دشمن خارجی و منفعت‌طلبان و دلواپسان داخلی منجر شد که کشور به این روز بیافتد. امروز دلواپسان داخلی دنبال این هستند که از دستپخت خود برای رسیدن به قدرت بهره ببرند و این تناقض در رفتار همفکران دلواپسان وجود دارد و این‌ها ثابت کردند که برنامه‌ای برای اداره کشور ندارند و نگاه سلبی و تخریبی‌شان را در مناظره‌ها و روزهای گذشته دیدیم. برنامه عالمانه‌ای از دل صحبت‌هایشان نیافتم جز اینکه مسائل و مشکلات فعلی را بیان کنند.

نامزدهای جناح مقابل راهکاری برای مسائل و مشکلات نداشتند. تنها کسی که به شکل مناسبی به ارائه راهکار پرداخت، همتی بود که شعار وی نیز امیدوارکننده است امیدواریم مردم با احیای خاطرات گذشته و حافظه تاریخی بدانند که ریشه تحریم‌ها از کدام دولت آغاز شد و بار دیگر گرفتار تفکری که این تحریم‌ها را بر کشور حاکم کرد، نشوند.

تاثیر این مناظرات بر میزان مشارکت مردم بسیار کم بوده است و مردم از مطالباتی که مورد بی‌توجهی قرار گرفته خسته شده‌اند و مسائل و مشکلات اقتصادی بسیاری دارند؛ اما واقعیت این است که مردم باید به عرصه بیایند تا بتوانند در جهت حل مشکلات فعلی کمک کنند.

یقینا با انزوا‌طلبی به لحاظ سیاسی و تحریم و عدم مشارکت، مشکلی حل نخواهد شد. برخی به‌دنبال این هستند که تحریم را تبلیغ کنند که این گزینه، گزینه مناسبی نیست و هرکسی که انتخابات را تحریم می‌کند یک رای به تفکر و اندیشه‌ای می‌دهد که جز حرکت‌های احساسی هیچ برنامه‌ای برای اداره کشور ندارد.

قطعا قهر مردم با صندوق رای باعث می‌شود که بازندگان اصلی خود مردمی باشند که برخی شعار قهر با انتخابات را مطرح می‌کنند. من امیدوارم این اتفاق نیافتد. مردم باید انگیزه لازم را برای حضور پای صندوق رای داشته باشند و بدانند که تغییر و تحول از این صندوق‌های رای ایجاد خواهد شد و با بی‌تفاوتی مشکلی از آنها حل نخواهد شد. راه امید همچنان حضور پای صندوق رای و رقم زدن سرنوشت به دست خودشان است.