الهام بهروزی
استان بوشهر در سالهای اخیر توانسته با اجرای سیاستها و
طرحهای نوین در حوزه کشاورزی به توسعه پایدار استان در بخش کشاورزی و بهویژه صادرات
محصولات گیاهی کمک شایانی کند تا جایی که سهم قابل توجهی از تولیدات گیاهی استان
به خارج کشور صادر میشود.
بدیهی است کشاورزی از دیرباز در این استان خشک و کمآب یکی
از راههای امرار معاش مردمان این اقلیم بهشمار میرفته است که در سالها اخیر با
توسعه گلخانهها، باغات و اصلاح الگوهای کشت و اجرای سیستم نوین آبیاری در باغات و
نخیلات، این صنعت رونق گرفت؛ به گونهای که استان بوشهر در برخی از بخشها مثل
صادرات گوجه فرنگی خارج از فصل رتبه اول کشوری را از آن خود کرده است و سالانه
بالغ بر ۲۳۰ هزار تن گوجه فرنگی با کیفیت بالا صادر میکند. افزون بر این، کشت
گیاهان دارویی که از محصولات درآمدزا و باصرفه اقتصادی است، در استان توسعه یافته
و همچنین بخش قابل توجهی از نخیلات استان مجهز به سیستم نوین آبیاری شده است که
این مساله به بهبود بهرهوری آب در صنعت کشاورزی استان کمک شایانی میکند.
البته همه این اقدامات به همت و تدبیر معاونت بهبود تولیدات
گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر محقق شده است. این معاونت که وظایف ذاتی شامل
راهبری و نظارت به امور مربوط به بهبود و افزایش تولیدات کشاورزی در سطح استان در
چارچوب سیاستهای کلان وزارت جهاد کشاورزی، تهیه برنامه و بودجه پیشنهادی سالانه
تولید محصولات کشاورزی و ارائه به واحدهای ذیربط برای تصویب و نظارت بر آنها، اتخاذ تدابیر لازم بهمنظور احیای بهبود و توسعه منابع گیاهی موجود در پهنه
کشاورزی استان، بررسی و شناخت موانع و مشکلات موجود در مسیر توسعه کشاورزی
استان و برنامهریزی در جهت رفع موانع موجود و تسهیل جریان تولید کشاورزی، جمعآوری و اعلام نیازهای آموزشی و تحقیقاتی بخش کشاورزی استان به مراجع آموزشی
و تحقیقاتی ذیربط، اجرای روشهای صحیح ترویج بهرهبرداری از منابع کشاورزی و نیز
عملیات مختلف کشاورزی و برنامهریزی برای ترویج مناسبترین روشهای زراعی به بهرهبرداران
کشاورزی و تهیه و تدوین دستورالعمل فنی مربوط به مراحل مختلف تولید محصولات کشاورزی
بر اساس آخرین یافتههای تحقیقاتی و علمی و ارائه به بهرهبرداران کشاورزی را عهدهدار
است، کوشیده در سال ۹۹ با وجود پاندمی کرونا و تورم و گرانیها تلاش کرده تا در
راستای تحقق این اهداف و وظایف گام بردارد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر
در خصوص مهمترین طرحهای امسال این بخش به بامداد جنوب گفت: توسعه گلخانه، توسعه
ناوگان مکانیزاسیون بخش کشاورزی، اجرای برنامه الگوی کشت، اصلاح و نوسازی نخیلات،
توسعه کشت گیاهان داروریی و تامین بذر گندم گواهی و اصلاحشده مهمترین کارهایی
بوده است که در سال ۹۹ انجام شد.
خسرو عمرانی در ادامه به توسعه کشت گیاهان دارویی در استان
اشاره و تصریح کرد: در حال حاضر سطح زیرکشت گیاهان دارویی ۶۷۷ هکتار از اراضی
استان است که سالانه به میزان ۵۵۰۰ تن محصول برداشت میشود. عمده گیاهان دارویی در
حال کشت در این منطقه هم شامل شوید، سیاهدانه، زنیان، رازیانه و آلوئهورا میشود.
وی همچنین از پیشتازی استان بوشهر در کشت محصولات خارج از
فصل در کشور خبر داد و افزود: گوجه فرنگی یکی از محصولاتی است که در خارج از فصل در
۱۱۲۰۰ هکتار تولید کشت و بالغ بر ۵۶۰ هزار تن گوجه فرنگی در استان تولید میشود که
از این شمار، ۲۳۰ هزار تن به خارج از کشور صادر میشود. از دیگر محصولات خارج از
فصل میتوان به کشت محصولات جالیزی، سبزی و صیفیجات در سطح ۲۲۰۰۰ هکتار اشاره کرد
که در این حوزه سالانه بالغ بر ۹۵۰ هزارتن برداشت محصول داریم. محصولات فوق کلا
کشت نشائی هستند و بهطور عمده مجهز به سامانههای نوین آبیاری.
وی در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه سالانه چه میزان از
محصلات کشاورزی استان صادر میشود، توضیح داد: عمده محصولات کشاورزی صادراتی استان
شامل گوجه فرنگی میشود که همانطور که در بالا اشاره کردم، سالانه ۲۳۰ هزار تن
گوجه فرنگی استان صادر میشود. خرما دیگر محصول صادراتی استان است که سالانه حدود
۲۵ هزار تن یه کشورهای پاکستان، هندوستان، افغانستان، عراق، قطر، آسیای میانه،
روسیه، اتحادیه اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر میشود. ضمنا صادرات سایر
محصولات مانند جالیزی، سبزی و صیفی، تنباکو و... نیز انجام میشود.
عمرانی در ادامه به توسعه گلخانهها در استان اشاره کرد و
گفت: در حال حاضر ۴۲۸ هکتار از اراضی زراعی استان به گلخانه تبدیل شدهاند که در
این بخش نیز سالانه بالغ بر ۹۵۰ هزار تن محصول باکیفیت با قابلیت صادر شدن شامل
گوجه فرنگی، خیار سبز و فلفل دلمه رنگی و همچنین ۲/۱ میلیارد قطعه نشاء انواع
محصولات سبزی و صیفی تولید شدهاند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر
در خصوص برنامه الگوی کشت سالانه استان هم سادآور شد: از سال ۹۳ برنامه الگوی کشت
سالانه به شهرستانها ابلاغ میشود تا در جریان سطح کشت انواع محصولات زراعی که
سالانه کشت میشوند، قرار بگیرند و در این راستا، تفاهمنامه چهارجانبه بین کشاورز،
مدیریت جهاد کشاورزی، اداره امور آب شهرستان و مجمع امور صنف کشاورزان بهعنوان
بخش خصوصی منعقد میشود تا بخشی از اهداف مدیریت سطح کشت و تولید با مشارکت
کشاورزان بهصورت الگویی و فرهنگسازی اجرا شود.
وی در خصوص مزایای راهاندازی و فعالیت گلخانهها در استانها
نیز بیان کرد: افزایش بهرهوری آب، افزایش تولید و عملکرد محصول، کاهش مصرف آب و
سموم شیمیایی، قابلیت صادرات و در امان ماندن از وقوع تنشهای محیط خسارتزا مانند
تگرگ، سرما، گرما، سیل و طولانی بودن دوره تولید از مزایای راهاندازی و توسعه
گلخانهها در استان است.
عمرانی در بخش دیگر گفتههای خود بر اهمیت بهرهوری آب در
حوزه کشاورزی استان تاکید کرد و گفت: برنامههای اجراشده و در دست اجرا برای
افزایش بهرهوری آب شامل اجرای سامانههای نوین آبیاری (آبیاری تحت فشار)، توسعه
کشت گلخانهها، اجرای الگوی کشت، حذف گیاهان آببر مانند ذرت، کاهش سطح کشت
محصولات آببر مانند جالیز، کشت خارج از فصل گوجه فرنگی، سبزی و صیفی و جالیزی
برای استفاده حداکثر از آب باران، توسعه ارقام پرمحصول و مقاوم میشود که از سال
۹۹ تا کنون بهمنظور حفظ منابع آبی و استفاده بهینه آب در اولویت برنامهها خود
قرار دادهایم.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر
همچنین با اشاره به اجرای «طرح نخلستان» در دشتستان تصریح کرد: با برنامهریزی
مشترک با شرکت سهامی آب منطقهای طرح نخلستان در دشتستان در سطح ۳۴۵۰۰ هکتار در
پایاب سد رئیسعلی دلواری و سد دالکی اجرا شد که این طرح شامل اجرای سیستم نوین
آبیاری در دشت شبانکاره در حوزه وزارت کشاورزی و ساخت سد دالکی، انتقال آب از طریق
لولهکشی تا پای تخیلات میشود. در حال حاضر ۱۷۰ هکتار از نخیلات آبپخش به وسیله
سیستم آبیاری تحت فشار آبیاری میشود. همچنین شبکهبندی آب درون ۲۴۰۰ هکتار از
نخیلات سعدآباد و حدود ۵۰۰ هکتار آبیاری تحت فشار نیز در قالب این طرح اجرایی شده
است. افزون بر این، مطالعه اجرای آبیاری در ۷۷۰۰ هکتار نخیلات سعدآباد و کلل و
۸۷۰۰ هکتار در شبانکاره انجام شده است.
عمرانی به برنامههای حمایتی معاونت بهبود تولیدات گیاهی
سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر از باغداری اشاره و تاکید کرد: تامین یارانه
اجرای سامانهای نوین آبیاری تحت فشار با نسبت ۸۵ درصد و ۱۵ درصد سهم کشاورز،
تامین تسهیلات ارزانقیمت برای اصلاح باغات و نوسازی آنها، تامین تسهیلات برای
خرید تراکتور و سایر ادوات کشاورزی و تامین نهال یارانهدار با هدف توسعه ارقام
تجاری و بازارپسند و نوسازی باغات از جمله برنامههایی بود که در سال ۹۹ در حوزه
باغداری استان پیشبینی و اجرایی شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر
در بخش پایانی گفتههای خود به عملیات مبارزه با ملخها اشاره کرد و یادآور شد:
ملخها از سال ۹۷ وارد استان و کشور شدند که سطح مبارزه با آن در سال ۹۷-۹۸ معادل
۱۰۴ هزار هکتار، در سال ۹۸-۹۹ معادل ۴۳ هزار هکتار و در سال ۹۹- ۱۴۰۰ معادل ۶۰۰۰
هکتار از اراضی مراتع و جنگلی، رزاعی و باغی بوده است. مبارزه شیمیایی با روش
زمینی و هوایی انجام شده است و تا کنون با اقدامات انجام شده مانع بروز خسارت به
عرصههای کشاورزی استان شدهایم.