ابوعلی زرین‌قلم

یک هفته از مشخص‌شدن رئیس دولت بعدی می‌گذرد. حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی قرار است به‌زودی دولتش را تشکیل دهد و برای این دولت و کارکرد آن وعده‌های مختلف داده که اگر شود، به‌صورت مشخص می‌تواند الگویی خوب از مدیریت را ارائه کند، اما برخی بر این باور هستند که به رئیسی اجازه کار به آن شکلی که دوست دارد، داده نمی‌شود.

در طول یک هفته گذشته رایزنی‌ها، رفت‌وآمدها، گمانه‌زنی‌ها و مهمتر از همه، به گفته برخی از چهره‌های نزدیک به جریان اصولگرایی فشارها بر آقای رئیسی وارد آمده تا در نحوه چینش وزرا گزینه‌های مدنظر خودشان را مطرح کنند، موضوعی که رئیس‌جمهور منتخب آن را بر اساس اظهارات خود رد کرده و به‌نظر می‌رسد او دوست دارد به همان روشی که وعده داد، دولتش را انتخاب کند. به همین علت سایتی را معرفی کرده که در آن افراد می‌توانند با معرفی گزینه‌های مدنظر خود، او را برای حضور در کابینه آینده پیشنهاد کنند.

پایداری‌چی‌ها دنبال منافع خودشانند

این در حالی است که یکی از فعالان سیاسی اصولگرا در مورد ترکیب دولت آینده دیدگاهی ویژه دارد. محمد مهاجری درباره نگرانی از حضور برخی افراد تندرو در کابینه رئیس‌جمهور آینده خاطرنشان کرد: این نگرانی که وجود دارد، بیشتر از ناحیه افراد نزدیک به ایشان وجود دارد و شنیده می‌شود. اگر دقت کنید آقای رئیسی یک جمله را در مصاحبه مطبوعاتی خود بدون اینکه کسی از ایشان سوال کند، مطرح کرد. مبین بر نقل به مضمون که «من در انتخاب کابینه حرف نزدیکان و بستگان را نیز گوش نخواهم داد»؛ ایشان دفع دخل مقدر می‌کرد و می‌خواست بگوید که چنین چیزی که در رابطه با ایشان گفته می‌شود، صادق نیست و به‌دنبال دولت تندرو نیست. یقین دارم جبهه پایداری و افرادی که به ایشان نزدیک هستند، به‌دنبال این موضوع هستند که بتوانند برخی افراد تندرو را در واقع به سمت ایشان جذب کنند. یک آزمون بسیار سخت برای رئیسی در پیش است که بتواند افرادی را انتخاب کند که ویژگی تندروی در آن‌ها وجود نداشته باشد، اما این که چقدر موفق خواهد شد تا این لحظه خوش‌بینی صددرصدی ندارم؛ اما تا یک ماه آینده که به تدریج کابینه خود را تشکیل می‌دهد، اعلام مواضع خواهند کرد و برخی از افراد کابینه ایشان به‌صورت حدودی مشخص خواهد شد و فضا برای قضاوت آسان‌تر خواهد بود.

این تحلیلگر سیاسی اصولگرا درباره حضور اسامی مثل باقری‌کنی، عراقچی و امیرعبداللهیان به‌عنوان نامزدهای تصدی وزارت خارجه تصریح کرد: هرکسی از بدنه وزارت خارجه انتخاب شود قطعا جزء افراد تندرو نیست؛ الا قلیلا، افراد بسیار کم‌شماری ممکن است باشد. آقای امیرعبداللهیان و عراقچی برای تصدی وزارت خارجه گزینه‌های مطلوب‌تری خواهند بود و به‌نظرم مطلوب‌ترین گزینه خود آقای عراقچی هستند.

ضرورت حضور وزرای متعادل

از سوی دیگر، یک فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم دیدگاه خاص خودش را دارد. علی صوفی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در زمان تبلیغات انتخابات برخی افراد تندرو در ستاد رئیسی مشغول به فعالیت بودند و حال جامعه از این قضیه نگران است که این افراد در دولت وی هم به‌کار گرفته شوند، گفت: بعضی از وزارتخانه‌ها هستند که نقش تعیین‌کننده‌ای دارند و حضور هر گرایش فکری در آن وزارتخانه‌ها می‌تواند در اوضاع و احوال داخلی و بین‌المللی تاثیرگذار باشد.

وی با بیان اینکه هریک از وزارت‌خانه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای دارند، اظهار داشت: مهم‌ترین وزارت‌خانه‌ای که باید بسیار به آن توجه کرد، وزارت امور خارجه است؛ چراکه اگر بخواهند از یک چهره وابسته به جریان تندرو استفاده کنند، قطعا هیچ امیدی هم به تعامل با دنیا و حل مشکلات ما وجود نخواهد داشت و این‌گونه آقای رئیسی هم فرصت خودش را از دست خواهد داد.

به گفته صوفی، وزارت‌خانه بعدی که بسیار حائز اهمیت است، وزارت کشور است که در استان‌ها هم می‌تواند آرامش ایجاد کند هم می‌تواند از نظر اجتماعی فضای ملتهبی را به‌وجود بیاورد به‌طوری که ما هر روز در گوشه و کنار کشور شاهد التهاب باشیم؛ از همین رو معتقدم اینجا هم اگر از یک شخصیت متعادلی استفاده نشود، به زیان کشور خواهد بود. بالاخره ایران یک کشور متکثر از نظر قومی، قبیله‌ای و مطالبات گوناگون است و وزارت کشور از این نظر که کنترل اوضاع و حفظ آرامش را ایجاد کند، بسیار تاثیرگذار است، به‌ویژه اینکه باتوجه به‌دلیل نارضایتی مردم، ما در یک شرایط اجتماعی حساس و لرزان قرار داریم.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: نارضایتی از وضع موجود را در میزان مشارکت انتخابات سال ۹۸ و سال ۱۴۰۰ مشاهده کردیم، بنابراین هنگامی که در کشور چنین وضعیتی وجود دارد، باید یک وزارت کشور عاقل و مردمی داشته باشیم تا بتواند مقابل مجلسی که اکثریت آن را افراد یک جناح و بعضی چهره‌های تندرو تشکیل داده است، بایستد. در غیر اینصورت اگر وزارت کشور بخواهد با این مجلس همراهی کند، آن وقت نمی‌توان اوضاع را کنترل کرد. وزارت کشور تامین‌کننده امنیت و آرامش داخلی کشور است و حفظ آرامش در جامعه برای انجام کارهای اساسی و اصلاحات لازم در این روزها توسط پست‌های حساس و کلیدی بسیار مهم است.

ضرورت برکنار کردن نئولیبرال‌ها

این فعال سیاسی همچنین در مورد ترکیب اقتصادی دولت هم دیدگاهی جالب دارد. به‌گفته وی، در قدم بعدی وزارتخانه‌های اقتصادی، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، صمت، تعاون، کار و رفاه اجتماعی بسیار مهم و تاثیرگذار هستند که باید با هم هماهنگ و یکدست باشند و از یک مکتب اقتصادی متعادل بومی استفاده کنند و از آن حالت‌های افراط و تفریطی گذشته خارج شوند. دوری از افراط و تفریط در به ثبات رساندن اقتصاد بسیار مهم است و بهتر است اقتصاد از دست نئولیبرال‌ها خارج شود و یک هماهنگی در دستگاه‌های ذی‌صلاح به‌وجود بیاید.

صوفی ادامه داد: وزارتخانه‌هایی تولیدی مانند وزارت کشاورزی و امور زیربنایی بسیار مهم هستند؛ اما این امر در سایه امنیت، رفع تحریم‌ها، ورود سرمایه خارجی و تعامل در سطح بین‌المللی می‌تواند به دولت کمک کند. اگر وزارتخانه‌ها باهم خوب هماهنگ نباشند و مشکل ایجاد کنند و به‌جان هم بیفتند، دولت دیگر کارآیی خودش را از دست خواهد داد و به طبع رئیس‌جمهور نمی‌تواند به وعده‌هایش عمل کند.