حسین قاسمی
هر چند در ماههای گذشته میزان فعالیت شهروندان ایرانی
در حوزه رمزارزها افزایش یافته؛ اما جز تعدادی استخراجکننده مجاز رمزارز، عملا این
حوزه چه در رابطه با استخراج و چه در رابطه با خرید و فروش با یک خلأ قانونی بزرگ روبهرو
است و این موضوع از سوی فعالان بخش خصوصی بارها مورد بحث و گمانهزنی قرار گرفته است.
در این راستا، تلاش برای قانونی کردن فعالیتها در این حوزه ادامه دارد.
ورود مجلس به حوزه رمزارزها
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از بررسی
موضوع رمزارزها با حضور نمایندگان بانک مرکزی، مرکز پژوهشهای مجلس و معاونت اقتصادی
وزارت اطلاعات در این کمیسیون خبر داد.
«محمود عباسزادهمشکینی» در توضیح نشست روز سهشنبه
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به خبرنگاران گفت: نشست امروز با حضور کارشناسان و
نمایندگانی از بانک مرکزی و مرکز پژوهشهای مجلس و همچنین معاونت اقتصادی وزارت اطلاعات
با موضوع رمزارزها برگزار شد.
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با
بیان اینکه لزوم بسترسازی قانونی برای مدیریت این پدیده اقتصادی و مبادلاتی نوپدید
و مقابله با چالشها و آسیبهای مرتبط با آن محور موضوع رمزارزها در این جلسه بود،
گفت: در این جلسه مقرر شد برای تصمیمگیری، کمیتههای تخصصی کمیسیون زوایای مختلف رمزارزها
را با دقت بیشتری مورد بررسی قرار دهند.
نشست اتاق بازرگانی با فعالان این حوزه
با این حال، اتاق بازرگانی ایران هم میگوید در
این زمینه در حال انجام کارها و اقدامات ویژهای است که میتواند به این حوزه سر وسامان
دهد. در نشست قبلی کمیسیون اقتصادی اتاق بازرگانی ایران از نبود قانون و مقررات لازم
در این حوزه بهعنوان یک چالش جدی یاد شد و حالا در جدیدترین نشست این کمیسیون اعضا
از تدوین یک آیین نامه در حوزه رمزارز و اقتصاد هوشمند سخن گفتهاند که پس از نهاییشدن
برای تصویب به نهادهای قانونگذار ارسال خواهد شد.
در ابتدای نشست، علی شمساردکانی درباره اخبار روز
حوزه انرژی، اقتصاد کلان و رمزارزها گفت و تاکید کرد: با توجه به آنچه در نشستهای
قبلی گفتهشده، لازم است بخش خصوصی در این مدت سعی کرده نگاه جامع و عمیقی نسبت به
ویژگیهای رمزارزها پیدا کند و پس از شناسایی کارکردهای این حوزه، نشستهای لازم برای
بیان خواستههای خود با مسوولان و سیاستگذاران داشته باشد. بخش خصوصی معتقد است، ممکن
است سیاستگذار بهدلیل تعجیل یا عدم شناخت در این حوزه به شیوه نادرستی تصمیمگیری
کند. بنابراین باید در شناساندن بسترهای این صنعت تلاش کنیم.
شمساردکانی در ادامه بر زمانبندی تعیینشده برای
تهیه سند رمزارزها تاکید کرد. با توجه به ناشناخته بودن وجوه موضوع رمزارزها و مشکلات
تصمیمگیری ناشی از این ناشناختگی، تهیه لایحه میتواند شروعی برای حرکت باشد.
شمساردکانی گفت: رمزارزها به مسئله روز در اقتصاد
ایران بدل شده است. همه درباره آن حرف میزنند و اغلب هم طوری حرف میزنند که انگار
سالها متخصص آن بودهاند. انبوهی اخبار و اطلاعات و آمار درباره رمزارزها در ایران
منتشر میشود که بخش عمدهای از آنها اشتباه یا نادقیق است.
مدیرکل بازارهای مالی-بازرگانی وزارت اقتصادی و دارایی
گفت: ناشناختگی این پدیده باعث شده که پیرامون آن جو نامناسبی برقرار شود لذا در ابتدا
باید شناخت کافی از موضوع داده شود و البته همزمان بخش خصوصی و دولتی روی موضوع کارکردهاند
تا این شناخت ایجاد شود.
در ادامه عمادالدین سخایی با ارائه گزارشی با عنوان
راهبردهای پیشنهادی در مواجهه با حیطههای مختلف موجودیتهای رمزنگار شده (رمزارزها)
» درباره موضوع توضیح داد. رمزارزCryptocurrency) )
نوعی پول دیجیتال هستند اما هر پول دیجیتالی لزوماً رمزارز نیست. رمزارزها آن نوعی
از پول دیجیتال هستند که پردازش و ذخیرهسازی آنها با استفاده از الگوریتمهای رمزنگاری
Cryptography) ) انجامشده و به همین دلیل سطح امنیت بالاتری
دارند. اگر پول دیجیتال قرار باشد بهصورت عمومی منتشر شود حتما باید از جعل آن جلوگیری
کرد. همانطور که با روشهایی از جعل اسکناس جلوگیری میشود رمزنگاری هم جعل پول دیجیتال
را دشوار میکند. هماکنون هزاران رمزارز در دنیا وجود دارد اما معروفترین رمزارز
دنیا بیتکوین است که بیشترین سهم را در بازار رمزارزها دارد.
به گفته وی، عنوان رمزارز در گروهی ذهنیتی ایجاد کرده
که موضوع را بهعنوان ارز در نظر بگیرند، درحالیکه واژه «رمزارز» کاربری آن را بهدرستی
توضیح نمیدهد لذا در اینجا از واژه موجودیتهای رمزنگاریشده استفادهشده است. در
ابتدا باید سطوح مواجهه تعیین شود، سطح حکمرانی (ممنوعیت، پذیرش مشروط، پذیرش کامل)،
سطح تنظیمگری (مشاهده و ارزیابی، آزمون و یادگیری، تسهیلکنندههای نوآوری و یا اصلاح
یا ایجاد قوانین جدید)، سطح سیاستگذاری (مالیات ستانی، ...) و براساس آن بحث باز شود.
همچنین تعیین شود که از حاکمیت چه خواستهای طلب میشود و در چه سطحی انتظار واکنش
وجود دارد.
رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی فناوریهای نوین مالی
ایران (فینتک) هم در این جلسه گفت: چون موضوع رمزارز پویاست، بنابراین تجربهای در
مورد قانونگذاری و برخورد با آن وجود ندارد. در دنیا رگلاتوری با دو رویکرد انجامشده
است باید در ایران مورد توجه و تجربه رگلاتوری در کشورهایی مثل سنگاپور بررسی شود.
به گفته محمدمهدی شریعتمدار، از آنجایی که موضوع پویا
است، بنابراین تجربهای در مورد قانونگذاری و برخورد با آن وجود ندارد. در ایران بهدنبال
این هستیم که وضعیت فعلی دچار اختلال نشود. ما موافق بودیم که بازار تا حدی شکل میگرفت
سپس بحث قانونگذاری مطرح میشد و پیشنهاد اول خود نظارتی بود ولی با توجه به شرایط
بخش خصوصی صرفا برای پوشش برخی ریسکها (پولشویی بانک مرکزی، ریسکهای اقتصادی مطرح
از وزارت اقتصاد، ضد جاسوسی واجا) از نهادها خواست که وظایفی را به عهده بگیرند.