راضیه علیزاده
کتابخوانی یکی از بهترین روشها برای آموختن و تقویت خلاقیت
در کودک است؛ اما با وجود دنیای اسباببازیهای رنگارنگ و بازیهای رایانهای
آنلاین، تربیت کودک کتابخوان کار سادهای نیست! هر چند میل پرورش کتابخوانی در
کودک دشوار است؛ اما روشهای گوناگونی برای این کار وجود دارد. در این یاداشت به
شما میگوییم چطور با چند گام ساده کودکانی کتابخوان تربیت کنید.
در اولین گام، اگر میخواهید کودک کتابخوان داشته باشید، باید خودتان
کتابخوان باشید. آخرین باری که کتاب خواندید، کی بود؟ آیا کودکتان شما را در حال
کتابخوانی دیده یا میبیند؟ کتابخواندن در حضور بچهها، به آنها نشان میدهد که
کتاب فقط برای یادگیری نیست و لذتبخش هم هست.
کتابها را دم دست کودک بگذارید، در همه اتاقها کتابهایی را در دسترس
کودکان قرار دهید. اینکه کودک بهسادگی به کتاب دسترسی داشته باشد، گامی ضروری برای
تقویت میل کتابخوانی است. وجود کتابهای فراوان در گوشهوکنار خانه، در شکلگیری فرهنگ
کتابخوانی مؤثر است.
هرچند ممکن است خانه نامرتب بهنظر برسد، سخت نگیرید؛ بگذارید کتابها
در گوشهوکنار خانه به چشم بیایند و در دسترس باشند. کتابها را از قفسه کتابخانه
خارج کنید. آنها باید در همهجای خانه باشند.
قد کودکتان را در نظر داشته باشید. کاری کنید کتاب در پیرامون کودک باشد و او بهراحتی
به کتاب برسد. همیشه کتابهای کودکان را در راستای دید آنها قرار دهید.
برای هریک از بچهها قفسهای
مخصوص کتابهایشان در نظر بگیرید. این کار به شکلگیری سلیقه شخصی آنها در
کتابخوانی کمک میکند. بچهها به جمعکردن چیزها علاقه دارند. همه ما از همان سالهای
کودکی دوست داریم خودمان را با سلیقه شخصیمان متمایز کنیم. به کودکتان اجازه
دهید کتابهایش را خودش انتخاب کند و قفسه کتابهایش را خودش بچیند.
برای نوزادتان کتاب بخوانید مهم نیست چه کتابی برای
نوزادمان میخوانیم. او هنوز توانایی درک محتوای آنچه را میشنود ندارد. با اینحال،
این تجربه سودمندی برای نوزاد است. اینگونه، این سنت در ذهن کودک نقش میبندد.
با وجود بیتوجهی
کودک، به خواندن ادامه دهید شاید کتابهای کاغذی برای کودکان چندان
جذاب نباشد. گاهی بچهها نمیتوانند مدتها یک جا بنشینند و در میروند! با اینحال
به خواندن ادامه دهید. آنها بههرحال کلمات را میشنوند، حتی اگر حواسشان پرت شده
باشد.
اگر متوجه بیمیلی کودکتان به خواندن کتاب شدید، نخست مطمئن شوید او
دچار اختلالات یادگیری یا مشکلات
دیگر نیست. وقتی مطمئن شدید، کتابهای دیگر را امتحان کنید. وقتی بچهها از کتابخواندن
خوششان نمیآید، اغلب بهدلیل این است که موضوع را دوست ندارند.
بعضی بچهها علاقهای به کتاب داستان ندارند؛ اما ممکن است عاشق کتابهای
ورزشی و نقشهها باشند. این بچهها به دادهها و اطلاعات واقعی بیشتر از موضوعات
غیرواقعی علاقه دارند. کتابهای غیرداستانی که مناسب کودکان باشند، بسیارند. خوب
است بدانید همه بچهها از کتابهایی با موضوع رکوردهای جهانی خوششان میآید.
بیمیلی خیلی از کودکان به خواندن، بهدلیل ترس است. این کودکان
بیشتر خواننده تصویر هستند و متن آنها را میترساند. امروزه روشن شده است که نگاهکردن
به تصویر سودمند است. در عینحال، در فرهنگ دیجیتال امروز که متن و تصویر با هم
پیوند خوردهاند، رمانهای تصویری درگاه مناسبی برای ورود کودک به دنیای کتابخوانی
است. پس برای داشتن کودک کتابخوان، کتاب مصور در اختیار او بگذارید در پایان عادات خوب و موثر ما انسانها از همان سنین کودکی
در ما نهادینه میشود و بیقه عمر در ما باقی میماند، کودکی بهترین زمانی است که
هر عادتی وارد زندگی شخصی فرد شود.