داود علیزاده
ساخت پیست قایقرانی در بوشهر پس از گذشت بیش از چهار سال، همچنان در کشوقوسهای
اداری وامانده است. دوستداران محیطزیست و متولیان آن نگران احداث پیست قایقرانی در
خورسلطانی هستند، چراکه پیست مذکور در مساحت ۲۰ هکتار و در خورسلطانی واقع در ورودی
شهر بوشهر احداث خواهد شد و سازمان حفاظت محیطزیست به سبب تغییر و تخریب این زیستگاه
تالابی و احتمال خشک شدن جنگلهای حرّای دستکاشت خور سلطانی با آن مخالفت کرده؛ مخالفتی
که با واکنش و اعتراض اداره کل ورزش و جوانان و برخی طرفداران و فعالان ورزش قایقرانی
در بوشهر مواجه شده است. اکنون نیز بهانه جذب بودجه برای اجرای این پروژه باعث شده
است تا با تحریک احساسات مردمی سعی میکنند تا محیطزیست را به صدور مجوز وادار کنند.
حال جای سؤال است که آیا امکان احداث پیست قایقرانی در محل دیگری وجود
ندارد؟ آیا مطالعه دقیق در خصوص جانمایی این پیست صورت گرفته؟ یا فقط به دلیل اینکه
این محل در ورودی شهر بوشهر و در ادامه زمین استحصالی و تصرفی قبلی قرار دارد باید
بر همین مکان تمرکز کرد؟
مهدی طیاری بهعنوان نماینده فعالان محیط زیستی استان بوشهر در خصوص
این پروژه به بامداد جنوب گفت: ما خوشحال میشویم که طرحهای عمرانی در استان اجرا
شود؛ اما باید در نظر داشت که طرحهای اجرایی نباید باعث از دست دادن سرمایههای
محیط زیستی استان شود. فعالان محیط زیستی در خصوص این طرح بارها هشدار دادهاند که
جانمایی این طرح از ابتدا اشتباه بوده است. حتی مکانهای مختلفی نیز پیشنهادشده
است؛ اما به هر دلیلی متولی اصرار دارد که در خور سلطانی این پروژه را انجام دهد. این
پروژه را میتوان در جای دیگری ساخت، اما آیا میتوان تالاب، خور، دریا، ساحل را
هم جای دیگری ساخت؟
به گفته وی از دید فنی نیز اگر بررسی شود این منطقه بهویژه خور
سطانی به دلیل تنگنای خروجی آن در آینده هزینههای لایروبی بسیاری برای متولی پروژه
قایقرانی در پی خواهد داشت و میتوان مکانهای بهتری برای آن در نظر گرفت.
طیاری در پایان تاکید کرد: بازهم تأکید میکنیم که ما مخالف طرحهای
عمرانی در استان نیستیم و از مسوولان مربوطه درخواست داریم که با جانمایی صحیح هم
پروژه را به مرحله اجرا برسانند و هم به محیط زیست استان خسارت وارد نکنند.
در همین زمینه این فعال محیط زیستی بیانیه انجمنهای مردمی محیط زیستی
استان بوشهر در خصوص احداث پیست قایقرانی در خور سلطانی را در اختیار بامداد جنوب
قرار داده است که در ادامه میخوانید.
همگان میدانند که همواره ورزش و فعالیتهای ورزشی از جمله فعالیتهای
دوستدار محیطزیست بوده و ورزشکاران نیز از دوستداران محیطزیست و طبیعت هستند و هیچگاه
جامعه ورزشی با تخریب طبیعت و محیطزیست موافق نیستند. همچنین تعداد فراوانی از طبیعت
دوستان نیز ورزشکار بوده که همانند کوهنوردی در دامان طبیعت ورزش نموده و حافظان طبیعت
هستند.
موضوع احداث پیست قایقرانی درخور سلطانی که یکی از تالابهای مهم با غنا
و تنوع زیستی ارزشمند و زیستگاه جنگلهای حرا در یک سال اخیر با ابهامات فراوان مواجه
گردیده زیرا تغییر در خور سلطانی و احداث کانال بزرگ آنهم در ابعاد یک پیست بینالمللی
قطعاً موجب تخریب تالاب و تاثیرات نامطلوب بر پوشش جنگلی و اجتماعات حرا میگردد که
سالهای قبل عاشقان و دوستداران طبیعت در بوشهر با دستان خود و مشقت فراوان آنها را
کاشته و مراقبت نمودهاند و چشمانداز تالابی شهر بوشهر بجای یک ورودی آب و تالاب تبدیل
به سازههای بتونی و ناهمگون گردیده و جاذبه گردشگری آن نیز از بین خواهد رفت؛ بنابراین
جا دارد اداره کل ورزش و جوانان استان بوشهر اولاً قبل از آغاز پروژه مجوزهای لازم
را اخذ مینمود و دوم اینکه محل احداث را جابجا نموده و پیست مذکور با کمترین آسیب
به محیطزیست در همان منطقه خارج از محدوده تالاب و خور احداث گردد و سوم اینکه ارگانها
و دستگاههای اجرایی مرتبط بهویژه سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگلها و مراتع
بهعنوان متولیان اصلی حفظ تالابها و جنگلهای حرا از هرگونه تخریب تالاب و خور سلطانی
که امروز فقط مساحت اندکی از آن باقیمانده است کوشا بوده و این پروژه را محل مناسب
هدایت و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری بوشهر نیز عدم تأثیر اینگونه پروژهها بر
جنگلهای حرا را با دقت بررسی نماید.
انجمنهای امضاکننده بیانیه: حیات سبز لیان دفتر مرکزی؛ حیات سبز نمایندگی
شهرستان دیلم؛ حیات سبز نمایندگی شهرستان گناوه؛ ا حیات سبز نمایندگی شهرستان تنگستان؛
حیات سبز نمایندگی شهرستان دشتی؛ حیات سبز نمایندگی منطقه شکارممنوع کوه مند دشتی؛
حیات سبز نمایندگی شهرستان کنگان؛ حیات سبز نمایندگی جزیره شیف بوشهر؛ دوستداران طبیعت
سعدآباد؛ نبض مهرگیاه عسلویه؛ نبض زمین شهرستان دیلم؛ حمایت از کوه سیاه بوشکان؛ یاوران
طبیعت اندیش وحیات وحش تنگستان؛ مهراندیش جوانان امروز کنگان؛ سوکا دیر؛ حافظان مند
جنوب؛ دیده بان زیستبوم برازجان موسسه پرندهنگری چکاوک خلیجفارس؛ آموزش حیات بوشهر؛
طبیعت گردان بوشهر؛ حفاظت از تالاب حله روستای محرزی؛ سازندگی نمایندگی بوشهر؛ پرونگ
دیر؛ زمین پاک دشتستان
از سوی دیگر در همین زمینه مدیرکل حفاظت محیطزیست استان بوشهر بر
مخالف دوباره این سازمان در خصوص احداث پیست قایقرانی در خور سلطانی تاکید کرد.
فرهاد قلینژاد روز جمعه در گفتوگو با ایرنا افزود: بر اساس قوانین و
مقررات هر پروژهای پیش از احداث باید مجوزهای لازم را از دستگاههای اجرایی و مرتبط
بهویژه محیطزیست دریافت کند و سپس قرارداد با پیمانکار منعقد و بودجه به پیمانکار
پرداخت شود.
وی بیان کرد: محل اجرای پیست بینالمللی قایقرانی در بوشهر تالاب سلطانی
انتخابشده بود که در ابتدای استعلام از این اداره کل در اواخر سال ۹۹ مشخص شد که با
رویشگاه حرا تداخل و پروژه نیاز به استحصال دارد و باعث تخریب تالاب است، طوری که حدود
۲۰ هکتار از تالاب تخریب و تبدیل به یک کانال بتنی خواهد شد.
قلینژاد بابیان اینکه سازمان حفاظت محیطزیست بر اساس قانون حفاظت تالابها
با این پروژه مخالفت کرد و خواستار تغییر محل احداث در همان منطقه و خارج از تالاب
شد افزود: اداره کل ورزش و جوانان با تغییر محل و جابهجایی محل احداث به خارج از تالاب
مخالفت و خواستار اجرای طرح در همان محل شد.
به گفته وی پس از پیگیریها و اصرار بر اجرای پروژه گزارش ارزیابی زیستمحیطی
با ارائه راهکارهای کاهش اثرات تدوین و اصلاح شد و اداره کل حفاظت محیطزیست استان
بوشهر گزارش را به معاونت دریایی و تالابهای سازمان حفاظت محیطزیست ارسال کرد.
قلینژاد ادامه داد: در این زمینه بهطور مجدد به دلیل استحصال و تخریب
تالاب مخالفت شد و از آنجا که هرگونه استحصال در دریا و خوریات وفق قوانین و مقررات
نیازمند دریافت مجوز از هیات وزیران است پرونده به کمیسیون امور زیربنایی دولت (دولت
قبل) ارسال شد که تاکنون مجوز لازم از کمیسیون امور زیر بنایی اعلام و صادر نشده است.
به گفته وی با توجه به اهمیت حفاظت از محیطزیست و جلوگیری از تخریب آن
وفق اصل پنجاهم قانون اساسی، هر پروژهای باید قبل از شروع، مجوزهای لازم را دریافت
و تسریع در روند دریافت مجوز و ارائه راهکارهای کاهش اثرات نامطلوب بر محیطزیست ناشی
از پروژه بر عهده ارگان یا شخص متقاضی است.
قلینژاد در خصوص پروژههای
عمرانی تاکید کرد: باید در طرحها و پروژهها محلهای احداث به نحوی انتخاب شود که
کمترین آسیب را به محیطزیست برساند و اگر محل احداث پروژهای موجب تخریب میشود دستگاههای
اجرایی همکاری لازم را در جابهجایی محل احداث وفق ضوابط و معیارهای زیستمحیطی انجام
دهند.
وی با تاکید بر اهمیت خور سلطانی افزود: خور سلطانی یکی از تالابهای
مهم استان بوشهر است که در سالهای اخیر با احداث جاده و استحصال اراضی آن برای ساختوساز
و توسعه شهر بوشهر مورد تخریب و تصرفات گسترده قرارگرفته و امروز باقیمانده آنکه جنگلهای
حرا را نیز در برگرفته در معرض خطر است.
قلینژاد با بیان اینکه ما ۱۰ ها تجربه موفق کشورهای دیگر را به آنان
نشان دادیم که نرفتهاند در دریا یا تالاب پیست قایقرانی بسازند افزود: بلکه در ساحل
ساختند و آب را آوردند در یک کانال و با صرف هزینههای خیلی کمتر از این... اینکه برویم
بتن و سنگ بریزیم و استحصال انجام دهیم و دریا را پر کنیم؛ خور را که زنجیره غذایی
و جنگل حرّا را پر کنیم و بگوییم پیست ساختهایم که سالی یکبار ده تا قایق دعوت کنیم.
به گفته وی در پروژههای دیگر به ما میگویند اشتغال است و نان مردم و
کوتاه بیایید، اینکه دیگر اشتغال نیست. مخالفت محیطزیست با این پروژه به کمیته کارشناسی
امور زیربنایی دولت ارسال شده است. چطور ممکن است متولیان عرصههای آبی کشور -آب منطقهای-
به چنین پروژهای مجوز بدهد؟
از آنجا که خور سلطانی و لشکری در ساحل شهر بوشهر بهعنوان بزرگترین
خور استان و یک بانک زیستی ارزشمند برای ادامه حیات آبزیان و موجودات وابسته به دریا
در این منطقه جغرافیایی مطرح هستند، بنابراین هر نوع فعالیت که باعث ایجاد اختلال در
چرخش آب این مکان باارزش شود اثرات غیرقابل جبرانی دارد و باعث مرگ اکولوژیک و بیولوژیک
آن میشود؛ لذا رعایت الزامات زیستمحیطی و انجام مطالعات ارزیابی زیستمحیطی جامع
برای آن ضروری است.