راضیه علی زاده

متاسفانه ترس بسیاری از مردم را از دست‌یابی به رویاهای خود بازمی‌دارد. برای اینکه بفهمیم علت ترس چیست، ابتدا باید بدانیم مفهوم ترس چیست؟

مفاهیم روان‌شناختی ترس را یک احساس اساسی و عادی می‌دانند که به همان شیوه عصبانیت، شادی یا غم و اندوه در فرد ظاهر می‌شود می‌توان گفت که ترس در موقعیت‌هایی ظاهر می‌شود که به‌عنوان تهدید، ناشناخته، کنترل نشده و ناخوشایند ارزیابی می‌شوند مطالعات بیولوژیکی ترس را نوعی واکنش طبیعی می‌داند که در بدن ما جاسازی‌شده است و از نظر زیست‌شناختی نوعی واکنش واضح و خوب است. در دوره‌هایی از مراحل خاص تکامل ما، ترس به‌طور مرتب ظاهر می‌شود و از حد مجاز تجاوز نمی‌کند ترس به‌خودی‌خود بد نیست ترس یک مکانیسم دفاعی است که ذهن ما به خود می‌گیرد تا خطرات احتمالی را شناسایی کرده و ما را از آسیب دور نگه دارد. پس ترس یک ابزار مهم برای در امان ماندن است، اما با چه هزینه‌ای؟ اگر قرار باشد کل زندگی خودمان را با ترس زندگی کنیم، پس اصلا نباید از خانه نیز خارج شویم. اگر به ترس‌های بی‌جهت و دروغین خود قدرت زیادی بدهیم، زندگی ما را فلج خواهند کرد. زندگی گام‌نهادن در میان ریسک‌ها و خطرات حساب‌شده برای پیشرفت و کسب تجربه است موارد و منابع مختلفی در به وجود آمدن ترس‌های ما مؤثر هستند، ولی به‌طورکلی می‌توانیم آنها را در شش دسته تقسیم کنیم.

ترس از دست‌ دادن‌ها این عامل یکی از بزرگ‌ترین منابع ترس‌های ماست. هنگامی‌که شما می‌ترسید؛ چیزی را از دست بدهید و به همین خاطر ترس از انجام آن کار را دارید، با این حال به علت ترس از دست‌دادن آن برای همیشه هیچ‌گاه اقدامی در جهت خواسته‌های خود انجام نمی‌دهید.

ترس و دردهای تغییر همیشه تغییر در ابتدای کار دشوار است. هر تغییری که بدانید شما را وارد فرآیندی می‌کند که از جزئیات دقیق آن و آینده آن اطلاع زیادی ندارید، شما را خواهد ترساند. باز هم مثال تغییر شغل را می‌زنیم. فرض کنید هدف شما بیرون آمدن از شغل کارمندی و تبدیل‌شدن به یک کارآفرین است. در ابتدای راه خیلی از مسائل و جزئیات فرآیند کارآفرینی را به‌وضوح نمی‌دانید و همین امر شما را می‌ترساند. کارآفرینی در ابتدا برای شما یک تغییر بسیار بزرگ و شاید حتی غیرممکن به نظر برسد. به علت همین ترس و به‌جای اینکه در خصوص آن شروع به مطالعه و مشورت نمایید، قید آن را می‌زنید و شغل کارمندی خود را ادامه می‌دهید.

ترس ناشی از ایده‌آل‌گرایی این علت ترس نیز یکی از بزرگ‌ترین منابع ترس همه افراد است. خیلی از افراد در هنگام شروع تصمیمات بزرگ، به‌جای اینکه اقدامات عملی هرچند کوچکی برای پیاده‌سازی آن تصمیمات خود بگیرند، ترجیح می‌دهند صبر کنند تا همه جزییات کار به شکل دقیق مشخص شود و بعد شروع کنند. ما به آن ایده‌آل‌گرایی می‌گوییم. این نکته یک عامل کشنده در موفقیت است. پس به‌جای ایده‌آل‌گرایی، عمل‌گرا باشید تا ترس‌هایتان کمتر شوند. در این راستا باید بدانید که پیشرفت به‌مرور و با مجموعه اقدامات کوچک حاصل می‌شود.

ترس از سرانجام کار خیلی از مواقع ما در ابتدای شروع کاری، مدام خودمان را درگیر این سوالات و جملات می‌کنیم در نهایت چه پیش خواهد آمد؟ اگر همه‌چیز طبق میل من پیش نرفت چه کنم؟ اگر به‌سرعت شکست خوردم چه کنم؟ با شکست خوردنم همه دشمنانم شاد خواهند شد و سوالاتی این‌چنین دائما ذهن ما را مثل یک خوره می‌خورد و اجازه شروع یک کار بزرگ را به ما نمی‌دهد. این سوالات برای ما ترس بزرگی به همراه می‌آورند. ترسی که ما را از پیشرفت. بازمی‌دارد. پس علت ترس بعدی عاقبت انجام کارها است.

ترس ناشی از جهل که خیلی از اوقات منبع ترس‌های ما کمبود دانش و مهارت لازم است. ترس از نداشته‌ها باعث می‌شود تا کارهای مد نظرمان را شروع نکرده و از آنها فرار کنیم. انجام ندادن را هر بار توجیه کنیم و هر بار بهانه بیاوریم. در شرایطی که با کمی مطالعه، مشورت و دوری از ایده‌آل‌گرایی که در ‎توانیم یک شروع خوب داشته و پایانی عالی برای کارهای موردعلاقه خود رقم بزنیم.

ترس ناشی از گذشته خود یا نزدیکان این نیز یکی از عوامل مهم ترس‌های ما است. خیلی از مواقع ما تجربیاتی از گذشته داریم که همیشه سوهان روح ما هستند و مانع انجام کارهای بزرگ توسط ما می‌شوند. البته این تجربیات می‌تواند از نزدیکان ما باشد که دائما برای ما بازگو کرده و ما را از تکرار آن می‌ترسانند پس مراقب ترس‌های ناشی از گذشته خود یا اطرافیان خود نیز باشید و باورهای غلطی را در این خصوص در ذهن خود نسازید. در پایان لازم نیست با همه ترس‌های زندگی‌تان هم‌زمان مواجه شوید. هر فردی ممکن است در برهه‌ای از زندگی‌اش خصوصا دوران جوانی با مسائل مهمی مانند ادامه تحصیل، انتخاب شریک زندگی و غیره رو‌به‌رو باشد طبعا اگر فردی بخواهد با همه این مسائل هم‌زمان روبه‌رو شود، ترس و اضطراب فراوانی را تجربه خواهد کرد روش بهتراین است که این مسائل را اولویت‌بندی و کدام را در یک بازده زمانی حل‌وفصل کنید.