الهام بهروزی
هفته ملی کودک فرصت مغتنمی است که به کودکان جایگاه و اهمیتشان
را یادآوری کنیم. بدیهی است در دو سال اخیر بهدلیل همهگیری ویروس منحوس و مسری
کرونا، فعالیت کودکان مانند دیگر قشرهای جامعه محدود و تمام کنشها و فعالیتهای
آن محدود و منحصر به خانه شده است. بهطور طبیعی این مساله برای کودکان آزاردهنده است
و بر روحیه آنها تاثیر سوئی گذاشته است؛ چراکه کودک از روحیه لطیف و حساسی
برخوردار است و بهاقتضای سن نیاز به حضور در فضاهای باز مثل پارک و بازیهای
فیزیکی دارد اما در ایام کرونا این امکان از او سلب شده است. این در حالی است کودکی
فصل زیبایی از زندگی است که در آن نشاط موج میزند.
بدیهی است کودک در جامعه نقش پررنگی دارد و کودک سالم در
جامعه سالم پرورش مییابد. بنابراین برای اینکه سلامت کودکان تضمین شود، کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان بهعنوان متولی این حوزه در کنار والدین و سیستم
آموزشی، همواره میکوشد تا با برنامهریزی مشخص و مبتنی بر نیازها و روحیات
کودکان، بستر مناسب را برای خودباوری، شادابی، سلامت روانی، مسوولیتپذیری و آیندهنگری
در آنها فراهم کند.
طبیعتا در سالهای نخستین کودک بیش از هر چیزی به بازی،
توجه و آموزش نیاز دارد. به باور روانشناسان، بازی بهترین وسیله برای رشد و شکوفایی
احساسات و بهترین راه برای پرورش عواطف و مسوولیتپذیری اوست. در این صورت است که
کودک به کشف دنیای درون و پیرامون خود دست مییابد. در این میان خواندن کتابهای
مفید و پرمحتوا نیز برای کودکان نقش سازندهای در یادگیری و رشد فکری او ایفا میکنند.
کتاب از یک سو به والدین بینش صحیح چگونگی روبهرو شدن با کودک را یاد میدهد و از
سوی دیگر لحظات سرگرمکننده و لذتبخشی را به کودک هدیه و قوه تخیل او را تقویت میکند.
از این روست که کتاب مبنا و اصل فعالیت مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان
و نوجوانان را تشکیل میدهد؛ چراکه اهمیت بسزایی در پرورش و شکوفایی استعداد و
خلاقیت و همچنین شخصیتپردازی کودکان دارد.
بدیهی است هفته ملی کودک بهانهای است که متولیان امر، در
این ایام با تمرکز بر کودکان، نیازها و خواستهها و علاقهمندیهای آنها را بهشکلی
دقیقتر و کارشناسیشدهتری شناسایی و با تولید محتواهایی باکیفیت و علمی لحظات
نشاطبخشی را برای او رقم بزنند. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر
نیز ویژهبرنامههای متنوعی را برای کودکان در این هفته برنامهریزی کرده است که
از ۱۶ تا ۲۲ مهرماه بهصورت حضوری، نیمهحضوری و مجازی اجرا میشوند.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر در
این باره به بامداد جنوب گفت: برای هفته ملی کودک در سال۱۴۰۰ شعار «حال خوش کودکی،
رنگ خوش زندگی» انتخاب شده است که پس از بررسی شعارهای پیشنهادی هفته ملی کودک از
سوی سازمانهای فعال در حوزه کودکان و نوجوانان، این شعار برای برنامههای این
هفته از سوی ستاد مرکزی بزرگداشت هفته ملی کودک در کانون پرورش فکری کودکان و
نوجوانان انتخاب شد. این شعار همانطور که اشاره شد از بین چندین پیشنهاد برگزیده
شده است که به نظر صاحبان امر گویاتر از دیگر شعارهای پیشنهادی بوده است. این شعار
به حال و هوای خوش روزهای کودکی اشاره دارد و تاثیری که همین ایام کودکی بر تشکیل،
تکمیل، تکوین و تقویت شخصیت کودک دارد و باعث شکلگیری زندگی یک فرد میشود. به
نحوی این شعار اشاره دارد به این موضوع که کودکی هر فرد آغازین مرحله از شکلگیری
شخصیت هر فرد است که خود این موضوع اهمیت وافر ایام کودکی را بازگو میکند و اینکه
چقدر میتواند روی آینده و زندگی یک فرد تاثیرگذار باشد.
سمیه رسولی در ادامه در خصوص مهمترین اهداف کانون پرورش
فکری کودکان و نوجوانان هفته ملی کودک توضیح داد: کانون پرورش فکری کودکان و
نوجوانان مشخصا اهداف والای بسیاری را از بزرگداشت هفته ملی کودک در کشور دنبال میکند
که شاید بتوانیم بگویم آگاهیبخشی به جامعه در خصوص اهمیت دوران کودکی یکی از مهمترین
آنها است. اینکه ما بتوانیم این هفته و این نامگذاری را بهانهای قرار دهیم تا با
یک همافزایی وسیع بین نهادها و سازمانها و ادارات همه نگاهها را معطوف کنیم به
کودکان جامعه که در واقع آینده متعلق به آنان است و فردای میهن اسلامی عزیزمان در
دستان آنان خواهد بود خود یک امر مهم و عظیم است و ما میکوشیم در راستای تحقق
اهداف تعیینشده برای این هفته، برنامههای گسترده، جذاب و متنوعی تدارک ببینیم که
زمینهساز دانایی و توانایی کودکانمان باشد.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه «شادی و نشاط» نقطه مشترک دنیای
همه کودکان در سرتاسر دنیاست که لازمه مهم رشد آنها بهشمار میرود، بنابراین ما میکوشیم
در تمامی برنامههای این هفته این نکته مهم را لحاظ کنیم، تصریح کرد: «آموزش» حق
طبیعی هر کودکی است که باید از آن برخوردار شود و در واقع آموزش مرحله رسیدن یک
کودک به توانمندی است. از این رو در هفته ملی کودک، آموزشهای خوب، با کیفیت و
کاربردی برای کودکان خواهیم داشت. همچنین در برنامههای پیشبینیشده بخش مهمی از
اهداف مورد نظر هفته ملی کودک توجه به حقوق اجتماعی و حقوق شهروندی کودکان است که
میکوشیم غیرمستقیم و با زبانی دلخواه این موارد برای برنامهریزیهای کلان فرهنگی
محقق شود.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر به
روزشمار هفته ملی کودک اشاره و تصریح کرد: «کودک، صلح، بازی و نشاط»،«کودک، باورهای
دینی و معنویت»، «کودک، خانواده، آموزش و مهارتهای زندگی»، «کودک، امنیت، بهداشت
و سلامت جامعه»، «کودک، کتاب، هنر و ادبیات»، «کودک، هویت، میراث طبیعی و فرهنگی»
و «کودک، رسانه و فناوریهای نوین» اسامی است که با نگاه به اهمیت دوران کودکی برای
روزهای مختلف هفته ملی کودک انتخاب شده است.
وی در مورد چگونگی برگزاری ویژهبرنامههای هفته ملی کودک
با توجه به شرایط کرونایی استان بیان کرد: ما ضمن اینکه تاکید داریم بر برگزاری هر
چه باشکوهتر و با کیفیتتر هفته ملی کودک، بهمنظور حفظ سلامتی کودکان عزیزمان در
این شرایط کرونایی، رعایت همهجانبه پروتکلهای بهداشتی را ویژهبرنامهها با توجه
به رنگبندی شهرستانها به تشخیص ستاد استانی کرونا مهم و ضروری میدانیم. بنابراین
ویژهبرنامههای روز جهانی و هفته ملی کودک در سراسر استان بوشهر به همت کانون
پرورش فکری کودکان و نوجوانان با توجه به رنگبندی شهرستانها، بهصورت سه حالت
حضوری، نیمه حضوری (یا ترکیبی از حضوری و مجازی) و کاملا مجازی برگزار خواهد شد.
رسولی در ادامه در پاسخ به این پرسش مبنی بر اینکه سهم کتاب
در برنامههای هفته ملی کودک امسال چقدر است، توضیح داد: کتاب اصلیترین عنصر پیشبینی
و اجرای همه برنامههای ما در کانون پرورش فکری است که هرگز فراموش نمیشود، در پیشبینی
برنامههای این هفته نیز کتاب مغفول واقع نشده است. اهدای کتابهای ویژه گروه سنی
کودک و نوجوان به کتابخانههای مدارس روستایی، اهدای کتاب به کودکان بستری در بیمارستان،
رونمایی از کتابهای کودک نوشته نویسندگان بومی، مسابقات مختلف کتابخوانی ویژه
کودکان، معرفی کتابهای خلاقانه در قالب تئاتر و نمایش، پخش فیلمهای ساختهشده از
کتابهای معتبر موجود در کتابخانههای کانون و... بخشی از فعالیتهای کتابمحور ما
در این یک هفته هستند.
وی درباره اهمیت کتاب در تربیت کودکان گفت: شاید دیگر
خانوادهها به این سطح از درک و آگاهی رسیدهاند که بدانند برای داشتن جامعهای
سالمتر با بزهکاری کمتر و سطح رفاه اجتماعی بالاتر باید با کودکان امروز که در
واقع بزرگسالان فردا یا بهتر بگویم سازنده و رقمزننده اتفاقات فردای جامعه هستند
با زبان هنر، با زبان فرهنگ، با زبان ادبیات حرف زد و به داشتههای وجودی آنها غنا
بخشید. کتاب و کتابخوانی یک کلید است برای رسیدن به این موفقیت؛ چراکه به کودکان
تفکر و استدلال را میآموزد. بنابراین همواره سعی کردهایم با این ابزار مهم کار
را پیش ببریم. این است که یک روز از هفته ملی کودک به همین نام، نامگذاری شدهاست.
این مقام مسوول همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه
از دید شما آشنا کردن کودکان با هویت و همچنین میراث فرهنگی ایران چقدر در رشد شخصیت
و هویتپذیری او موثر است، تصریح کرد: این یک واقعیت مهم است که میراث فرهنگی هر
کشوری متعلق است به همه مردم آن کشور از بزرگ گرفته تا کوچک، از پیر گرفته تا
جوان، از مرد گرفته تا زن، از کودک گرفته تا بزرگسال و همه ما در برابر آن مسوولیتی
داریم، یکی از مسوولیتهایی که برعهده ما بهعنوان متولیان امر کودک و نوجوان است،
آشناسازی بیشتر و بهتر آنها با این میراث کهن و ارزشمند است و ما بهنحوی موظفیم
که میراث فرهنگی ملموس و غیرملموس خودمان را که شامل بخشی از فرهنگ ماست، مانند
قصهها و لالاییها و آداب و رسوم و جشنهایی مثل عید نوروز وحتی سوگواریهای مذهبی...
را به آنها معرفی و در واقع کودکان را با بخشی از هویت خودشان آشنا کنیم. در حقیقت
باید با مطالعه و انتقال میراث فرهنگی به نسلهای نوپا، آنها را زنده نگه داریم و
حفظ کنیم تا به نسلهای پس از این هم انتقال یابد.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر همچنین
در مورد سهم کودکان با نیازهای خاص از ویژهبرنامههای هفته ملی کودک خاطرنشان
کرد: کودکان خاص یا کودکان دارای نیازهای ویژه هم مشخصا صاحب برنامه هستند در این یک
هفته، البته که باید بگویم کودکان دارای نیازهای ویژه در طول سال از نگاه کانون
پرورش فکری دور نیستند و ما همین چند روز پیش هم که روز جهانی ناشنوایان بود، ویژهبرنامه
قصهگویی به زبان اشاره را برای کودکان ناشنوا داشتیم که با همکاری ادارهکل بهزیستی
و آموزش و پرورش استثنایی استان بوشهر اجرا شد؛ اما در این هفته هم جای خاصی
دارند. کودکان خاص استان بوشهر، ضمن اینکه در تمامی روزها از مخاطبان ویژه ما بهحساب
میآیند و در برنامهها گاه مجری هستند در روز ۲۲مهرماه همایش شاد کودکان دارای نیازهای
ویژه را خواهیم داشت که از صفر تا صد برنامه با تکیه بر ذوق و هنر و توانمندی آنها
اجرا خواهد شد.
رسولی در ادامه به ویژهبرنامه هفته ملی کودک در استان
اشاره و تصریح کرد: پخش فیلمهای انیمشن، اهدای کمکهای مومنانه به کودکان نیازمند،
وبینار روانشناسی کودک با عنوان کودک رشد و سلامت با حضور دکتر مسعود صیادی، برگزاری
بازیهای خانگی و کاشت نهال به همت کودکان، دیدار مجازی وگفتوگوی آیتالله صفاییبوشهری،
نماینده محترم ولی فقیه در استان بوشهر درباره اصول تربیت کودکان براساس آموزههای
قرآنی، جشن مجازی کودک، شادی و خانواده، کارگاه هنرهای دستی و ساخت عروسکهای بومی
و نمایشی، نشست معرفی کتاب، شعرخوانی و قصهگویی و... از مهمترین برنامههای هفته
ملی کودک در استان بوشهر است.
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در پایان
یادآور شد: در پایان دو نکته را یادآوری میکنم: یکی اینکه یادمان باشد بزرگسالی
در ادامه تجربیات دوران کودکی است و تجربیات کودکی چیزی نیست جز بازی، شادی، هیجان،
دوستی، آموزش و... پس اجازه بدهیم کودکانمان کودکی کنند و بیاموزند و دوم اینکه «گر که با کودک سرو کارت فتاد/ پس زبان کودکی باید گشاد...»