علی قائدی
همزمان با برخی نادیدهگیری روابط همسایگی از سوی جمهوری باکو،
برخی اقدامات و تحرکات در مرزهای این منطقه سبب ایجاد حساسیتها و واکنشهایی از سوی
مقامات و حتی مردم دو کشور شد. با توجه به اهمیت استراتژیک مرزهای ایران و لزوم برقراری
روابط متوازن با آنها، ضرورت بازبینی ریشهای اختلافها به منظور دستیافتن به راهبردی
که صلاح تمام منطقه را در پی داشته باشد، ضروریتر از همیشه بهنظر میرسد. تصریح بر
این مهم از سوی رهبر انقلاب هم نشاندهنده اهمیت آرامش در مرزهای جمهوری اسلامی و نیز
حفظ روابط با همسایگان مسلمان منطقه است. همسایگانی که گاهی در برآوردی نهچندان دوراندیشانه
در پی خرید امنیت از بیگانگانی هستند که جز در مسیر منافع خود، در پی مصلحت هیچ کشور
و مردمی نیستند و امنیتی که با تکیه بر این گروه بهدست آید در بهترین حالت موقتی و
غیرقابل اعتماد است. میان انبوه حرف و اقدام آنچه هیچ یک از کشورهای منطقهای و غیرمنطقهای
نباید فراموش کنند، این است که مرزهای ایران و هر تکه از خاک این سرزمین خط قرمزی است
که هر نیت اشتباهی درباره آن میتواند بسیاری از معادلات منطقه و جهان را برهم بریزد.
ماجراجوییهای رژیم صهیونیستی در منطقه بهویژه در چند سال اخیر
از مهمترین دلایل تنشهای خاورمیانه و جنوب غرب آسیاست. از تلاش متظاهرانه برای حضور
در کشورهای عربی تا برهم زدن توازن در روابط همسایگان ایران. جمهوری باکو این روزها
تازهترین کشوری است که حضور این رژیم آن را آشفته کرده است و این آشفتگی در اقدامات
و سخنان برخی مقامات آن کشور تازه استقلالیافته هم اثرگذار بوده است. در واکنش به
این موضوع مقامات ایران نه تنها بر صلحآمیز بودن مانورهای نظامی در مرزها تاکید دارند،
بلکه بارها از همسایه شمال غربی خود خواسته است نهایت هوشیاری را درباره حضور رژیم
صهیونیستی در کشور خود داشته باشد و حساسیتهای ایران را در این زمینه دانسته و محترم
شمارد.
همزمان با این تحرکات، رهبر معظم انقلاب روز یکشنبه (۱۱مهرماه) در ارتباط تصویری با مراسم مشترک دانشآموختگی دانشجویان دانشگاههای
افسری نیروهای مسلح در دانشگاه افسری امام حسین علیهالسلام در بررسی ریشه تنشها در
منطقه به نقش کشورهای بیگانه اشاره و تصریح کردند: حضور نظامی بیگانگان در منطقه مایه
اختلاف، خسارت و ویرانی است. در برابر این ویرانی، رهبر انقلاب راهحل اساسی و قابل
تاملی ارائه و تصریح کردند: «صلاح منطقه در این است که همه کشورها از ارتشی مستقل و
متکی به ملت خود و همافزا با ارتشهای همسایگان برخوردار باشند».
با نگاهی به دلایل شکلگیری تنشهای منطقهای میتوان ردپای بیگانگان
بهویژه امریکا را بهخوبی و عیان مشاهده کرد. ایالات متحده امریکا یا خود بهوسیله
ناوها و پایگاههای خود در منطقه موجب برهم خوردن تعادل و توازن شده یا با حمایت از
نیروهای نیابتی خود مانند رژیم صهیونیستی، در تلاش است تا رشتههای همزیستی مسالمتآمیز
هزارانساله ایران با همسایگانش را از هم بگسلد. در همین زمینه رهبری تصریح کردند:
«همه مسائل و حوادث باید بدون دخالت بیگانه و با الگوپذیری کشورهای منطقه از اقتدار
و عقلانیت ایران و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی حل شود».
جمهوری اسلامی سالهاست در حوزه دفاعی و نظامی تحت شدیدترین تحریم
ها قرار دارد؛ اما این مانع پیشرفتهای نظامی ایران نشده است و بدون اتکا به بیگانگان
توانسته است به آنچه نیاز داشت دسترسی پیدا کند. این نمونه ارزشمند برای کشورهای منطقه
بهویژه کشورهای کوچک و تازه یافته میتواند الگو باشد که با پیروی از آن میتوانند
حداقل اتکا و وابستگی را به نیروهای فرامنطقهای داشته باشند. تنها اصل مهم در این
زمینه باوری است که باید کشورهای منطقه به آن دست یابند. رهبر انقلاب در این زمینه
با بیان اینکه ارتشهای منطقه میتوانند امنیت منطقه را تامین کنند و نباید اجازه دهند
که ارتشهای بیگانه برای حفظ منافع خود، دخالت یا حضور نظامی داشته باشند، خاطرنشان
کردند: «حوادثی که در شمالغرب ایران، در برخی کشورهای همسایه در جریان است باید با
همین منطق پرهیز از دادن مجوز حضور بیگانگان حل شود».
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی در منطقه جنوب غرب آسیا، در اثر پروپاگاندای
رسانهای، برخی از کشورهای منطقه در توهم تهدید از سوی ایران به خرید تسلیحات و امنیت
از کشورهای بیگانه اقدام کردند. این امر و بررسی چهاردهه رویدادهای مختلف در این کشورها
نشان داد که چنین امنیتی نه تنها پایدار نبود بلکه تنها به توهمی از قدرت دامن زد که
راه را برای ادامه کار دشوارتر کرد. در توصیف چنین شرایطی رهبر معظم انقلاب تامین امنیت
با تکیه بر دیگران را فقط یک توهم خواندند و گفتند: «کسانی که به این توهم دچارند سیلی
آن را بهزودی خواهند خورد چراکه دخالت مستقیم یا غیرمستقیم بیگانگان در امنیت و جنگ
و صلح هر کشوری، فاجعهای مصیبتبار است».
بنیانهای امنیت یک سرزمین اگر تا ۵۰ سال پیش، متکی و مبتنی
بر خرید تسلیحات از کشورهای دیگر بود، این مهم در سالهای اخیر تغییر کرده است. نمونه
کشوری که چنین شیوهای در پیش گرفته بود، ایران زمان پهلوی بود که خریدهای افسانهای
محمدرضا پهلوی از انواع تسلیحات روز ساخت امریکا، گرچه در رسانههای جهان هر روز منتشر
میشد و مایه مباهاتش بود؛ اما نه توانست حکومتش را از زوال نجات دهد و نه مانع حمله
عراق به ایران شد.
بازی در زمین رژیم جعلی صهیونیستی نه بهنفع آینده سرزمینی است و نه میتواند
امنیت درازمدتی برای آن کشور تامین کند تنها میتواند روابط همسایگان و توازن منطقهای
را برهم زند. این واقعیت باید مورد توجه تمامی بازیگران غائله اخیر جنوب غرب آسیا باشد.
منطقهای که به اندازه کافی در جغرافیای آشوبزدهای قرار دارد و تابوتوان تنش و ماجراجویی
جدیدی را ندارد.