حسین قاسمی
تابستان گذشت، هوا یکی دو درجه‌ای خنک‌تر شد؛ اما باران نیامد که نیامد، همه‌چیز حکایت از پاییزی سخت دارد جز آنکه خداوند خودش رحم کند و به باران دستور بارش بدهد. جز با حکمت خداوند حکیم این گره باز نخواهد شد. اما این روزها و هفته‌ها اوضاع آبی کشور بسیار بد است، در طول روزها و هفته‌های گذشته بارها در مورد این موارد نوشته بودیم؛ اما از قرار معلوم قرار نیست وضعیت بهتر شود. حتی مصرف کمتر آب هم در این شرایط چندان گره‌ای از مشکلات را حل نخواهد کرد و دلیل آن نیز کاملا روشن است که در ادامه این گزارش به آن اشاره خواهیم کرد.
سال آبی امسال از ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ درحالی آغاز شد که وضعیت بارشی کشور نسبت به دوسال قبل با کاهش چشم‌گیری همراه شده است به‌گونه‌ای که بر اساس پیش‌بینی قبلی موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو، پاییز امسال بارش کمتری در کشور خواهیم داشت. این وضعیت بارشی فوری‌ترین اثر خود را برروی موجودی آب سدهای کشور که عمده‌ترین منبع تامین آب مورد نیاز بخش‌های صنعت، کشاورزی و شرب هستند به نمایش گذاشته است.
تازه‌ترین گزارش شرکت مدیریت منابع آب ایران بیانگر آن است که حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور در بیستوسومین روز از سال آبی جدید (ابتدای مهر۱۴۰۰ تا آخر شهریور۱۴۰۱) ۱۸ میلیارد و ۳۸میلیون مترمکعب شده که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی گذشته که موجودی آب ۲۵ میلیارد و ۵۸ میلیون مترمکعب بوده کسری ۲۸ درصدی را نشان می‌دهد.
از ابتدای مهرماه تا بیستوسومین روز آن ورودی آب به مخازن سدها ۸۶ میلیون مترمکعب گزارش‌شده که در مقایسه با زمان مشابه در سال آبی تازه گذشته که یک میلیارد و ۱۹ میلیون مترمکعب بوده کاهش ۲۸ درصدی دارد به این معنا که وضعیت ورودی آب به مخازن سدها طی بیست‌وسه روز اخیر بسیار نگران‌کننده است و باید توجه داشت که این وضعیت احتمال دارد در فصل‌های بعد نیز تداوم داشته باشد.
وضعیت خروج آب از سدهای کشور نیز نسبت به سال آبی گذشته(مهر۱۳۹۹ تا آخر شهریور۱۴۰۰) به این قرار است که از ابتدای مهرماه تا بیستوسومین روز آن یک میلیارد و ۶۹ میلیون مترمکعب خروجی آب از سدها بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی پارسال که دو میلیارد و ۷۸ میلیون مترمکعب بوده ۳۹ درصد کاهش یافته است.
اکنون درصد پرشدگی سدهای کشور به ۳۷ درصد رسیده و حجم کلی سدهای کشور ۵۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب است. این وضعیت در استان تهران بسیار نگران‌کننده‌تر از کل کشور است به‌گونه‌ای که در روزهای اخیر مدیرعامل آب و فاضلاب استان تهران گفت: مخازن سدهای تهران وضعیت خوبی ندارند.
«محمدرضا بختیاری» افزود: بیش از ۱۵۰ میلیارد مترمکعب بیش از میزان مجاز از منابع آب زیرزمینی تهران برداشت می‌شود. سال آبی گذشته بدترین سال در ۵۰ سال اخیر بود و در تهران ۳۷ درصد کاهش بارندگی و ۳۰۰ میلیون مترمکعب کمبود در مخازن داشتیم. از ابتدای سال آبی جاری نیز تنها چهار میلی‌متر بارندگی داشتیم و در حال حاضر مخازن شهر تهران ۴۵۲ میلیون مترمکعب آب دارد که در سال گذشته این رقم ۷۵۱ میلیون مترمکعب بوده و ۳۰۰ میلیون کسری مخازن را داریم. مخازن سدهای تهران وضعیت خوبی ندارند.
پاییز گرم‌تر است
این در حالی است که رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی گفت: خشکسالی دلیل عمده احساس گرمای بیشتر در پاییز ۱۴۰۰ است و کم‌بارشی در آبان و آذر امسال نیز مثل مهرماه ادامه خواهد داشت.
احد وظیفه، دیروز (یکشنبه) در گفت‌وگو با ایرنا با بیان اینکه بارش‌های پاییز امسال کمتر از نرمال و بارش‌های مهرماه نیز محدود به نوار شمالی و استان‌های گیلان، مازندران، شمال آذربایجان شرقی، غربی، گلستان و خراسان شمالی بود، گفت: معمولا در مهرماه بارشی در دیگر نقاط کشور نداریم، اما احتمال بارش پراکنده در دامنه‌های البرز، شمال استان‌های قزوین و سمنان نیز پیش‌بینی می‌شود که باز هم چشم‌گیر نیست.
وظیفه درباره اینکه چرا در پاییز امسال احساس گرمای بیشتری داریم؟ توضیح داد: بارندگی کمتر از نرمال که برای پاییز امسال پیش‌بینی کردیم به معنای آب کمتر و دوره خشکسالی بیشتر است. سال قبل که وضعیت بارندگی‌ها بسیار اسفبار بود و بسیاری از استان‌ها بارندگی کمتر از نرمال داشتند، در برخی استان‌ها نیز شدت خشکسالی بسیار شدید بود طوری‌که کمتر از نصف بارش‌های نرمال را در سال گذشته در بسیاری از استان‌ها داشتیم.
وی گفت: سال گذشته استان کرمانشاه ۵۲ درصد کم‌بارشی و ایلام، لرستان و چهارمحال‌وبختیاری کمبود تا ۵۰ درصدی بارش را داشتند، این وضعیت کم‌بارشی اثر خود را بر خشکسالی می‌گذارد و انتظار بارندگی کمتر از نرمال در پاییز امسال هم این شرایط را تشدید کرد.
وی با تاکید بر اینکه خشکسالی دلیل عمده احساس گرما در بین ساکنان بسیاری از استان‌ها از جمله استان تهران است، ادامه داد: این احساس در تهران بیشتر است، به‌دلیل ویژگی‌های تهران از جمله کلان‌شهر بودن آن، اثرات گرمایشی مربوط به شهرنشینی قابل ملاحظه است، جذب انرژی خورشیدی نیز بیشتر بوده و همواره دما بالاتر است و از طرفی با توجه به مصرف روزانه آب در شهر، کمبود آب تاثیر گذاسته است.
بارش پاییزی چگونه است؟
وظیفه در ادامه یادآور شد که آبان‌ماه امسال هم شرایط کم‌بارشی ادامه دارد و در آذرماه شرایط قدری بهتر است، در واقع از انتهای آذرماه بارش‌ها آغازخواهد شد و در زمستان به شرایط نرمال می‌رسیم.
به گفته وی، زمستان ۱۴۰۰ به بدی زمستان سال قبل که بارش‌ها زیرنرمال بود، نیست. از آنجایی که ۴۵ درصد از بارش‌های سالیانه در زمستان اتفاق می‌افتد، امیدواریم حاصل سال آبی امسال طوری باشد که به‌شدت خشکی سال قبل نباشد.
پربازدید ها