حسین قاسمی

چالش رمزارزها در ایران و جهان بسیار زیاد است. این روزها رمزارزها که در شرایط بد اقتصادی جهان همه‌چیز را در خود نگه داشته و به یک بستر امن برای برخی تبدیل شده، می‌رود تا در بسیاری از کشورها با رمزارز ملی این کشورها عجین شود. در جهان امروز کشورهایی که رمزارزها را رسمیت داده‌اند از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کنند؛ اما بسیاری از کمپانی‌ها در تلاش هستند تا برای رونق بیشتر تجارت خود به این سمت بروند.

وضعیت رمزارزها در کشور ما با دو معضل اصلی روبه‌رو است، از یک‌سو استخراج‌کنندگان رمزارزها به‌دلیل مصرف بسیار زیاد برق، چندان محبوب نیستند چراکه باعث قطعی گسترده برق می‌شوند و از سوی دیگر دولت دوست ندارند اشراف خود را بر بازار پول به‌واسطه تجارتی که در کنترلش نیست از دست بدهد و به همین دلیل به‌شدت با آن مخالفت می‌کند.

با این حال، ایران همچنان یکی از اصلی‌ترین کانون‌های استخراج رمزارز در جهان است و این مساله باعث‌شده تا در کنار ورود طیف وسیعی از مردم کشور به این حوزه، حساسیت‌ها بر آن هم بیشتر شود. مردم برای آنکه سرمایه خود را از دست ندهند، به سرعت به سمت مراکز و منابع قابل اعتماد رفته که یکی از آن‌ها رمزارزها هستند. هر چند که بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند که این مساله می‌تواند خطرناک باشد، اما باز هم گوش بسیاری بدهکار این مساله نیست.

اینکه گفته می‌شود ایران 10درصد از بازار رمزارز در جهان را در اختیار دارد، نکته بسیار مهمی است و این مساله نشان می‌دهد که ثروت قابل توجهی در کشور از این بابت انباشت شده است. با توجه به اینکه مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتالی در حال حاضر ۲۵۴۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که این رقم نسبت به روز قبل 14/0 درصد کمتر شده است؛ اما به‌صورت مشخص نشان می‌دهد که 250 میلیارد دلار از بازار رمزارزها در ایران قرار دارد که خود قدرت بزرگی به کشور می‌دهد.

در این رابطه سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه رمزارز ملی در حال حاضر تنها یک ایده است، گفت: امکانات فنی برای راه‌اندازی رمزارز ملی در کشور فراهم است.

غلامرضا مرحبا در گفت‌وگو با ایلنا درباره راه‌اندازی رمزارز ملی که چندی پیش رئیس جدید بانک مرکزی از آن خبر داده بود، اظهار داشت: رمزارز ملی در حال حاضر فقط یک ایده است و پیش از این هم این ایده مطرح شده بود. اینکه داشتن رمزارز ملی ضرورت دارد یا اینکه می‌توان آن را مدیریت کرد و آیا اساسا در نظام تحریم رمزارز ملی امکان و اجازه خواهد داشت، موضوعاتی هستند که باید مورد بررسی قرار بگیرند. در حال حاضر این موضوع مشخص است که از نظر فنی می‌توانیم رمزارز ملی داشته باشیم.

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه در حال حاضر 10 درصد از بازار رمزارز دنیا، در اختیار ایران است، گفت: البته باید توجه داشته باشیم که رمزارز در واقع ارز نیست بلکه یک نوع دارایی است و شبیه‌سازی دیجیتال از فلزات گرانبها شده‌ است. در دنیا هم این اصطلاح در حال تغییر است؛ اما به‌هر حال یک نوع دارایی ارزشمند در تمام دنیا محسوب می‌شود که قابل تبادل است. رمزارز ملی هم نوعی از انواع رمزارزها است که به‌وسیله بانک مرکزی تولید می‌شود و امکان ماینینگ آن وجود دارد و مورد حمایت بانک مرکزی قرار می‌گیرد.

وی در پاسخ به این سوال که در شرایط تحریم رمزارز ملی چه کاربردی برای ایران خواهد داشت، گفت: این‌گونه نیست که از رمزارزها فقط برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌شود. اگر انرژی ارزان‌قیمت در کشور موجود است و این امکان را داریم که از این دارایی نسل جدید استفاده کنیم، می‌توان این دارایی را در داخل کشور هم تولید کرد. البته ایده دیگر این است که این دارایی در بورس هم خرید و فروش شود و سرمایه‌ها به این سمت هدایت شوند تا اینکه به سمت رمزارزهایی بروند که مبدا آنها مشخص نیست و یک‌شبه با سقوط ارزش چند برابری روبه‌رو شوند. رمزارز ملی اگر برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح و قانون‌مند داشته باشد، می‌تواند یک فرصت اقتصادی برای کشور و وسیله‌ای برای تولید و ذخیره ارزش باشد.

مرحبا در پاسخ به این سوال که آیا رمزارز ملی جایگزین سایرارزهای دیجیتال در کشور می‌شود و بحث قانونی شدن معاملات ارزهای دیجیتال کنار گذاشته خواهد شد، تاکید کرد: برخورداری از رمزارز ملی مانع از تصویب قانون برای معاملات ارزهای دیجیتال یا قانونی‌شدن سایر ارزهای دیجیتال نخواهد شد. داشتن رمزارز ملی به این معنا نیست که دیگر کسی حق ماینینگ نداشته باشد. تنها پول است که در تمام دنیا مالکیت 100 درصدی آن در اختیار دولت است؛ اما مالکیت صددرصدی رمزارز با دولت نیست و بنگاه‌های حقیقی و حقوقی می‌توانند رمزارز را تولید و استخراج کنند؛ اما این فرایند باید نظارت قانونی داشته باشد.

وی با بیان اینکه خواسته ما این است که خرید انرژی برای ماینینگ، مالیات آن، ‌دادوستد، صرافی و ذخیره‌سازی آن تحت مدیریت و نظارت باشد، گفت: هنوز مصوبه و قانون مرتبط با این موضوعات به صحن نرسیده و فعلا در مرحله تدوین قرار دارد.

گفتنی است بازار رمزارزها در طول دو سه هفته گذشته رشد قابل توجهی داشته است. خبر ورود غول پرداخت امریکایی به بازار رمزارزها باعث تقویت جایگاه صعودی‌ها شده است. مسترکارد در حال همکاری با پلتفرم بکت است تا امکان ارائه خدمات مبتنی بر رمزارزها را برای بنگاه‌های تجاری و بانک‌های کوچک برای مشتریان خود فراهم کند. در بیانیه صادرشده توسط مسترکارد به همین مناسبت آمده است که مشتریان امکان خرید و فروش و نگهداری ارزهای دیجیتالی را با استفاده از کیفی پولی که معرفی می‌شود، خواهند داشت.