راضیه علی زاده

یکی از رایج‌ترین و اشتباه‌ترین باورها و رفتارهایی که در جامعه به‌عنوان یک روش تربیتی مورداستفاده قرار می‌گیرد، مقایسه کردن فرزندان با دیگران است. متأسفانه اکثر والدین برای این‌که فرزندان خود را تحریک کنند که بیشتر تلاش کنند دست به مقایسه کردن فرزندانشان با دیگران می‌زنند، درحالی‌که نمی‌دانند با این رفتار فرزندشان عقده‌ای بار می‌آید مقایسه کردن فرزندان با دیگران در حقیقت باعث غیرفعال شدن بخش‌هایی از ذهن انسان مانند خلاقیت، مدیریت، حافظه می‌شود که این بخش‌ها تأثیر بسیار زیادی بر رشد و شکوفایی فرزندان دارد

کودکان خیلی زود متوجه مقایسه می‌شوند برادرت هیچ‌وقت از این نمره‌ها نمی‌گرفت. یا چرا نمی‌توانی بیشتر مثل خواهرت باشی؟ فرزندانمان نه‌تنها از این نظرها بدشان می‌آید بلکه آن‌ها را خیلی غیرمنصفانه می‌دانند هرگز رفتار فرزندتان را با هیچ‌کس دیگری مقایسه نکنید؛ به‌خصوص با خواهر یا بردارش. مقایسه، عزت‌نفس کودک را کاهش می‌دهد و موجب می‌شود او احساس کند هرگز نمی‌تواند شما را راضی کند. کودکان به‌راحتی این مقایسه‌ها را به این معنی می‌گیرند که به عقیدۀ تو او از من بهتر است یا او را بیشتر از من دوست داری. از آن بدتر، مقایسه می‌تواند روابط خانوادگی را به هم بریزد و موجب تیرگی روابط خواهرها و برادرها شود.

پس توجه داشته باشید که به هیچ قیمتی مقایسه نکنید پرهیز از این مقایسه کار مشکلی است مقایسه کردن باعث می‌شود که فرزندانتان به رقیب یکدیگر تبدیل شوند، نه متحد هم. اگر به یکی از آن‌ها بگوییم که بهتر از خواهر خود می‌تواند دوست پیدا کند یا اگر به دیگری بگوییم که از برادر خود خیلی خوش‌رفتارتر است، در واقع سدی میان آن‌ها برافراشته‌ایم اگر مقایسه کردن کار همیشگی شماست، فرزندانتان به این نتیجه خواهند رسید که باید در هر کاری مسابقه داد و رقابت کرد. والدین گاهی اوقات می‌توانند با رفتار شخصی خود سبب افزایش این رقابت‌ها گردند؛ گرچه اگر به آن‌ها این موضوع گفته شود سریعا منکر آن خواهند شد برای این‌که بتوانید از مقایسه کردن فرزندتان با دیگران خلاص شوید ابتدا باید افکار مقایسه‌ای را از خود دور کنید.

برای خلاصی از شر افکار مقایسه‌ای، بهتر است در گوشه‌ای بنشینید و روی کاغذ تمام ویژگی‌ها و توانایی‌های فرزندتان را بنویسید و لیستی از بهترین‌های فرزندتان، بدون مقایسه‌ی او با دیگران تهیه کنید. سعی کنید فقط به نکات مثبت فرزندتان فکر کنید؛ مثلا لبخند زیبایش، بازی کردنش و میزان هیجانش از بازی‌های مختلف و مسائل دیگر، همه‌ی موارد مثبت را در یک کاغذ یادداشت کنید. در مرحله‌ی بعد باید با توجه به مطالبی که نوشتید فرزند خود را باور کنید و به او اعتمادبه‌نفس بدهید. اگر شما فرزندتان را باور نداشته باشید چگونه انتظار دارید که او خودش را باور کند. مقایسه کردن فرزندتان با دیگری، این‌که آن‌ها بهتر با بزرگترها ارتباط برقرار می‌کنند، بهتر بازی می‌کنند و ...، باعث می‌شود که فرزند شما به‌مرورزمان از خود ناامید شود

همیشه در نظر داشته باشید که انسان‌ها متفاوت آفریده می‌شوند و هرکدام توانایی‌ها و استعدادهای خاص خود را دارند. پس مقایسه کردن، امری به دور از منطق است و هر فردی در یک زمینه‌ای تخصص و توانایی دارد. والدین باید به کودکانشان اجازه دهند که خودشان باشند و وظیفه‌ی آن‌ها در حقیقت این است که شرایطی را برای فرزندانشان فراهم کنند تا استعدادها و توانایی‌های خود را شکوفا کنند.

فراموش نکنید که مقایسه کردن فرزندان با دیگران در هر سنی اساسی غلط و اشتباه است و باعث خودکم‌بینی و سرخوردگی کودکشان می‌شود و هم‌چنین با تحت‌فشار گذاشتن فرزندشان باعث فراری شدن آن‌ها از والدین می‌شوند. درنتیجه هیچ‌گاه فرزندانتان را با هم مقایسه نکنید.