علی اقبالی
دور هشتم مذاکرات وین در حالی میان ایران و نمایندگان ۱+۴ در حال برگزاری است که در این دور
ایران و ۱+۴ با عبور از مرحله سخت تعیین دستور گفتوگوها
به مراحل حساس خود نزدیک میشود. بررسی مواضع اصلی کشورهای غربی در این مذاکرات میتواند
در رمزگشایی از سخنان دیپلماتها، بیانیهها و فعالیتهای رسانههای امریکایی و
اروپایی آشکار شود و نشان بدهد که این کشورها تا چه حد تلاش میکنند منافع رژیم صهیونیستی
را تامین کنند.
رژیم اشغالگر قدس که بهشدت از رفع تحریمها و قدرت گرفتن ایران
در منطقه و در عرصه جهانی وحشت دارد، از ابتدای مذاکرات تلاش کرده با استفاده از
ابزارهای مختلف بر روند گفتوگوها تاثیر منفی بگذارد. این رژیم در خروج امریکا در
دولت ترامپ از برجام و اعمال سیاست فشار حداکثری موثر بود و عملا سیاستهای منطقهای
امریکا در خاورمیانه را مدیریت میکرد. پس از روی کار آمدن جو بایدن و وعده وی برای
بازگشت به توافق هستهای، مقامات رژیم صهیونیستی بار دیگر به تکاپو افتادهاند. این
رژیم غاصب در قالب پروژه عادیسازی روابط با اعراب، در سالهای اخیر تلاش کرده
دوقطبیهای بیشتری در منطقه ایجاد کند، و به همین دلیل از جهتهای مختلف نگران نتیجه
مذاکراتی است که حصول توافق در آن را در تضاد با منافع خود میداند.
نگاهی کلی به مواضعی که از سوی امریکا اتخاذشده نشان میدهد
که مقامات دولت بایدن در این مذاکرات با وجود زیادهخواهی و تکرار خواستههای
حداکثری و فرابرجامی خود بهدنبال آن هستند که با جمهوری اسلامی به توافقی در
راستای منافع امریکا برسند، مقامات امریکایی به دفعات از حل اختلافات از طریق دیپلماسی
سخن گفتهاند، دولت بایدن به این نتیجه رسیده که ترامپ و استراتژی فشار حداکثری
جمهوریخواهان شکست خورده و بهترین گزینه گفتوگو است.
اما در مقابل تروئیکای اروپایی خصوصا فرانسه با فاصله گرفتن
از مواضع خود پیش از آغاز برجام در چرخشی ۱۸۰ درجهای به
رژیم صهیونیستی نزدیکشده و اصل مذاکرات را تخریب میکنند. اخیرا یک منبع آگاه نزدیک
به تیم مذاکرهکننده ایران از هماهنگی سه کشور اروپایی عضو برجام با رژیم صهیونیستی
درباره مذاکرات وین خبر داد و گفت که جلسات متعددی میان دو طرف برای اخلال در گفتوگوها
و به نتیجه نرسیدن توافق درباره احیای مفاد برجام تشکیل شده است. گفته میشود که رژیم صهیونیستی به کشورهای
اروپایی عضو برجام اعلام کرده که درصورت پررنگ شدن نقش ایران در منطقه خاورمیانه،
حضور رژیم صهیونیستی تضعیف خواهد شد و این موضوع باعث میشود که منافع اقتصادی
اروپا از جهت تجارت و فروش سلاح و کاهش یابد.
پیگیری مذاکرات و اصرار ایالات متحده برای رسیدن به توافق رژیم
صهیونیستی را نگران کرده و به اختلاف مقامات صهیونیست با امریکا دامن زده است، این
رژیم غاصب از اساس ترجیح میدهد که کارزار تحریمها علیه ایران ادامه پیدا کند. تا
جایی که روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اختصاصی از افزایش اختلاف میان رژیم صهیونیستی
و امریکا بر سر ادامه مذاکره با ایران پرده برداشت. در این گزارش که بر اساس گفتوگو
با بیش از ده مقام امریکایی و صهیونیست تهیهشده، آمده است برخلاف آغاز روشن و امیدوارکننده
رابطه دولت نفتالی بنت و جو بایدن، ادامه مذاکرات با ایران به نگرانی مقامهای رژیم
اسرائیل درباره رویکرد بیش از حد نرم امریکا در قبال ایران منجر شده است.
مقامات رژیم اشغالگر قدس پس از ناامیدی از امریکا خط ایرانهراسی
را در میان مقامات اروپایی کلید زدند. بهنظر میرسد که اروپا بهدنبال امتیازگیری
مستقل از ایران است. خبرها از هماهنگی سه کشور اروپایی عضو برجام با رژیم صهیونیستی
حکایت دارد و گفته میشود که سفرها و مذاکرات مستمری میان دو طرف برای اخلال در
روند گفتوگوها و به نتیجه نرسیدن توافقات و تعهدات متقابل ۲۰۱۵ تشکیل شده
است. دو بیانیه اصلی سه کشور اروپایی، فرانسه و بریتانیا و آلمان خط تخریب مذاکرات
را همراستا با رژیم صهیونیستی دنبال میکرد.
در بیانیه اول این سه کشور اروپایی در آذرماه ادعا شده بود که ایران،
مانع پیشرفت در مذاکرات احیای مفاد این توافق است. دیپلماتهای ارشد انگلیس،
فرانسه و آلمان در این بیانیه مدعی شدند که پس از آغاز دور جدید مذاکرات، «ما ساعتها
تعامل داشتهایم و همه هیاتها به ایران فشار آوردهاند که منطقی باشد. اما تاکنون
هنوز نتوانستهایم به مذاکرات واقعی برسیم. ما در برخورد با مواضع جدید ایران که
با برجام فراتر از آن مغایر است، زمان گرانبهایی را از دست میدهیم». در این بیانیه
آمده بود که برجام در حال فروپاشی است و افزوده بود: «ایران از مصالحههایی که پس
از چندین هفته مذاکرات سخت بهدست آمده بود، عقبنشینی کرده و در عین حال درخواستهای
حداکثری بیشتری را ارائه کرده است. ما به نقطهای نزدیک میشویم که تشدید برنامه
هستهای ایران، برجام را بهطور کامل از بین خواهد برد».
کشورهای اروپایی در بیانیه جدید که چهار روز پیش منتشر شد نیز با ساختن
ضربالعجلهای ساختگی، مدعی شدند: «روشن است که به نقطهای نزدیک میشویم که تشدید
فعالیتهای برنامه هستهای ایران، برجام را کاملا از معنا تهی میکند. مذاکرات بسیار
عاجل است».
علاوه بر این سه کشور اروپایی حاضر در برجام در هفته منتهی به مذاکرات
دور دوم؛ دستیابی به توافق را بهدلیل مواضع ایران دشوار توصیف کردند. فرانسه در بیانیهای
ادعا کرد که پیشنهادهای ارائهشده از سوی ایران، مبنایی منطقی برای دستیابی به
توافقی سریع و سازگار با منافع طرفین را فراهم نمیکند.
بهنظر میرسد فرانسه به نیابت از رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای منطقه
در نقش «پلیس بد» مذاکرات ظاهر شده است. پاریس در جریان مذاکرات وین بارها تلاش
کرده این گزاره را در داخل اتحادیه اروپا تثبیت کند که پس از برجام، نهتنها
توانمندیهای هستهای ایران کاهش پیدا نکرده بلکه با توجه به پیشرفت سریع تهران در
بازسازی ظرفیتهایش پس از خروج امریکا از برجام به شرایط بسیار بهتری رسیده و
اکنون ایران یک تهدید هستهای نزدیک برای اروپا به حساب میآید. تمرکز بر این خط
رسانهای و تبلیغاتی برای رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی منطقه مطلوبیت کامل
دارد؛ چراکه تقویتکننده سیاست ایرانهراسی آنهاست.
علاوه بر این، فرانسه با تقویت این خط رسانهای، شرایط لازم برای افزایش
تهدیدات رژیم صهیونیستی علیه ایران و مشروعیت دادن به آن و همچنین حضور قوی در
بازار فروش تسلیحات به کشورهای منطقه را برای خود فراهم میکند.
نگاهی کلی به این مواضع نشان میدهد که آنچه بیش از هر چیز در مذاکرات
اخلال ایجاد کرده حجم انبوه تخریب از سوی رسانههای غربی و دیپلماتهای اروپایی
است که همراستا با مواضع رژیم صهیونیستی حرکت کردهاند.