مسعود برزیده

گاها پیش می‌آید که در یک معامله یا قرارداد، طرفین به جهت عدم رعایت برخی از موارد و عدم آگاهی از اثرات حقوقی ناشی از آن، دچار صعبت و گرفتاری‌هایی می‌شوند که ممکن است تا مدتی درگیر آن شوند! یکی از مسائل مهم و قابل‌توجه که می‌توان به آن اشاره نمود موضوع خریدوفروش خودرو و فک پلاک آن است. متاسفانه در اکثر موارد متعاملین (خریدار و فروشنده) ساده‌انگارانه از کنار این موضوع گذر کرده و از اهمیت آن غافل‌اند. حال‌آنکه باگذشت مدتی از آن (خریدوفروش خودرو)، دیر یا زود متوجه عواقب و دردسرهای آن خواهند شد.

اینکه کدام‌یک از افراد فوق در این بین بیشتر متضرر خواهد شد؛ باید گفت تفاوت چندانی وجود ندارد که خریدار باشید یا فروشنده، تقریبا هر دو به‌نوعی ممکن است در مخمصه بی‌توجهی به فک پلاک خودرو گرفتار شوند. چنانچه فروشنده هستید؛ باید از همان ابتدا شرط انجام فک پلاک ظرف مدت معین را در مبایعه‌نامه خریدوفروش خودرو قید و پیش‌بینی نمایید.

عرفا در چنین معاملاتی فروشنده یکی از مدارک مهم مانند برگ سبز خودرو را نزد خود نگه‌داشته تا خریدار مجبور به انجام فک پلاک شود. که البته این اقدام تضمین صددرصدی برای فک پلاک توسط خریدار نیست.

در فرض عدم فک پلاک خودرو، از مشکلاتی که ممکن است فروشنده دچار آن شود؛ اقدامات و اعمال غیرقانونی نظیر سرقت، آدم‌ربایی، قتل و... است که احتمال دارد خریدار با استفاده از خودرو مرتکب شود. در این حالت در صورت طرح شکایت و پیگیری، دادگاه مالک پلاک خودرو را به‌عنوان مجرم شناخته؛ که در این صورت صاحب پلاک یا همان فروشنده باید بی‌گناهی خود را اثبات نماید. که گاها این امر به‌سختی امکان‌پذیر است.

یکی دیگر از نکات مهم و قابل‌توجه، ارتکاب تخلفات رانندگی توسط شخص خریدار است. در این موارد چون پلاک خودرو هنوز به نام فروشنده است؛ تخلفات رانندگی به نام وی ثبت و به‌تناسب آن نمره منفی بر روی گواهینامه او اعمال خواهد شد.

اما از مسائل و مشکلاتی که در صورت عدم فک پلاک ممکن است گریبان گیر خریدار شود؛ می‌توان به توقیف خودرو به علت طرح دعوای الزام به فک پلاک از سوی فروشنده و یا محکومیت مالی فروشنده و توقیف خودروی مورد معامله به استناد ماده دو قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی که همان توقیف اموال محکوم‌علیه است؛ اشاره کرد.

در فرض دوم به جهت اینکه کماکان صاحب خودرو و پلاک در سامانه پلیس راهور شخص فروشنده است؛ لذا خودروی مذکور مطابق ماده پیش‌گفته شده توقیف و اعمال قانون خواهد شد. البته در این حالت خریدار می‌تواند دعوایی را با موضوع اعتراض ثالث به عملیات اجرایی طرح نموده و در صورت اثبات مالکیت، خودرو را رفع توقیف نماید. که این خود امری زمان‌بر است.

با همه این احوال این تفاسیر و با عنایت به عواقب ناخوشایند و بروز خطرات ناشی از عدم انتقال خودرو در سامانه پلیس راهور، و همین‌طور به جهت کاهش تعداد دعاوی حقوقی با خواسته "الزام به فک پلاک خودرو" در محاکم، مقتضی است قبل از انعقاد قرارداد خریدوفروش با مشاوران حقوقی و وکلای خبره و کارآزموده مشورت گردد تا بتوان با خیالی آسوده نسبت به انجام معاملات مبادرت نمود.

بدیهی است که به جهت پیشگیری از سختی‌ها و دشواری‌هایی که ممکن است متعاملین (خریدار و فروشنده) دچار آن شوند؛ توصیه می‌گردد در همان روزهای نخست پس از قرارداد، طرفین با مراجعه به واحد شماره‌گذاری پلیس راهور نسبت به انجام فک پلاک و انتقال خودرو اقدام کنند.