گلاره جلالی
هرساله ۱۵ اکتبر به‌عنوان «روز جهانی عصای سفید» گرامی داشته می‌شود؛ ابزاری که به نابینایان کمک می‌کند تا در هنگام حرکت، موانع سر راه خود را تشخیص داده و به‌راحتی جابجا شوند. در حال حاضر بیش از ۲۲۱ هزار معلول دارای آسیب بینایی خفیف، متوسط و شدید تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور هستند. سهم استان بوشهر سه هزار و 416 نفر است که این آمار شامل دو هزار و 152 نفر مرد و یک هزار و 264 نفر زن نابینا است. به استناد گفته‌های مدیرکل بهزیستی استان بوشهر این تعداد هم‌اکنون از خدمات بهزیستی این استان استفاده می‌کنند. کمک‌هزینه‌های خرید عینک، پرداخت هزینه درمانی و هزینه رفت‌وآمد فعالیت‌های آموزشی و ... ازجمله خدماتی است که بهزیستی به این افراد ارائه می‌کند.
اگرچه 5/3 هزار نفر با مشکل بینایی در این استان زندگی می‌کنند بااین‌وجود همچنان در بستر خدمات اجتماعی، رفاهی و شهری زیرساخت‌های لازم برای زیست و زندگی افرادی با مسائل و مشکلات نابینایی وجود ندارد. البته برخی از مشکلات به‌صورت سراسری در کشور وجود دارد، به‌طور مثال همچنان بسیاری از کالاهای تولیدی ایرانی و حتی داروها از خط بریل برای معرفی استفاده‌نشده است. عابربانک‌ها در بخش صوتی خدماتشان ناقص یا قطع است. برنامه‌های مجازی طراحی‌شده متناسب با نیاز نابینایان نیست و این مساله حتی در برنامه آموزشی همچون شاد نیز همچنان مشهود است. سایت‌های خدماتی و اطلاع‌رسانی گویا نیستند.
از جمله ضعف‌های استان بوشهر برای زیست روشندلان مجهز نبودن چراغ‌های راهنمایی به سیستم صوتی، مناسب‌سازی نشدن ساختمان‌ها و معابر شهری و نبود آموزش و فرهنگ‌سازی برای برخورد مناسب با این افراد است. هرچند در گفت‌وگوی خبرنگار بامداد جنوب با برخی از نابینایان استانی آن‌ها وضعیت نامطلوب معیشتی و بیکاری را مهم‌ترین دغدغه خود می‌دانند. اعمال و اجرای قانون سه‌درصدی استخدام معلولان نیز ازجمله خواسته‌هایی است که این افراد در سال‌های متمادی در پی آن بوده‌اند و همچنان در پیچ‌وخم‌های اداری مغفول مانده است.
در همین زمینه روز شنبه به مناسبت روز عصای سفید مدیرکل بهزیستی استان بوشهر آمار و وضعیت خدماتی این سازمان به قشر روشن‌دل استان را تشریح کرد.
دکتر حسین اسدی‌راد با بیان اینکه بیش از سه هزار نابینا در استان تحت پوشش خدمات بهزیستی قرار دارند گفت: دو هزار و ۱۵۲ نفر مرد و یک هزار و ۲۶۴ نفر زن نابینا استان از خدمات بهزیستی استفاده می‌کنند.
وی بابیان اینکه در مجموع 984 نابینا در بخش روستایی استان بوشهر وجود دارد تصریح کرد: شهرستان دشتستان بیشترین آمار نابینایان و شهرستان عسلویه کمترین تعداد نابینا را دارا هستند.
مدیرکل بهزیستی استان بوشهر رسیدگی و توجه به طرح غربالگری تنبلی چشم را یکی از زمینه‌های مهم پیشگیری از مراحل حاد مشکلات چشمی دانست.
اسدی‌راد با بیان اینکه غربالگری بینایی‌سنجی کودکان سه تا شش سال امسال در پایگاه‌های سنجش بینایی‌های استان اجرا شده است افزود: خانواده‌ها با وقت قبلی یا هماهنگی می‌توانند کودکان سه تا شش سال خود را در قالب این طرح موردسنجش بینایی قرار دهند. بیش از 10 هزار کودک تحت بوشهر طرح غربالگری تنبلی چشم قرار گرفتند.
مدیرکل بهزیستی استان بوشهر با بیان اینکه سال گذشته 199 نفر اختلال چشمی شناسایی شد خاطرنشان کرد: در برخی موارد تشخیص داده می‌شود کودکان نیازمند عینک یا جراحی چشم هستند، در این راستا سازمان بهزیستی از خانواده‌های نیازمند برای تهیه عینک یا جراحی چشم حمایت می‌کند.
وی با بیان اینکه بهزیستی هزینه خرید عینک کودکان نیازمند پرداخت می‌کند تصریح کرد: بهزیستی استان بوشهر هزینه خرید و تهیه عینک 117 نفر از کودکان نیازمند پرداخت کرده است.
مدیرکل بهزیستی استان بوشهر از اجرا طرح غربالگری بینایی‌سنجی در مراکز مثبت زندگی شهرها خبر داد و بیان کرد: مراکز مثبت زندگی به پایگاه‌های غربالگری تنبلی چشم مجهز شده‌اند و بعد از شناسایی اختلال بینایی، کودک به اپتومتریست و چشم‌پزشک برای تشخیص و اقدامات درمانی ارجاع می‌شود.
به گفته اسدی‌راد بهترین زمان درمان تنبلی چشم تا شش‌سالگی است، از همین رو تلاش می‌شود همه کودکان بتوانند به پایگاه‌ها مراجعه و با تشخیص به هنگام از خدمات مداخله‌ای سازمان بهزیستی استفاده کنند.
مدیرکل بهزیستی استان بوشهر اضافه کرد: امسال برای 212 نفر از نابینایان هزینه رفت‌وآمد فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی، ورزشی و درمانی به مبلغ 167 میلیون تومان پرداخت‌شده است.
وی با اشاره به فعالیت کتابخانه‌های گویا ویژه نابینایان در استان بوشهر گفت: 500 نفر نابینا در شهرستان دشتستان و یک‌هزار نابینا در بوشهر از خدمات کتابخانه گویا بهره می‌برند.
به گفته اسدی‌راد براساس بررسی‌های به‌عمل‌آمده، بیماری‌هایی مانند آب‌مروارید، عوامل ژنتیکی و مادرزادی ازجمله مهم‌ترین عوامل نابینا و کم بینایی در استان بوشهر شناسایی‌شده است.
هم‌زمان معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی کشور نیز در دیدار با اعضاء شبکه ملی تشکل‌های نابینایان سراسر کشور وضعیت معلولان دارای آسیب بینایی در ایران را تشریح کرد.
به نقل از ایسنا، اصغر کاظمی معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی کشور هم‌زمان با روز عصای سفید در دیدار با اعضاء شبکه ملی تشکل‌های نابینایان سراسر کشور، گفت: سازمان بهزیستی کشور در چهار دهه گذشته با تمام توان و مقدورات گوشه‌ای از مشکلات جامعه هدف را مرتفع کرده است.
معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی کشور در تبیین و تشریح عملکرد در حوزه معلولیت بینایی، گفت: در حال حاضر بیش از ۲۲۱ هزار معلول دارای آسیب بینایی خفیف، متوسط و شدید تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور هستند که بیش از ۵۸ هزار و ۸۰۰ نفر از خدمات توان‌بخشی مبتنی بر جامعه CBR، سلامت، آموزش و معاش بهره‌مند می‌شوند.
وی با بیان اینکه سال گذشته ۹۳۰ نفر از افراد دارای آسیب بینایی از مناسب‌سازی مسکن و تجهیزات فعالیت‌های روزمره زندگی بهره‌مند شدند، تصریح کرد: بر اساس قانون نحوه بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی ایران، معلولان عادی و شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور، طی پنج سال اخیر طبق ماده یک قانون واحده تعداد ۲۶۵ نفر از افراد دارای معلولیت بینایی از بازنشستگی پیش از موعد استفاده کردند.
کاظمی به پرداخت کمک‌هزینه تحصیلی دانش‌آموزی به بیش از ۲۳ هزار و ۷۰۰ نفر فرد نابینا و کم‌بینا اشاره کرد و گفت: سه هزار و ۱۶۳ دانشجوی دارای معلولیت بینایی نیز کمک‌هزینه شهریه دانشگاه دریافت کردند.
معاون امور توان‌بخشی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به بهره‌مندی ۸ هزار و ۷۳۷ نفر از کمک‌هزینه ایاب و ذهاب برای افراد نابینا و کم‌بینا، ادامه داد: در حال حاضر ۶۷۳ نفر توان‌خواه کم‌بینا و نابینا از خدمات آموزشی و توان‌بخشی در قالب مراکز توان‌بخشی حرفه‌ای بالای ۱۵ سال بهره‌مند می‌شوند.
به گفته این مقام مسوول خدمات هنردرمانی، نمایش درمانی و موسیقی‌درمانی در مراکز توان‌بخشی با تاکید بر جنبه‌های درمانی هنر و نقش موثر آن در توان‌بخشی افراد دارای معلولیت طراحی‌شده که در گروه خدمت گیرندگان دارای اختلال بینایی ۱۴ مرکز به ۵۶۵ توان‌خواه دارای اختلال بینایی ارائه می‌شود.
وی در پایان با اشاره به فعالیت شبکه ملی تشکل‌های افراد دارای معلولیت بینایی، یادآور شد: هدف از تشکیل این شبکه ایجاد یک‌صدایی و هم‌صدایی میان این گروه است تا از طریق یک مجرا مطالبات پیگیری شود.
