راضیه علی‌زاده

راه رفتن روی پنجه پا، الگویی از راه رفتن است که در آن کودک تنها با استفاده از انگشتان و پنجه پا راه رفته و پاشنه پا با زمین تماس پیدا نمی‌کند. این نوع راه رفتن در میان کودکانی رایج است که در حال یادگیری نحوه راه رفتن هستند. زمانی که والدین می‌بینند که کودکانشان روی پنجه پا راه می‌روند، ممکن است در ابتدا فکر کنند که این بسیار بامزه است و سپس ممکن است کمی احساس نگرانی کنند. زمانی که کودکان گاه‌وبیگاه روی پنجه پاهای خود راه می‌روند، این معمولا یک نشانه از مسئله جدی‌تری نیست، بلکه تنها یک سازگاری با رشد است.

قبل از سه سالگی، این موضوع کاملا طبیعی بوده و شاید تنها یک مکانیسم باقی‌مانده از زمانی است که کودک شما در حال راه افتادن بود. اگر راه رفتن روی پنجه پا بعد از سه‌سالگی ادامه داشته باشد، ارزیابی کودک از لحاظ مسائل هماهنگی، مشکلات عضلانی یا نگرانی‌های مربوط به رشد، می‌تواند فکر خوبی باشد کودکانی که روی پنجه پاهای خود راه می‌روند می‌توانند ماهیچه‌های سفت ساق پا را در پشت پاهای خود رشد داده و حرکت مچ پای خود را کاهش دهند. تشخیص اولیه راه رفتن روی پنجه پا می‌تواند به جلوگیری از بروز این مشکلات ماهیچه‌ای کمک کند این موضوع معمولا خیلی نگران‌کننده نیست و باید در دو یا سه سال اول از بین برود، اما اگر ادامه یابد، ممکن است علت آن یکی از موارد بیان شده باشد هر کودک بالای سه سال که هنوز روی نوک‌پنجه پا راه می‌رود باید توسط یک پزشک ارزیابی شود.

اگر هرگونه بیماری دیگری که باعث راه رفتن روی پنجه پا می‌شود رد شده باشد، برای کودکانی که تا بعد از سه‌سالگی هم‌روی پنجه پا راه می‌روند، راه رفتن روی پنجه پا ایدئوپاتیک تشخیص داده می‌شود. کودکانی که از راه رفتن روی پنجه پا ایدئوپاتیک رنج می‌برند به‌طور کلی این علائم را دارند روی نوک‌پنجه‌های هر دو پا راه به نظر می‌رسد که آن‌ها پیوسته در حال راه رفتن روی نوک‌پنجه‌هایشان هستند هنگام راه رفتن، زانوهایشان صاف و قفل‌شده است گاهی با هر دو پا، صاف می‌ایستند زمانی که کودکان پس از سه‌سالگی، علائم زیر را داشته باشند، جای نگرانی است و باید به پزشک مراجع کنید کودک شما مهارت‌های حرکتی خود که می‌توانند هم‌زمان انجام شوند را ازدست‌داده است راه رفتن روی پنجه پا بیشتر می‌شود قادر به تحمل وزن خود نیست به نظر می‌رسد ماهیچه‌ها سفت و منقبض هستند کوچک‌ترین عملکردهای حرکتی مانند بستن دکمه و کشیدن زیپ را نمی‌توانند انجام دهند کودک شما دچار عدم هماهنگی شده و هنگام راه رفتن تلوتلو می‌خورد، می‌افتد، و قدم‌هایش نامتوازن است پزشک متخصص اطفال شما نیاز دارد که یک ارزیابی کامل از رشد مهارت‌های حرکتی و عملکرد مغز کودک شما انجام دهد.

فهمیدن زودهنگام هر بیماری که منجر به راه رفتن روی پنجه پا می‌شود جهت اقدام به انجام درمان فیزیکی و سایر درمان‌ها برای جلوگیری از آسیب دائمی مفاصل و ماهیچه‌ها، بسیار مهم است درمان راه رفتن روی پنجه پا به عوامل متعددی ازجمله سن کودک و توانایی او در راه رفتن با کف پا بستگی دارد در کودکان دو تا پنج‌ساله‌ای که توانایی راه رفتن با کف پا را دارند، درمان اولیه همواره گزینه‌ای غیر جراحی که می‌توان به گچ گیری و استفاده از پای‌بندهای مخصوص و همین‌طور درمان بوتاکس اشاره کرد در غیر این صورت در کودکانی که پس از پنج سال هنوز بر روی پنجه پا راه می‌روند، ممکن است عضلات ساق پا و تاندون پا به‌قدری کوتاه باشند که امکان راه رفتن با کف پا وجود نداشته باشد. در این موارد، پزشک جهت افزایش طولتاندون آشیل انجام جراحی را پیشنهاد می‌دهد. افزایش طول این تاندون محدوده حرکتی و عملکرد پا و مچ را بهبود می‌بخشد.

انتخاب محل افزایش طول تاندون به این بستگی دارد که بیمار در حین خم کردن زانوها فاقد یا دارای توانایی قرار دادن کف پا بر روی زمین باشد افزایش طول تاندون با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. پزشک درباره انتخاب بهترین روش با والدین کودک صحبت خواهد کرد. جراحی یادشده معمولا به‌صورت سرپایی انجام‌شده و نیازی به بستری شدن ندارد. پس از اتمام جراحی، درحالی‌که کودک هنوز بی‌هوش است، پای او در قالبی گچی قرار داده می‌شود. این قالب باید به مدت چهارتا شش هفته در جای خود باقی بماند.