بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی‌پور:  نرخ بیکاری در تابستان امسال 9/10 درصد اعلام شده که نسبت به تابستان ۹۳ حدود 4/1 درصد و نسبت به بهار امسال 1/0 درصد افزایش نشان می‌دهد.

در اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار، بخشی نیز به ارائه نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری در استان‌های کشور اختصاص یافته است. بر این اساس استان بوشهر در تابستان امسال، نرخ بیکاری 8/8 درصدی را تجربه کرده است که در مقایسه با فصل بهار امسال، این نرخ کاهش 8/0 درصدی و در قیاس با نرخ بیکاری تابستان سال گذشته، کاهش 1/0 درصدی را نشان می‌دهد. به‌عبارت ساده‌تر، تابستان امسال بیکاری باید در استان بوشهر کاهش یافته باشد.

مقایسه نرخ بیکاری استان بوشهر با سایر استان‌های کشور نشان می‌دهد که این استان جزء معدود استان‌هایی است که نرخ بیکاری کمتر از 10 درصد دارد و در زمینه داشتن کمترین نرخ بیکاری، در رتبه هفتم کشور قرار دارد. استان‌های کرمان و آذربایجان شرقی با داشتن نرخ بیکاری 5/6 و 6/6 درصد، کمترین نرخ‌های بیکاری را دارند و در مقابل استان‌های کرمانشاه، خراسان رضوی، کهگیلویه و بویر احمد، لرستان و اصفهان به‌ترتیب با داشتن نرخ‌های بیکاری 2/15، 3/14، 9/13، 4/13 و 3/13 درصد، حائز رتبه‌های اول تا پنجم بیشترین نرخ‌های بیکاری کشور در فصل تابستان امسال بوده‌اند.

نکته‌ای که نباید فراموش کرد، خروج بخشی از نیروهای کار بوشهری از بازار کار استان است و این مساله نتیجه‌گیری در مورد نرخ بیکاری را عجولانه نشان می‌دهد. با نگاهی به ستون نرخ مشارکت اقتصادی خواهیم دید که این نرخ که به نرخ فعالیت نیز مشهور است و به‌معنای میزان رغبت و تمایل نیروی کار برای کار کردن است، در استان بوشهر در فصل تابستان امسال از نرخ مشارکت تابستان سال گذشته و میزان این نرخ در بهار امسال کمتر بوده است.

در حالی‌که آمار منتشر شده به‌وسیله مرکز آمار ایران می‌تواند به‌صورت کاذب نشان دهد که بیکاری در استان بوشهر کاهش یافته است آنچه فضای اقتصادی استان بوشهر نشان می‌دهد، چیزی جز این است. در حال حاضر، نه تنها اقتصاد استان نتوانسته است نیروی کار جدیدی را جذب خود کرده و اشتغال جدیدی ایجاد کند، بلکه فصل تابستان شاهد تعدیل نیرو و تعطیلی برخی از کارخانه‌های تولیدی و باسابقه نیز بوده‌ایم. 

بدین ترتیب، می‌توان نتیجه گرفت که بخشی از متقاضیان بازار کار بوشهر نسبت به یافتن شغل مناسب نا امید شده‌اند و تقاضایی برای استخدام شدن نداشته‌اند که میزان درخواست کار از آمارهای مراکز شغل‌یابی استان استخراج می‌شود.

نرخ مشارکت 7/34 درصدی نیروی کار بوشهر تنها از استان‌های سیستان و بلوچستان و کهگیلویه و بویر احمد بیشتر است و این استان در داشتن کمترین مشارکت اقتصادی در کشور، در رتبه سوم قرار گرفته است.

نتیجه‌ای که از کنار هم قرار دادن این آمارها به دست می‌آید این است که به‌طور قطع نرخ بیکاری در استان کاهش یافته اما این کاهش نه به‌واسطه ایجاد فرصت‌های جدید کاری، بلکه به واسطه ناامیدی نیروی کار استان و انصراف بخشی از آنها از بازار کار ایجاد کرده است.

بررسی نرخ مشارکت اقتصادی (نرخ فعالیت) جمعیت ۱۰ ساله و بیشتر در کل کشور نشان می‌دهد 9/38 درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند.

همچنین نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور، در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی کمتر بوده است. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور حاکی از افزایش 7/1 درصدی این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۳۹۳) و 9/0 درصدی آن نسبت به فصل گذشته (بهار ۱۳۹۴) است و البته مرکز آمار ایران در این خصوص آمارهای استانی را منتشر نکرده است.

در همین حال، بررسی نرخ بیکاری جمعیت ۱۰ سال و بیشتر نشان می‌دهد 9/10 درصد از جمعیت فعال، بیکار بوده‌اند. براساس این نتایج، نرخ بیکاری در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است.

بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور حاکی از آن است که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان ۱۳۹۳)، 4/1 درصد و نسبت به فصل گذشته (بهار ۱۳۹۴) 1/0 درصد افزایش داشته است.

همچنین 5/8 درصد جمعیت شاغل دارای اشتغال ناقص بوده‌اند. بدین معنا که در هفته مورد بررسی، به دلایل مختلف کمتر از 44 ساعت کار کرده‌اند. 

بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد بخش خدمات با 6/48 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 2/32 درصد و کشاورزی با 2/19 درصد قرار دارند.

بررسی نرخ بیکاری جوانان ۲۴-۱۵ ساله حاکی از آن است که 7/25 درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان ۲۴-۱۵ ساله کشور نشان می‌دهد این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 8/2 درصد و نسبت به فصل قبل 7/0 درصد افزایش یافته است.

نرخ بیکاری جوانان ۲۹-۱۵ سال نیز حاکی از آن است که 4/23 درصد از جمعیت فعال ۲۹-۱۵ سال بیکار بوده‌اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری جوانان ۲۹-۱۵ ساله نشان می‌دهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال گذشته 2/3 درصد و نسبت به فصل قبل یک درصد افزایش پیدا کرده است.

بررسی سهم شاغلان ۱۵ سال و بیشتر، با ساعت کار معمول ۴۹ ساعت بیشتر، حاکی از آن است که ۴۱ درصد شاغلین به طور معمول بیش از ۴۹ ساعت در هفته کار می‌کنند. این شاخص که یکی از نماگرهای کار شایسته است، نشان می‌دهد در کشور بخش زیادی از شاغلین بیشتر از استاندارد کار می‌کنند.