بامدادجنوب- الهام بهروزی: شب یلداست؛ شبى که در آن انار محبت دانه مى‌شود و سرخى عشق و عاطفه، نثار کاسه‌هاى لبریز از شوق ما؛ شبى که طراوت هندوانه‌هاى تازه تابستان به سرماى دستان زمستان هدیه مى‌شود و داغى نگاه‌هاى زیباى بزرگ‌ترها در چشمان کودکان اوج مى‌گیرد و بالا مى‌رود. در ازدحام بشقاب‌هاى کوچک بلور، شیرینى صمیمیت‌ها و یکدلى‌ها، تقسیم مى‌شود و کام‌هاى همه را شیرین مى‌کند.
یلداى طولانى سال، بهترین مجال براى نیم‌نگاهى کوتاه به لحظه‌هاست؛ لحظه‌هایى که در سرعت عبور، خلاصه مى‌شوند و مى‌گذرند و این گذشتن، بهترین پیام براى زیبا زیستن ماست، زیرا شیرینى در کنار هم بودن لبخندهاى امروز، هزار بار بهتر از اشک حسرت ریختن بر مزار جدایى‌هاى فرداست.
یلدا بهانه‌اى است تا ما از ورای پر پیچ و خم سیم‌هاى ارتباطات بگذریم و لحظه‌هاى قشنگ با هم بودن را به هیجان سریال‌هاى زندگى شیشه‌اى، بدل نکنیم. یلدا، بهانه‌اى است تا پندها و تجربه‌هاى ارزشمند پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هایى را که در پس وقت نداشتن‌ها و بى‌حوصلگى‌هاى کوچک‌ترها مدفون مانده‌اند، زنده کنیم.
یلدا، مجالى است براى تکرار هر آنچه روزگارى سرمشق خوبى‌هایمان بوده‌اند و امروز روى طاقچه عادت‌هایمان غبار مى‌گیرند و فراموش مى‌شوند. مجالى است براى دیدن عزیزانى که تصویر و صدایشان در پس مشغله‌هاى زندگى رنگ باخته‌اند، مجالى است براى نشستن لبخند بر لبان کودکان، در آغوش پر مهر بزرگ‌ترها. یلدا مجالى است؛ مجالى براى من، مجالى براى تو تا همگى، لحظه‌هاى شیرین با هم بودن را تجربه کنیم.
چه خوب است که این سنت‌های کهن آریایی را با حفظ سادگی‌هایشان به نسل‌های بعد از خود انتقال دهیم و بکوشیم کودکانمان از این آیین‌های دیرینه خاطراتی شیرین در ذهنشان باقی بماند؛ کودکانی که آینده این سرزمین را خواهند ساخت. خوشبختانه باخبر شدیم یکی از نویسندگان خوش‌ذوق هم‌استانی کتابی را به‌نام «شب یلدا» برای کودکان نوشته است. در این خصوص با او به گفت‌وگو پرداختیم.
فریبا جعفری در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: شب یلدا نیز مانند سایر ایام نظیر عید نوروز، چهارشنبه‌سوری و ... جزءآیین ماندگار ایرانی است و اینها همه جزء تاریخ شفاهی هستند که تاریخ کهن سرزمین ایران به شمار می‌رود. همیشه علاقه‌مند بودم که مابین کارهایم قسمتی را به نوشتن کتاب‌هایی برای زنده نگهداشتن فرهنگ اصیل ایرانی اختصاص بدهم. بنابراین در کتاب شب یلدا که به زبان کودکانه آن را نوشته‌ام، تصمیم گرفتم در مورد این شب برای آنها بنویسم.
وی با اشاره به این‌که ایرانیان باستان رسم داشتند، ابتدای هر فصل یک مراسم بگیرند؛ این مراسم در واقع وداع با فصل قبل و سلام به فصل جدید بود، افزود: در این گونه مراسم‌ها همیشه از میوه‌ها و محصولاتی که در فصل قبل به‌دست می‌آمدند، استفاده می‌کردند و در واقع با این کار این فصل را به‌خاطر نعمت‌هایی که به آنها داده بود، پاس می‌داشتند و از این فصل به‌دلیل میو‌ه‌های شیرینی که به آنها داده بود، سپاسگزاری می‌کردند. بنابراین این سنت‌ها از ابتدا در ایران وجود داشته و بعدها به‌دلیل ارتقای زندگی کشاورزی به زندگی شهرنشینی و همزمان با متمدن شدن ایرانیان این آیین‌ها با فرهنگ و ادبیات ایرانی آمیخته می‌شود و به‌صورت امروزی به ما منتقل می‌شود که حافظ‌خوانی، قرآن‌خوانی و... از زمان متمدن شدن سبک زندگی در ایران به آیین این شب وارد شده است. البته به نظر من حافظ‌خوانی در این شب شاید به‌دلیل ملموس و شیرین بودن اشعار حافظ است که مردم علاقه‌مندند در این شب از دیوان این شاعر بزرگ تفال بگیرند.
نویسنده کتاب شب یلدا با اشاره به این‌که در بوشهر نیز مانند سایر شهرهای دیگر ایران، آیین این شب باستانی به‌صورت یک سنت ملی برگزار می‌شود، یادآور شد: شاید تنها تفاوت شب یلدای مردم بوشهر در این باشد که در این شب از شیرینی‌جات و تنقلات خاص خودشان در کنار میوه‌ها و خوردنی‌های مخصوص این شب استفاده می‌کنند. وگرنه در بوشهر هم مانند سایر شهرهای دیگر افراد به گرد هم جمع می‌شوند و در این شب‌نشینی حافظ‌خوانی هم دیده می‌شود.
جعفری با بیان این‌که گاهی اوقات فرد به یک ذوق یا یک بلوغ فکری می‌رسد، شعری یا نثری به ذهنش خطور می‌کند و آن را می‌نویسد، گفت: نوشتن این کتاب همزمان با شب یلدا بود، یعنی زمانی که کودکان (هشت‌ساله و ده‌ساله) فامیل به خانه ما آمده بودند و من فی‌البداهه این شعر را برای آنها سرودم که بعدها همین شعر فی‌البداهه به‌صورت کتاب شب یلدا درآمد.
وی با اشاره به این‌که خدا را شکر تاکنون استقبال از کتاب خوب بوده است، افزود: هم کودکان و هم خانواده‌ها از کتاب خوششان آمده و خوشبختانه هم تصویرگری و هم خود قصه کتاب که به‌صورت شعر است، با اقبال روبه‌رو شده است و تنها نقدی که از کتاب تا بدین جا صورت گرفته، این است که چرا اینقدر دیر چاپ شده است و خیلی‌ها منتظرند که کتاب به‌دستشان برسد.
فریبا جعفری با یادآوری این‌که کار کودک را از زمان کودکی فرزندانم شروع کردم، عنوان کرد: «ماشین قرمز» را 20 سال پیش به‌صورت شعر برای کودکان سروده بودم ولی تاکنون تصمیمی برای چاپ آن نداشتم اما زمانی که همکاران تصویرگر این کتاب را خواندند، پیشنهاد چاپ آن را دادند که اکنون در نوبت چاپ است، افزون بر این کتاب، تعدادی نمایشنامه کودک نوشته‌ام که در چندین مدرسه اجرا شده است و با این آثار تلاش کردم که در حوزه کودک تا حدودی انجام وظیفه کرده باشم.
وی در پایان در خصوص نهادینه‌سازی فرهنگ کتابخوانی در کودکان گفت: به نظر من با توجه به پیشرفت‌های سریع تکنولوژی ایجاد ارتباط میان کودک و کتاب، کار بسیار سختی است، بنابراین با جذابیت و تازگی موضوع و نخ‌نما نبودن آن و همچنین با توجه داشتن به کیفیت موضوع و تصویر کار و اهمیت دادن به ذوق، نبوغ فکری، تخیل و شعور کودکان می‌توانیم کمک کنیم تا کودک به کتاب علاقه‌مند شود. یعنی کتاب و موضوع آن به‌گونه‌ای نباشد که کودک فکر کند با یک کتاب کسل‌کننده و خسته‌کننده روبه‌رو است، یعنی به معنای دراز شدن دست اشاره به سمت پند دادن نباشد بلکه به معنای احترام‌گذاشتن به علایق و نظریات کودک باشد.
حافظ می‌گوید:«صحبت حکام ظلمت شب یلداست/ نور ز خورشید جوی بو که برآید» آری شب یلدا در پس خود سپیدی در پی دارد که نوید بخش طولانی شدن روز و کوتاهی شب است. ما ایرانیان در این شب در محفل‌های خود پذیرای وجود پر مهر یکدیگر هستیم و چه نیک و پسندیده است که این شب را در نهایت سادگی اما در مجلسی لبریز از عشق و همدلی سپری کنیم. شب یلدایتان خجسته باد.
پربازدید ها