ترسم آیین‌های فراموش شده استان است؛
امروزه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه ایرانی به‌صورت معضلی در آمده است که مسوولان با ارائه راهکارهای مناسب در پی حل این معضل هستند.
بامدادجنوب- الهام بهروزی: امروزه فرهنگ کتاب و کتابخوانی در جامعه ایرانی به‌صورت معضلی در آمده است که مسوولان با ارائه راهکارهای مناسب در پی حل این معضل هستند. یکی از راهکارهای ارائه شده در جهت ترویج فرهنگ کتابخوانی، برگزاری نمایشگاه‌های بزرگ کتاب است که همواره در سراسر کشور ما شاهد برگزاری این‌گونه نمایشگاه‌ها هستیم. اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر که امسال نیز همچون سال گذشته متولی طرح پایتخت کتاب است، با برگزای نمایشگاه بزرگ کتاب در هفته آخر آذرماه سعی کرد تا با آوردن ناشرهای معتبر و تازه‌های نشر کشوری قدمی موثر در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی بردارد اما برگزاری همزمان این نمایشگاه با نمایشگاه مواد غذایی و صنایع دستی در یکجا باعث شد که آن‌گونه که انتظار می‌رفت، این نمایشگاه با استقبال رو‌به‌رو نشود. زمانی که برای خرید کتاب به نمایشگاه رفته بودم، تفاوت چشمگیری را در استقبال مردم هم‌استانی از هر دو نمایشگاه دیدم. هر چند بیانش تلخ است اما به‌ناچار باید اذعان کنم که نبود کتاب خوب تنها بهانه است، چراکه موج جمعیتی که در نمایشگاه مواد غذایی و صنایع دستی مشاهده میشد، در نمایشگاه کتاب کمتر دیده شد. امید است که مردم بوشهر با این یار قدیمی و مهربان آشتی کنند و به‌مانند سایر نیازهای دیگرشان کتابخوانی را نیز جزء دغدغه‌های خود قرار بدهند. در نمایشگاه کتاب امسال یک‌سری فعالیت‌های جنبی صورت گرفت که شایان توجه بود. از اقدامات صورت گرفته در این نمایشگاه، نقد کتاب‌های نویسندگان هم‌استانی با حضور خود نویسنده بود. یکی از کتاب‌هایی که در این نمایشگاه مورد نقد واقع شد؛ کتاب «سرزمین آیین و مراسم» از محمد مظفری بود. در این خصوص با او به گفت‌وگو پرداختیم.
این پژوهشگر، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: کتاب «سرزمین آیین و مراسم» دومین کتاب من است که به چاپ رسیده و در حوزه آیین و فرهنگ مردم استان نوشته شده است. حدود هشت سال نوشتن آن زمان برد.
محمد مظفری با اشاره به این که همیشه دغدغه‌ام حوزه فرهنگ بومی استان بوده، افزود: از خیلی وقت پیش، روی آیین‌های نمایشی به‌ویژه آیین‌هایی که تقریبا فراموش شده بودند، پژوهش‌هایی داشتم اما زمانی که تصمیم گرفتم یکی از آیین‌های استان را به‌صورت نمایش دربیاورم و شروع به تحقیق درباره آن آیین کردم؛ به همین دلیل یکی‌یکی به سراغ آیین‌های استان رفتم و همین مساله باعث شد که حدود سی آیین نمایشی در یک مجموعه جمع شود، در کتاب سرزمین آیین و مراسم، سعی کردم ضمن معرفی تاریخچه آیین و مراسم در ایران و استان و بیان عناصر و ویژگی‌های این آیین، جنبه‌های نمایشی آیین‌های مختلف نیز کار شود. در واقع در حوزه آیین و مراسم، کتابی تاکنون به این شکل کار نشده و تقریبا این کتاب به عنوان اولین مجموعه تخصصی است که در این حوزه نوشته شده است.
وی با بیان این‌که سعی کردم در عین این‌که یک مجموعه تخصصی را به جامعه تئاتر معرفی می‌کنم، کتاب بتواند ارتباط خوبی را به علاقه‌مندان حوزه فرهنگ و آیین برقرار کند، عنوان کرد: توجه به فرهنگ بومی و میراث فرهنگی در کشور ما مطلوب نیست، چون ما در این زمینه نه خیلی وقت می‌گذاریم و نه از نظر مالی هزینه می‌کنیم، البته کارهایی در خصوص حفظ بناهای قدیمی و مرمت آنها طی سال‌های گذشته انجام شده ولی در حوزه میراث معنوی و آثار غیر ملموس کمتر کار شده است.
مظفری با اشاره به این‌که بعضی از آیین‌ها را به‌صورت نمایشی درآورده است، گفت: در حقیقت زمینه نوشتن این کتاب از اجرای نمایش‌ها بود، چون در حین نوشتن کتاب حدود شش آیین از جمله آیین‌هایی مثل «گره گشو»، «دی زنگر»، «گل‌گلینو»، «یزله»، «ملابرس» و... به‌صورت نمایش‌های میدانی تولید کردم و در جشنواره‌های مختلفی شرکت دادم. البته اجرائی کردن این آیین هنوز هم ادامه دارد.
نویسنده کتاب سرزمین آیین و مراسم با یادآوری این‌که غیر از حوزه آیین و فرهنگ بومی در حوزه تئاتر میدانی و خیابانی کتابی دارم و در چند ماه آینده منتشر می‌شود، افزود: یک مجموعه نمایشنامه هم دو سال پیش از من چاپ شده است، همچنین در حوزه‌های اجتماعی نیز با رسانه‌ها همکاری دارم.
محمد مظفری با بیان این‌که در دهمین نمایشگاه کتاب بوشهر، به درخواست اداره کل فرهنگ و ارشاد استان، این کتاب من با حضور غلامحسین دریانورد و جهانشر یاراحمدی و تعدادی از علاقه‌مندان نقد شد. جلسه خوبی بود و من مطالب مفید و ارزشمندی را از مردم و منتقدان یاد گرفتم، عنوان کرد: به‌نظر من امسال استقبال از نمایشگاه کتاب خوب نبود، در کل شاهد جمعیت زیادی نبودیم. البته همزمانی نمایشگاه موادغذایی با نمایشگاه کتاب باعث میشد که بعضی وقت‌ها بازدیدکننده‌ها بیشتر شوند ولی در کل بازدید‌کنندگان نمایشگاه سوغاتی از این نمایشگاه بیشتر بود.
وی در خصوص وضعیت کتابخوانی مردم کشور گفت: همه می‌گویند کسی در ایران کتاب نمی‌خواند ولی به‌نظر من علت این‌که مردم کتاب نمی‌خوانند، این است که دغدغه‌های مهم‌تری دارند. اگر دغدغه‌های اصلی مردم مثل اشتغال، درآمد و مسکن حل شود، آن موقع مردم وقت بیشتری برای کتاب خواندن دارند. البته کتابخوان نبودمان به تنبلی خود ما هم ربط دارد اگر هر کدام از ما برای توسعه شغلی که داریم، به فکر مطالعه باشیم و مجبور شویم یک کتاب در حوزه شغلی‌مان مطالعه کنیم، خب با این‌کار هم سرانه مطالعه بالا می‌رود و هم دانش شغلی‌مان.
مظفری با اشاره به این‌که نویسندگان مشکلات زیادی دارند و مجبور هستند در چند جبهه بجنگند، یادآور شد: نخست برای چاپ کتابشان باید دنبال منابع مالی و انتشارات خوب باشند. بعد از آن نیز باید برای فروش کتابشان در جامعه‌ای که مردمش کم کتاب می‌خرند، تلاش کنند؛ «تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل»
این پژوهشگر، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر و مدرس دانشگاه در پایان گفت: تشکر می‌کنم از آنهایی که مرا در نوشتن کتاب سرزمین آیین و مراسم یاری کردند؛ نخست پدر و مادرم که این آیین و مراسم را به من شناساندند و همچون مشاورش آگاه در زمینه شناخت و معرفی این آیین‌ها به من کمک کردند. همچنین از خانواده‌ام، دوستانم و استادهایم قدردانی می‌کنم، به‌ویژه از حسین جلال‌پور برای ویراستاری کتاب، سبحان ضرغامیان‌پور برای طراحی جلد قشنگ آن و غلامحسین دریانورد برای چاپ کتاب که همکاری خوبی داشتند، تشکر می‌کنم.
گفتنی است، محمد مظفری متولد سال 1353 در بندر گناوه و دارای مدرک کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی است.
X Share