بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی‌پور: رئیس‌جمهور کشورمان پس از انجام سفری رسمی به کشورهای ایتالیا و فرانسه، صبح روز گذشته با استقبال معاون اول، مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل و وزیر دادگستری وارد فرودگاه مهرآباد شد.
حسن روحانی در سفر چهار روزه خود برای اولین‌بار پس از برجام به اروپا سفر کرده بود و ضمن دیدار به مقامات رسمی کشورهای فرانسه و ایتالیا، راه‌های توسعه روابط دو کشور و مسائل مورد علاقه در عرصه‌های دوجانبه و منطقه‌ای و بین‌المللی را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد.

رئیس‌جمهوری سفر به ایتالیا را به‌عنوان نخستین گام در سفر به کشورهای اروپایی به‌دلیل ارتباط فرهنگی و اقتصادی دو تمدن بزرگ رم باستان و ایران کهن از گذشته‌های دور دانست و عنوان کرد: در دهه‌‌های گذشته و سال‌های قبل از تحریم روابط بسیار خوب اقتصادی میان دو کشور وجود داشت تا جایی که در مقاطعی، ایتالیا نخستین شریک اقتصادی ایران در میان کشورهای اتحادیه اروپا بود.

دستاوردهای اقتصادی سفر به ایتالیا
درباره دستاوردهای اقتصادی سفر روحانی باید گفت دستاوردهای سفر رُم- پاریس برای ایران یکی دو تا نبود. ایتالیایی‌ها آن‌قدر مهمان‌نواز بودند که پیش‌روی مجسمه‌ها و تابلوهای عریانشان، تخته‌های چوبی گذاشتند؛ هرچند استدلالشان احترام به مسلمانان ایرانی بود اما رسانه‌های داخلیشان به دادن امتیاز زیاد به ایران اعتراض داشتند. همین به‌خوبی نشان می‌دهد که جذابیت‌های اقتصادی ایران تا چه حد در ضمیر اروپا رسوخ کرده است.

در اولین مرحله از امضای قراردادهای مهم اقتصادی، شرکت ایتالیایی سایپم یادداشت تفاهمی برای توسعه 2 پالایشگاه با ایران به امضا رساند که این قرارداد برابر با درآمد حدود 18 ماه فعالیت تجاری این شرکت در خشکی خواهد بود. شرکت سایپم، که آن را شرکت انی و صندوق دولتی اعطای وام اف‌اس‌ای اداره می‌کند، اعلام کرد این یادداشت تفاهم با شرکت توسعه نفت و گاز پارسیان امضا شده است و شامل راه‌اندازی مجدد و بهبود و ارتقای پالایشگاه‌های پارس شیراز و تبریز است. سایپم همچنین قراردادی به ارزش چهار تا پنج میلیارد دلار برای ساخت 2 هزار کیلومتر خط لوله در ایران امضا کرد.
پس از امضای قرارداد جدید نفتی بین ایران و سایپم ایتالیا، دور جدید مذاکرات شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت بهره‌بردار نفت ایران و شرکت SSE ایتالیا هم برای توسعه همکاری‌های جدید در صنایع نفت و گاز آغاز شد. گذشته از این قراردادها، زمزمه‌هایی درباره بازگشت شرکت «انی» ایتالیا در برخی از طرح‌های توسعه‌ای صنعت نفت و گاز ایران همچون فاز سوم توسعه میدان نفتی دارخوین و اجرای یک فاز استاندارد در پارس جنوبی با ظرفیت تولید روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز کلید خورد. گذشته از قراردادهای نفتی، در حاشیه سفر روحانی، قرارداد توسعه فولاد هرمزگان تا سقف سه میلیون تن امضا شد.

اما نفت و فولاد همه ماجرا نبود؛ وزرای کشاورزی ایران و ایتالیا و هیات تجاری ایران و همتایان‌شان در ایتالیا در پنل تخصصی این حوزه در رم حضور پیدا کردند. نتیجه هم این‌که روابط عمومی کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران، خبر داده است: در این نشست تخصصی، بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی از جمله «فیات» و «لامبورگینی» در زمینه تولید ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی، فدراسیون‌های ماهیگیری، دامپروری‌ها، شرکت‌های سنجش از راه دور که در حوزه تخمین میزان برداشت محصول فعال هستند، شرکت‌های مربوط به بسته‌بندی محصولات جالیزی و شرکت فررو از جمله شرکت‌های بزرگ در تولید شکلات، حضور داشتند. در دیدار مقامات ایران و ایتالیا همچنین بر احیای مجدد راه ابریشم و عادی‌سازی روابط تجاری دو کشور تاکید شد.

این در حالی بود که کارنامه تجاری ایران نشان می‌داد در روز مذاکرات دو کشور، نقش ایتالیا در تجارت ایران در حال پررنگ‌تر شدن است. در این روز، ایتالیا سومین مقصد صادرات کالاهای ایرانی و ششمین مبدا کالاهای وارداتی بوده است.
در نهایت سفر رئیس‌جمهور کشورمان به ایتالیا، علاوه بر دستاوردهای سیاسی، شامل امضای 14 سند همکاری در حضور مقام‌های دو کشور در بخش‌های مختلف از جمله انرژی، حمل و نقل، کشاورزی و... بود. به گزارش رویترز، ارزش قراردادهای تجاری امضاء شده در جریان سفر دو روزه حسن روحانی به ایتالیا، معادل ۱۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار است.

دستاوردهای اقتصادی سفر به فرانسه
سفر رئیس‌جمهور کشورمان به فرانسه و قراردادهای پیش‌بینی شده برای امضا از سفر روحانی به ایتالیا بسیار مهم‌تر بود. در این سفر 20 سند همکاری مشترک در عرصه‌های مختلف بین دو دولت به امضاء رسید و بخش‌های خصوصی ایران و فرانسه نیز بیش از 10 سند همکاری مشترک به امضاء رساندند.
در این بین، شاید مهم‌ترین قراردادها مربوط به خرید 118 دستگاه هواپیمای نو و اجاره تعدادی هواپیمای کارکرده از شرکت بین‌المللی ایرباس برای نوسازی ناوگان هوایی بود.
طبق گفته وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل ایران‌ایر، این 118 فروند ایرباس که همه متعلق به ایران‌ایر خواهد بود، نو هستند؛ البته‌ تامین مالی این هواپیماها از طریق فاینانس شرکت ساچه ایتالیا خواهد بود و بازپرداخت تسهیلات هم 10 تا 15 ساله است. یکی از مسوولان ارشد صنعت حمل و نقل هوایی به فارس گفته است تا پایان سال سه فروند ایرباس 330 نو تحویل ایران‌ایر می‌شود. مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران (هما) ارزش قرارداد خرید ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس از فرانسه را ده و نیم میلیارد دلار اعلام کرد.

توافق بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت توتال نیز که از سوی مدیرکل شرکت ملی نفت ایران و رئیس استحصال توتال امضا شد، یکی از قراردادهای مهم امضا شده در فرانسه بود. درباره جزئیات این قرارداد هنوز اطلاعاتی به دست نیامده است اما پیش از این پاتریک پویان، مدیرعامل شرکت توتال اعلام کرده بود که پس از دیدار رؤسای جمهوری ایران و فرانسه در کاخ الیزه، این شرکت فرانسوی با ایران برای خرید نفت خام یک قرارداد امضا می‌کند. وی افزوده بود: ما در نظر داریم برای خرید روزانه ١٥٠ تا ٢٠٠ هزار بشکه نفت خام یک قرارداد با ایران امضا کنیم.

روز پنجشنبه همچنین قرارداد حضور دوباره پژو در ایران به شرط برخورداری فرانسوی‌ها از سهم 2 میلیون دستگاهی به ارزش 800 میلیون یورو در بازار خودرو ایران امضا شد. طبق این قرارداد، خودروهای تولیدی با مشارکت ایران خودرو و پژو شامل پژو 208، پژو 2008 و پژو 301 خواهد بود. هرچند طبق قرارداد تولید این محصولات از نیمه دوم سال 2017 آغاز خواهد شد اما تا آن زمان نیز تولید پژو 207 که محصول قدیمی پژو در ایران است، دوباره از سر گرفته خواهد شد.

بر اساس قرارداد ایران خودرو و پژو، مقرر شده است دو طرف قرارداد در ایران شرکتی با نام جدید و با سهم 50 درصدی برای هر طرف تاسیس کنند. 30 درصد محصولات مشترک آنها صادر شود و بقیه در بازار ایران به فروش برسد. بر اساس این قرارداد، تولید خودرو از اردیبهشت 96 آغاز می‌شود که سالانه 200 هزار دستگاه خودرو از طریق شرکت مشترک تولید و روانه بازار خواهد شد. سهم سرمایه‌گذاری هر شرکت در این قرارداد 400 میلیون یورو مشخص شده است.
علاوه ‌بر این قراردادها، 20 سند همکاری دیگر نیز عصر پنجشنبه به وقت محلی در کاخ الیزه، با حضور آقای روحانی و فرانسوا اولاند روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری فرانسه امضا شد. این اسناد عملا افق و نقشه راه همکاری‌های همه‌جانبه و مشترک دو کشور را ترسیم می‌کند.
سند نقشه راه تقویت روابط دوجانبه ایران و فرانسه به‌عنوان نخستین سند به امضای وزیران خارجه ایران و فرانسه رسید، یادداشت تفاهم همکاری‌های مالی میان دو کشور را وزیران اقتصاد و یادداشت تفاهم در حوزه صنعتی و اقتصادی را وزیران صنعت ایران و فرانسه امضا کردند.

یادداشت تفاهم همکاری در زمینه ارتباطات را وزیران ارتباطات دو کشور و یادداشت تفاهم همکاری در زمینه محیط زیست و آب و هوا را نیز رئیس سازمان محیط زیست ایران و وزیر خارجه فرانسه امضا کردند. یادداشت تفاهم همکاری در زمینه گردشگری به امضای وزیر خارجه فرانسه و رئیس سازمان گردشگری رسید و سند همکاری در زمینه بهداشت و دارو را نیز وزیران بهداشت دو کشور امضا کردند.