بامدادجنوب- الهام بهروزی: اینجا بوشهر است، دیار گفتمان و مهربانی، سرزمین مهر و همدلی که مهمان‌نوازی و خونگرمی مردمانش مثال‌زدنی است، دیاری که پیوسته آبستن حوادث تلخ و شیرینی بوده و در تاریخ ایران به‌دلیل رشادت‌های مردمش و بسیاری از ویژگی‌های نابش می‌درخشد.
بوشهر از دیرباز سابقه فرهنگی درخشانی داشته و اینک نیز در کنار عنوان پایتخت انرژی کشور، عنوان پایتخت فرهنگی خلیج فارس را نیز به یدک می‌کشد. این دیار، تاریخی درخشان و گهربار دارد و ساکنان این سرزمین پیوسته اهل سازش، میانه‌رو و وطن‌پرست بوده، به همین دلیل ایستادگی مردمانش در مقابل استعمار پیر در تاریخ ایران به نحو نیکویی خودنمایی می‌کند. چه خوب است که ما برای حفظ این میراث باارزش و فرهنگ غنی‌مان از هنر نقالی بهره بگیریم و با اجرای آن در سراسر کشور و حتی جهان این دیار را به دیگر مردمان معرفی کنیم. هنر نقالی یادگار ارزشمند نیاکانمان است و برای حیات دوباره این هنر نیاز به همت همگانی است تا آن را در این عصر مدرن بالنده و شکوفا کنیم.
در واپسین روزهای سال گذشته، یکی از برنامه‌های جذاب و دیدنی که سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری بوشهر به مناسبت بزرگداشت روز بوشهر در نظر گرفته بود، روایت تاریخ بوشهر در قالب نقالی بود که این برنامه به همت محمد مظفری، هنرمند توانمند عرصه تئاتر و با همراهی گروه نمایش ایلیا اجرا و خوشبختانه با استقبال مردم روبه‌رو شد.
در گفت‌وگویی که با محمد مظفری در هفته بوشهر داشتیم، وی از علاقه خود به تاریخ و فرهنگ بوشهر سخن گفت و عنوان کرد که تاکنون در سطح کشور زندگی چهره‌های برجسته این دیار را در قالب نقالی در نقاط مختلف کشور اجرا کرده است و بسیار دوست دارد که فرصتی دست دهد تا بتواند تاریخ گوهربار این دیار را نه تنها در استان بلکه در سراسر کشور روایت کند.
بنابراین هنر نقالی که جزء میراث دیرینه ایران‌زمین است، امروزه زیرمجموعه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به‌شمار می‌رود. اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می‌توانست در ایام نوروز که میزبان خیل عظیمی از هموطنانمان بود، با روایت تاریخ این دیار در قالب نقالی در مکان‌هایی نظیر آرامگاه منوچهر آتشی، قلعه نصوری در سیراف، قلعه زائر خضرخان در اهرم، موزه رئیسعلی در دلوار، در کنار سواحل بنادر استان و... آنها را با تاریخ و فرهنگ این کهن‌دیار آشنا می‌کرد. امید است که در آینده به هنر نقالی در استان توجه بیشتری شود و برای علاقه‌مندان به این هنر دورههای تخصصی برگزار شود.
با همه این اوصاف، باخبر شدیم که در ایام نوروز اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان اقدام به برگزاری همایش ملی شاهنامه‌خوانی در تاریخ دوازدهم فروردین کرده است که در این جشنواره استان بوشهر نیز حضور داشت و تنها نماینده استان، نگار مکاریان جوان‌ترین شرکت‌کننده این همایش شناخته شد.
این بانوی نقال در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: این همایش یک همایش ملی بود و در آن استان‌های تهران، کرمانشاه، بوشهر، سیستان و بلوچستان و... حضور داشتند و این همایش از کیفیت اجرائی بالایی برخوردار بود. من تنها نماینده استان در این همایش ملی بودم که از سوی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری باخبر شدم و در این فراخوان ثبت نام کردم و رزم «رستم و اشکبوس» را در قالب نقالی اجرا کردم.
مکاریان با اشاره به این‌که هنرمندان این هنر آن‌گونه که باید در استان حمایت نمی‌شوند و در حال حاضر با مشکل روبه‌رو هستیم، افزود: در این زمینه باید فرهنگ‌سازی بشود، چون این هنر دارد فراموش می‌شود و تنها با برگزاری این همایش‌ها و جشنوارها دوباره نفس خواهد کشید.
وی با بیان این‌که من عاشق نقالی هستم و با وجود سن کم و مخالفت‌های خانواده‌ام اما تمام تلاش خودم را کردم و وارد این هنر شدم ولی در این سال‌ها متوجه شدم که در این راه فقط باید سرسخت بود و شاید سرسختی‌ام باعث درخشش و موفقیت من در این همایش شد، خاطرنشان کرد: استقبال از این همایش بی‌نظیر بود ولی در مجموع هنوز افرادی هستند که به‌خوبی نقالی را نمی‌شناسند اما در حال حاضر کودکان به این هنر علاقه‌مند هستند و به آن توجه دارند.
نگار مکاریان در پاسخ به این سوال که میان تئاتر و نقالی کدام یک را ترجیح می‌دهید، گفت: نقالی را ترجیح می‌دهم، زیرا این هنر یک بازیگری خاص را می‌طلبد و سرشار از حس‌های مختلف است که در حین اجرا آنها را تجربه می‌کنیم و مخاطبان این تجربه‌ها و حس‌های متفاوت را به تماشا می‌نشینند. مهم‌ترین ویژگی نقالی تک‌نفره بودن آن است و همچنین استفاده از یک چوب یا به اصطلاح «منتشا» است که ابزار کاری ماست.
وی با اشاره به این‌که نقالی را در گذشته هنری مردانه می‌دانستند، گفت: اما امروزه بانوان هم این هنر را اجرا می‌کنند ولی شوربختانه هنوز عده‌ای متحجر با فعالیت بانوان در این حوزه مخالفت می‌کنند و البته در مقابل عده‌ای هم آنها را تحسین می‌کنند.
این هنرمند جوان با بیان این‌که پیش از حضور در این همایش در یک همایش استانی (خورموج) و همچنین در یک مسابقه شاهنامه‌خوانی (بوشهر) حضور داشتم، عنوان کرد: پیش از این از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان حمایتی از ما نقالان جوان صورت نگرفته و تنها برای حضور در این همایش بود که من از سوی این اداره‌کل حمایت شدم و باید بگویم که تلاشی برای ارتقای هنر نقالی در استان صورت نگرفته و متاسفانه دورههای آموزشی هنر نقالی هم از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکنون برگزار نشده و این کوتاهی‌ها و بی‌توجهی باعث تاسف است، چراکه این هنر فاخر به‌شدت در استان ما مورد بی‌توجهی واقع شده است.
مکاریان در پایان با اشاره به این‌که من همیشه تنها بودم و حتی خانواده‌ام هم موافق نبودند که در این حوزه فعالیت کنم ولی من ناامید نمی‌شوم، تنها شروع کردم و همچنان هم ادامه می‌دهم، خاطرنشان کرد: تا زمانی که نفس می‌کشم به شاهنامه و فردوسی خدمت می‌کنم. مسوولان باید بدانند که ارزش کار ما فراتر از تمام هنرهاست ما تاریخ را نفس می‌کشیم و آن را زنده نگه می‌داریم. بنابراین از آنها انتظار می‌رود، جشنواره‌های مختلف شاهنامه‌خوانی و نقالی برگزار کنند، همچنین از مرشدها و نقالان بزرگ دعوت کنند تا به استان بیایند، چراکه ما واقعا به یک مرشد نیاز داریم کمبود آن به‌شدت احساس می‌شود. اگر مسوولان به این هنر توجه و از آن حمایت کنند به پیشرفت و شکوفایی استعدادهای بی‌نظیری که در این حوزه مشغول به فعالیت هستند، کمک شایانی می‌کنند. در پایان از زحمات شما و همچنین خاتون تل‌قندی که مرا در این همایش همراهی کرد، قدردانی می‌کنم.
پربازدید ها