سیدمالک حسینی: درباره فرهنگ و تاثیر آن در توسعه نوعی اجماع تاریخی وجود دارد. اجماعی که ناشی از یک درک مشترک در جوامع بشری بوده و تجربه تاریخی ثابت کرده است که توسعه در هر قسم آن بدون پشتوانه فرهنگ ممکن نخواهد شد. برای نمونه وقتی درباره توسعه اقتصادی و یا سیاسی سخن می گوییم ناگزیر از آن هستیم که در آغاز خلق ارزش و در نهایت فرهنگسازی کنیم. نمیشود از توسعه اقتصادی گفت اما فرهنگ کار را بازتعریف نکرد و یا ارزشی به نام ثروتآفرینی را برجسته نساخت و یا در حوزه توسعه سیاسی نمیتوان از فرهنگ مشارکت غفلت کرد. در مقیاس کوچکتر و فروملی برای توسعه استان نیز ضرورت توجه به فرهنگ امری اجتناب ناپذیر است، واقعیتی که خلاء آن در شرایط کنونی احساس میشود.
نباید فراموش کنیم که فرهنگ را جامعه تولید و بعضا بازتولید میکند یا به تعبیری، رشد فرهنگی امری دستوری نیست بلکه مجموعهای از ارزشها و باورهاست که از دل سنتهای اجتماعی و شیوه زندگی مردم ظهور میکند. اما پرسش اینجاست که نقش دولتها و حکومتها چه میتواند باشد. پاسخ کوتاه اما جامع این است که دولتها بر اساس گفتمانی که حاکم میکنند در امر فرهنگ نقش یک تسهیلگر را دارند. این تسهیلگری در شکل بارز آن با تدوین سیاسیتها و قوانین و همچنین فراهمسازی شرایط فعالیت فرهنگی نمود پیدا میکند. فراهمسازی امکانات زیربنایی و سختافزاری یکی از مصادیق بارز تسهیلگری دولتهاست. آنچه امروز بهعنوان یک معضل در استان بوشهر نمود پیدا کرده همین نبود زیرساختهای لازم است. این مشکل با چشمپوشی از برخی امکانات فرهنگی حداقلی در مرکز استان معضل همه شهرستانهای استان شده است.
وقتی در خارج از استان حتی یک سالن اختصاصی سینما وجود ندارد و یا یک سالن اجتماعات حتی چند منظوره هزار نفره نمیتوان یافت، این معضل بیشتر آشکار میشود. بهنظر میرسد زمان آن رسیده که اقدامی هماهنگ و جهادی در این زمینه صورت گیرد تا اندکی از این محرومیت دردناک کاسته شود. آنچه احساس میشود این است که برنامه مدونی در این زمینه وجود ندارد یا اینکه حداقل درباره آن به خوبی اطلاعرسانی نشده است. اکنون که در آغاز سال هستیم زمان مناسبی است که درباره زیرساختهای فرهنگی استان با رویکرد تمرکززدایی تصمیمات جدی گرفته شود. اعلام سیاستهای تشویقی سرمایهگذاری در این حوزه کمک میکند که افراد علاقمند در بخش خصوصی وارد عمل شوند. آنچه درباره بودجه فرهنگی استان شنیده میشود به معنای واقعی دردآور است و قطعا برای استانی مرزی که خواسته و ناخواسته در معرض تهدیدات و چالشهای هویتی قرار دارد بیش از هر چیز هزینه در حوزه فرهنگ یک سرمایهگذاری بیبدیل است. سینما، تئاتر، شعر، هنرهای تجسمی و دیگر زمینههایی که نمودی فرهنگی میتوان برای آنها قائل بود در این استان ریشههای قدرتمندی دارند که با ایجاد زیرساختهای حداقلی میتوانند بسیاری از چالشهای موجود را به فرصت تبدیل کنند.
البته تغییر نگرش مدیران به مقوله فرهنگ و فعالین فرهنگی نیز از لوازم جدی توسعه فرهنگی در استان است. نکته قابل تامل این است که فرهنگ و اقتصاد فرهنگ میتواند برای استان بوشهر خود عامل رونق و توسعه اقتصادی باشد. استقبال مردم از برنامههای فرهنگی و هنری این پیام را در خود دارد که میتوان اقتصاد فرهنگ را در استان بوشهر بهعنوان یک پیشران اقتصادی مطرح کرد. شرایط خاص اقلیمی استان بوشهر نشان ازآن دارد که فضاهای خصوصی فرهنگی میتوانند درآمدزا باشند. در برآوردی اولیه میتوان گفت که در زمینه ایجاد زیرساختهای فرهنگی با توجیه اقتصادی ظرفیت سرمایهگذاری بیش از 50 میلیارد در فاز اول وجود دارد که میتواند در قالب سالنهای چندمنظوره، سینما، بازارچههای عرضه محصولات و صنایع فرهنگی، مجتمعهای تفریحی – فرهنگی، مراکز آموزشی و باشگاههای فرهنگی تخصصی عملیاتی شود. البته بهطور همزمان باید به بازشدن فضای فرهنگی با رعایت همه الزامات شرعی و سنتهای محلی کمک کرد و مسوولین استان باید با برنامه و البته اقتدار در این حوزهها ورود کنند. به هر روی فعالسازی ظرفیتهای نهفته در بخش فرهنگ با هدف رونق دادن به اقتصاد فرهنگ در نوع خود یکی از انواع سرمایهگذاری کم هزینه و در عین حال دارای بهرهوری چند وجهی حداکثری است که نباید از آن غفلت کرد.