بامدادجنوب- مرتضی بهادر: هر سال روز 15 خرداد در سراسر جهان با عنوان روز جهانی محیط زیست گرامی داشته میشود. تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال 1972 یعنی 36 سال پیش بر میگردد. در آن سال برای اولینبار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد. همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامهای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP (برنامه محیط زیست سازمان ملل) شد. هماکنون 36 سال است که UNEP در سراسر جهان مراسم ویژهای را به مناسبت این روز برگزار میکند. مراسم این روز میتواند به اشکال مختلف باشد مثل راهپیماییهای خیابانی، همایشهای دوچرخهسواری، نمایش، مسابقات نقاشی و مقالهنویسی در مدارس، درختکاری، فعالیتهای مربوط به بازیافت، پاکسازی و... . هدف از برگزاری چنین مراسمی جلب توجه عمومی به مسائلی است که محیط زیست را آلوده میکند. هر سال نیز یکی از مسائلی که بهشدت محیط زیست را تهدید میکند بهعنوان موضوع این روز انتخاب میشود.
هدف UNEP از برگزاری چنین مراسمی عبارت است از:
بخشیدن چهرهای انسانی به مسائل زیستمحیطی
توانمندسازی مردم برای تبدیل شدن به فعالانی در زمینه توسعه پایدار و متوازن
ارتقای این بینش عموم که جوامع در تغییر دیدگاهها و در خصوص مساله محیط زیست نقش محوری و اساسی ایفا میکنند.
ترویج مشارکت با هدف اطمینان از برخورداری همه ملتها از آیندهای امنتر و سعادتمندانهتر.
نقش سازمانهای مردمنهاد محیط زیست در جهت حفظ و مراقبت از محیط زیست، هر چند بر همگان واضح و مبرهن است و تاثیر آنها در راستای جهتدهی صحیح به مسوولان مربوط و نقش مشاورهای آنها بر هیچکس پوشیده نیست و در کشورهای دیگر فعالیت این اشخاص ارج و منزلت والایی دارد اما در استان ما گاهی با فعالان محیط زیست رفتارهایی در خور شان آنها صورت نمیگیرد و تلاشهای آنها در خصوص جلوگیری از اقداماتی که منافی با مقررات محیط زیست است، راه به جایی نمیبرد.
ضروری است در این هفته از فعالان و دوستداران محیط زیست قدردانی ویژهای صورت بگیرد. در ادامه به مناسبت هفته جهانی محیط زیست، با مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفتوگو کردیم. اسماعیل کهرم در پاسخ به این سوال که در استان بوشهر توجه و تمرکز بسیاری بر احداث دهکدههای گردشگری میشود که تخریب محیط زیست دریا را بهدنبال دارند، گفت: دهکدههای گردشگری در منطقهای همچون بوشهر بدین سبب احداث میشود که در فصول سرد سال که در کرانههای خلیج فارس آب و هوا ملایمتر از سایر نقاط است، جذب گردشگر در این مناطق کمک بزرگی در راستای منابع مالی و اقتصادی میکند. وی با بیان اینکه این دهکدهها از طریق ورود خودروها، ریختن و انباشته شدن زبالهها در آنجا، ریختن پسابها در دریا و از این قبیل تبعات زیستمحیطی باعث آلوده شدن محیط زیست در این مناطق میشوند، تصریح کرد: این دهکدهها سود و منفعتی به حال محیط زیست ندارند و به عبارتی مخرب هم هستند و ما توصیه نمیکنیم که بهدنبال جذب گردشگر و سرازیر کردن سرمایه در مناطق مورد نظر محیط زیست اینگونه بازیچه دست مقاصد مسوولان قرار گیرد. مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه تاکید کرد: ما به هیچ وجه احداث چنین دهکدههایی را توصیه نمیکنیم بلکه همان توصیهای را که به مسوولان مربوط در تهران و سایر شهرستانها ابلاغ کردهایم، برای مناطق جنوبی و بهویژه بوشهر نیز تکرار میکنیم. کهرم با بیان اینکه احداث دهکدههای گردشگری برای جذب پول و سرمایه است، به توصیه زیستمحیطی در این راستا اشاره کرد و افزود: در این مکانها نخست باید مقررات زیستمحیطی لحاظ شود و اقدام به درختکاری و چمنکاری کرد، از ریختن و انباشته شدن زباله و سرازیر شدن پسابها به رودخانهها و دریاها جلوگیری کرد، علاوه بر اینها تا جایی که ممکن است در این مکانها فضای سبز تولید کنند تا اندکی از تخریب محیط زیست کاسته شود. وی با اشاره به هفته جهانی محیط زیست یادآور شد: برنامههای محیط زیستی باید در طول سال مورد توجه باشند و عملی شوند.
در این هفته آنچه انجام میشود، اقدامات و فعالیتهایی است که در طول سال گذشته صورت گرفته است. این فعالیتهای نمادین تنها بهمنظور اطلاعرسانی و آگاهیبخشی صورت میگیرد، در صورتی که 365 روز سال برای محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. هفته جهانی محیط زیست، هفته «یادآوری» است برای خود، خانواده و بهویژه کودکانمان که در همه حال مراقب محیط زیست باشیم. مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه چرا برای ساخت یک دهکده گردشگری از نخست مجوز گرفته نمیشود و پس از احداث و همه فعالیتهای جانبی ساخت و ساز، اقدام به گرفتن مجوز میشود، آیا چنین امری سابقه و امکان دارد یا خیر؟ گفت: به هیچ وجه نباید چنین کاری صورت بگیرد. این نیز از جمله تخلفاتی است که متاسفانه صورت میگیرد و باید متولی این اقدام جریمه میشد. کهرم در رابطه با همین امر تاکید کرد: اینها چون فکر میکردهاند که اگر بهدنبال روال قانونی گرفتن ارزیابی محیط زیست باشند، زمان میگذرد و فصل زمستان که اوج جذب گردشگر در منطقهای مانند بوشهر است، بدون جذب سرمایه از دست میرود، اقدام به ساخت و ساز بدون مجوز کردهاند که کاری بسیار مخرب و اشتباه و در تعارض با مقررات محیط زیست بوده است و اگر چنین کاری در بوشهر صورت گرفته، بهقطع پیگیری خواهیم کرد.
بهدلیل ضیق وقت مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست فرصت پرسیدن سوالات دیگر برایمان مقدور نبود، هر چند که در نظر داشتیم در خصوص آلودگی هوا در عسلویه نیز از وی سوالاتی را بپرسیم. تاکید این گزارش تنها بر دهکده گردشگری نیست بلکه تمام دهکدههای گردشگری، احداث هتل-ویلایی در کنار دهکده گردشگری پازارگاد و دیگر ساخت و سازهایی که با هدف جذب گردشگر و سرمایه این روزها در جایجای استان کلنگ آنها بر زمین زده میشود، مد نظر هستند و تنها هدفمان از تهیه این گزارش در هفته جهانی محیط زیست بهمنظور یادآوری و تلنگری بر اشتباهات گذشتهمان است. زمین، دریا، درخت و فضای سبز متعلق به همه است و بیشک همگان در حفظ و مراقبت از آن مسوول و دخیل هستند. بیاییم به دور از هر گونه غرضورزیها در اندیشه حفظ زمین باشیم. زمینی که از آنِ امروز ما و فردای فرزندانمان است.