کریم جعفری: تصویب یک فوریت تشکیل مناطق آزاد و ویژه تجاری در مجلس شورای اسلامی که یکی از آنها منطقه آزاد بوشهر است باعث شده تا این روزها بحث تشکیل منطقه آزاد در محافل مختلف بچرخد و هر کس نگاه و نظریات خود را در این مورد ارائه دهد.
از همان روزی که بوشهر در لیست مناطق آزاد تجاری کشور رفت و نماینده دولت در استان همه تلاش و هم و غم خودش را بر شکل‌گیری این منطقه گذاشت، روشن بود که تا رسیدن به مقصود کار سختی در پیش است، البته این را من می‌دانستم ولی نماینده دولت که با این اندیشه که در دولت حامیانی مانند ترکان، بانک، فریدون و یا شخص آقای نوبخت دارد و می‌تواند به سادگی این طرح را به تصویب رسانده و همین را سند افتخار خود خواهد کرد، نمی‌دانست.
طرح‌ها، برنامه‌ها، جابجایی‌ها و حرف‌هایی که از ابتدای آمدن سالاری در استان در مورد منطقه آزاد رواج یافت، باعث شد تا او که آرام آرام امیدش را از به نتیجه رسیدن هر طرحی از دست می‌داد، در این مورد مصمم‌تر شود. هر فردی که از دولت به بوشهر می‌آمد، مساله منطقه آزاد مطرح شد، تا این گمان تقویت شود که این طرح در دولت مشکل دارد. البته پشت این مساله هم سیاستی نهفته بود و آن هم به‌رخ کشیدن توان استاندار بود تا به همه ثابت کند او می‌تواند منطقه آزاد را در دولت مصوب کند.
در حالی که اکبر ترکان که خود از حامیان جدی سالاری در دولت بود و نقشی هم در استاندار شدن وی ایفا کرد، محکم پشت سر وی ایستاده بود تا طرح در مجلس هم تصویب شود، مشکلات و مسائل دیگری پیش آمد که به ذهن کم‌تجربه سالاری و تیم بسیار ابتدایی و کم‌دانش وی نمی‌رسید.
نگارنده کاری به جابجایی‌ها، دستکاری‌ها و مسائلی که در جانمایی منطقه در آن روزها شد، ندارد، اما همین که آقایان حاضر نشدند نقشه و محل دقیق منطقه آزاد را به بهانه مخفی ماندن منتشر کنند، باعث بروز حرف و حدیث‌های بسیاری شد که در صورت نیاز، روزی به آن پرداخته خواهد شد. اما همین اندازه مردم مطلع باشند که کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس که وظیفه داشت با بررسی طرح، توضیحات لازم را به نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون اقتصادی بدهد، اگر دیدگاهایش را بگوید سنگ محک دیگری به میدان خواهد آمد.
وی که سال گذشته پس از بازدید از محلی که قرار بود منطقه آزاد در آنجا بنیان گذاشته شود به دیدار سالاری و اطرفیان وی رفته بود، جملاتی را در مورد این طرح بر زبان راند که گفتن آن در اینجا صلاح نیست اما دیدگاه‌های او باعث شد تا یک بار کمیسیون اقتصادی به این طرح نه بگوید. به گفته وی، منطقه آزاد بوشهر هیچ موقع کارشناسی نشده بود و آنچه به‌عنوان منطقه آزاد مطرح شده، یک طرح اقتصادی است که عده‌ای می‌خواهند نان نامش را بخورند و عده دیگری هم از آن نانشان را چرب‌تر کنند.
حتی وقتی در شهریور سال گذشته علی لاریجانی به بوشهر آمد و در جلسه شورای اداری استان شرکت کرد، باز هم سالاری از وی خواست تا در مورد تصویب منطقه آزاد همکاری لازم را کند. بی‌دانشی در مورد مغایریت ایجاد مناطق آزاد و ویژه با قانون برنامه پنجم توسعه در استان به اندازه‌ای بود که وقتی نمایندگان مجلس در صحن علنی با آن مخالفت کردند، کسی باور نمی‌کرد که دوباره این طرح به جریان بیفتد.
دولت– شما بخوانید اکبر ترکان و گروهی دیگر- در مجلس قبل برای راضی کردن نمایندگان چنان سخاوتمندانه رفتار کردند و دامنه مناطق آزاد را گسترش دادند که همه فکر می‌کردند قرار است به کشور چوب حراج زده شود. هر چند که با نوشتن این مطالب کریم جعفری و به‌خصوص روزنامه بامدادجنوب به مخالفت با منطقه آزاد متهم خواهند شد و فرداروز این نوشته بهانه‌ای برای ورشکسته‌های سیاسی و اقتصادی در استان تبدیل می‌شود تا این‌گونه رواج دهند که چون شما بار روانی ایجاد کردید، طرح به‌تصویب نرسید و مشکلات دیگر ایجاد شد، اما بنابر وظیفه رسانه‌ای و اطلاعی که از برخی مسائل داریم، ناچاریم که نکاتی را در اختیار مردم بگذاریم
واقعیت مهم و اصلی آن است که ایجاد منطقه آزاد اقتصادی در شرایط فعلی و حداقل تا 10سال آینده سود چندانی برای بوشهر ندارد و زیان آن بیش از سود است. نه به‌عنوان یک متخصص، بلکه در جایگاه کسی که می‌داند مملکت به اندازه نازشست دادن برای ماندن در یک پست بی‌صاحب نیست، تاکید می‌کنم که در شرایط فعلی تصویب منطقه آزاد برای بوشهر یک شکست تمام عیار است. برای این ادعای خود چند دلیل را مطرح کرده و پس از آن نکات دیگری را متذکر خواهم شد:
1) بوشهر زیرساخت‌های لازم را ندارد. برای ایجاد منطقه آزاد دستکم باید منطقه مورد نظر با سیستم راه‌آهن یا بزرگراهی به داخل کشور متصل باشد که این امکانات فعلا در استان وجود ندارد و در آینده نزدیک هم چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
2) با توجه به مکان منطقه آزاد، جزایر شیف، عباسک، نگین و بخشی از زمین‌های نزدیک این جزایر در جنوب جاده بوشهر– گناوه که برهوت بوده و هیچ امکاناتی در این مناطق وجود ندارد، تنها زیرسازی آن نیاز به هزاران میلیارد تومان پول دارد که در شرایط فعلی کشور، این میزان پول نه در کشور و نه در استان موجود نیست. در حالی که تیم فعلی استانداری از تهیه 10 میلیارد تومان پول برای امور جاری استان عاجز هستند و از منابع عمرانی برداشته و خرج می‌کنند، به‌نظر شما چگونه می‌توانند این میزان پول را برای تنها زیرسازی هزاران هکتار زمین که نیاز به خاک‌برداری گسترده دارد فراهم کنند؟
3) گیریم که این زمین‌ها هم زیرسازی شد؛ برای ایجاد یک منطقه آزاد شرایط گسترده‌تری نیاز هست، شرایطی که به‌نظر می‌رسد اگر کمتر از موارد قبلی پول نخواهد، بدون شک، کمتر از آن هم نمی‌خواهد. با یک محاسبه سرانگشتی، در حالی که در بندر بوشهر وعده ساخت یک هتل چهار ستاره مانند همان رستوران شناور، وعده سر خرمن بوده، به‌نظر شما چه کسی حاضر است بدون تضمین‌های لازم در این حوزه سرمایه‌گذاری کند؟
4) یک سوال دیگر که مطرح می‌شود، وضعیت فعلی اقتصادی استان است. در حالی که منطقه ویژه اقتصادی بوشهر در همین چند کیلومتری بندر بوشهر دچار رکود کامل است و کلاغ‌ها در آن لانه کرده‌اند، چه نیازی به منطقه آزاد است؟ نکند قرار است مدیریت منطقه آزاد جدید هم مانند منطقه ویژه اقتصادی باشد که برادر، فلان رفیق، فلان آقا و... حقوق‌های چند میلیونی بگیرند و کارگران آن اخراج شوند؟ اگر واقعا توانایی دارید همین منطقه ویژه اقتصادی بوشهر را که امتیازاتش اندکی از منطقه آزاد کمتر است، احیا کنید منطقه آزاد پیشکش.
5) در حالی که در استان ما از زمان آمدن نماینده توانای! دولت دکتر روحانی حتی یک دلار سرمایه‌گذاری خارجی صورت نگرفته است، به‌نظر شما فرداروز که اینجا منطقه آزاد شد، کسی می‌آید و در استان ما سرمایه‌گذاری کند؟ سرمایه‌داران بومی که همه از دست آقایان فراری هستند و اتاق بازرگانی هم که ول معطل است و به محل کاسبی عده‌ای تبدیل شده، چه کسی باید این منطقه آزاد را آباد کند؟ اندکی قانون مناطق آزاد را مطالعه بفرمایید تا به پاسخ این سوال برسید.
با این اوصاف، روز پنج‌شنبه سالاری پس از مدت‌ها نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی را برگزار کرد تا جایی برای بیان دیدگاه‌های خود در مورد منطقه آزاد داشته باشد. شورایی که تاکنون خروجی مشخصی برای استان نداشته است و کافی است نیم‌نگاهی به پشت پرده مشکلات موجود میان اتاق بازرگانی و استاندار داشته باشید تا به منظور نگارنده برسید. هر چند در این روزنامه دوست نداریم به سخنان سالاری، معاونان و مدیران وی بپردازیم و باید مانند خودشان برخورد کرد و بی‌توجه به دیدگاه‌هایشان باشیم، اما چون اینجا پای مردم بوشهر در میان است، به برخی از نکاتی که وی اشاره کرده خواهیم پرداخت تا نکاتی هم برای خوانندگان گرامی مشخص شود.
1) «منطقه آزاد فرصتی برای استان است که اگر به درستی استفاده شود، گشایش در اشتغال و توسعه را به‌دنبال دارد.» بله، اگر به درستی استفاده شود. اما یکی از دلایل مخالفت ما با منطقه آزاد، همین استفاده نادرستی است که ما نگران آن هستیم. ما مدیریت 30 ماهه شما را دیده‌ایم که بزرگ‌ترین دستاورد آن دهکده گردشگری بود که هیچ مجوز قانونی نداشت و حتی یک کیوسک پلیس هم ندارد. آن اندازه بی‌مدیریتی در این پروژه خود نشان داده‌اید که حتی قادر به ادامه دادن آن نشدید، حتی آبی که به درختان و چمن آن داده می‌شود از آب شرب مردم است. ما می‌دانیم که شما نمی‌توانید گرهی از مشکلات مردم حل کنید که اگر این‌کاره بودید، مشکل آب بوشهر را حل می‌کردید. آیا می‌دانید همین منطقه آزادی که دنبال آن هستید، روزانه چند هزار مترمکعب آب شرب می‌خواهد؟
2) «به تصویب رسیدن لایحه منطقه آزاد بوشهر در مجلس شورای اسلامی، نیازمند پیگیری و همکاری نخبگان استان و مرکز است که در حال حاضر این مهم با جدیت پیگیری می‌شود.». چرا تازه به یاد نخبگان در استان و مرکز افتاده‌اید؟ چرا اکنون باید نخبگان استان و مرکز به میدان بیایند؟ مگر در طول 30 ماه گذشته محلی به نخبگان استان گذاشته‌اید؟ شمایی که افتخارتان این است که حتی یک نوشته را نمی‌خوانید، البته تعریف و تمجیدها را خوشتان می‌آید و بلافاصله پاسخ می‌دهید و آنجایی که نقدتان می‌کنند در صدد تلافی کردن هستید، چگونه انتظار دارید نخبگان استان و مرکز به کمک‌تان بیایند؟ شما آن اندازه دایره را تنگ گرفته‌اید که خود و برادران و دو سه مشاور تازه به‌دوران رسیده‌تان به‌زور در آن جا می‌شوید، چه نیازی به نخبگان دارید؟ پس بیخود پای نخبگان استان را به میان نکشید که دل همه از دست تیم ضعیف و عقب‌افتاده شما خون است.
3) «برای تحقق حق مردم استان، وظیفه داریم این موضوع را با استمرار پیگیری کرده و مصوبه مجلس را اخذ کنیم.» اگر شما و اطرافیان‌تان گیرنده حق مردم بودید که تا الان گرفته بودید. از همه رفتارها، رایزنی‌ها و رفت و آمدهایی که در تهران دارید اطلاع موثق و کامل داریم. حق مردم بوشهر، گماشتن مدیران لایق، باسابقه و دلسوز است نه این‌که عده‌ای تملق‌گوی چاپلوس را اطراف خود گرد بیاورید و به‌به‌کنان برایتان دست بزنند و خوشحال باشید. اگر خواب نیستید، لطفا بیدار شوید که حق مردم بوشهر وقتی ضایع شد که با این همه سرمایه، پتانسیل و زیرساخت فقط استان‌های خراسان شمالی و جنوبی در شاخص‌های توسعه از آن عقب‌تر هستند و ایلام، کهگیلویه، چهارمحال، اردبیل، لرستان و... همه از بوشهر ما پیش افتاده‌اند. پس لطفا از حق مردم بوشهر چیزی نگوئید، شما از حق خودتان و اطرفیانتان دفاع می‌کنید و بس.
4) «برخی از مخالفین اجرای طرح منطقه آزاد در بوشهر، از روی نگرانی برای استان موضوعاتی در مخالفت با این طرح مطرح می‌کنند اما برخی نیز بنا به دلایل و اغراض شخصی با این طرح مخالفت دارند که به همه این دیدگاه‌ها احترام می‌گذاریم.» شما ما را از هر کدام طیف که دوست دارید، بنامید، زیاد مهم نیست، اما آن اندازه بدانید که دل ما بسیار بیشتر از شما برای بوشهر می‌سوزد. اگر قرار بر دلسوزی باشد، که فکری برای بی‌آبی مردم استان می‌کردید که برخی روستاها نزدیک به یک ماه است هیچ آبی برای خوردن ندارند. البته شما اهل احترام گذاشتن نیستید و چون فرد صادقی به‌شمار نمی‌روید و روزتان با شبتان و خلوتتان با جلوتتان فرق می‌کند، زیاد انتظاری از شما نیست.
5) «فشاری به مسکن وارد نمی‌شود» و «گرانی در منطقه آزاد نخواهیم داشت». این دو جمله را باید به اندازه همان بنرهای بفرموده‌ای که مدیرکل حوزه جنابعالی در سراسر شهر زد و باعث آبروریزی از استان در کشور شد، در همه ورودی‌های شهر نصب کنند تا مردم ببینند که واقعا در استان چه خبر است. می‌دانیم که دوست دارید با عِده و عُده در شهر بروید تا همه بدانند که استاندار هستید، اندکی به میان مردم بیائید و قیمت‌ها را بپرسید تا اگر نمی‌دانید، مطلع شوید که از سال گذشته تاکنون قیمت مسکن و زمین تا کجا رفته است، راستگویی و واقع‌بینی مساله‌ای است که باید خیلی خوب به آن توجه شود که به‌حمدالله همه دروغگو هستند به‌جز خود شما.
6) سالاری در بخشی از سخنان خود از مخالفان منطقه آزاد انتقاد کرده است که چرا تا به این حد در مورد تصویب این منطقه از خود عکس‌العمل نشان می‌دهند و علیه آن مطلب می‌نویسند. باید از ایشان پرسید که آیا در چند استان دیگری هم که قرار است همزمان با ما صاحب منطقه آزاد شوند، مسوولان و استانداران به اندازه شما مانور و سخنرانی می‌کنند؟ مگر نه این است که شما در ماه‌های گذشته به‌دلیل عملکرد ضعیفتان در همه حوزه‌ها در سکوت کامل خبری به سرمی‌بردید و حالا با آمدن اسم منطقه آزاد نطقتان باز شده است و قصد دارید از آن به نفع خود بهره ببرید؟
هر چند در این مورد می‌توان مطالب دیگری هم نوشت، اما خدمت شما و تیم کوچک و کم‌بهره‌تان باید عرض کنم که منطقه آزاد تجاری بوشهر برای شما بسیار بزرگ‌تر است. پیشنهاد ما به شما این است که بوشهر را به‌حال خود واگذارید و اگر در این مدت موفق به یافتن جایی برای خود شده‌اید، به همانجا بروید، دلسوزان استان را بگذارید دلشان بیشتر بسوزد که در این 30 ماهه چه فرصت‌های طلایی که از استان گرفته نشد.
پربازدید ها