کریم جعفری: سال گذشته بود که خبرهای متعددی در مورد تحولات سیاسی و نظامی سوریه در مورد تغییر و تحول در رفتارهای عملیاتی و سیاسی این گروهها منتشر شد. بر اساس این تغییر و تحول که در راستای تصمیمهای کلان میان روسیه و امریکا میبایست اجرایی میشد، گروههای تروریستی مورد حمله هوایی مشترک قرار میگرفتند. در اینکه داعش و جبههالنصره دو گروه تروریستی بهشمار میرفتند، توافق صورت گرفت اما مسکو و واشنگتن بر سر اینکه گروههای احرار الشام و جیش الاسلام مورد حمایت قطر و عربستان نیز در این لیست قرار میگرفتند، بهشدت دچار اختلاف شدند. سرکردههای احرار در سلسله مقالات و یادداشتهایی که در برخی از نشریات امریکایی منتشر کردند، تلاش داشتند تا چهرهای میانهرو از خود به نمایش بگذارند و از سوی دیگر، جیشالاسلام هم با گسیل مسوول بخش سیاسی خود به مذاکرات ژنو، تلاش کرد وارد فاز سیاسی شده و عملا از اتهام تروریستی جدا شود.
در این میان البته مشکل اصلی برای حامیان تروریستها در سوریه نه این دو گروه، بلکه تروریستهای جبهه النصره بودند که بهصورت مستقیم شاخه سوری القاعده محسوب میشده و از ایمنالظواهری دستور میگرفتند. 80درصد نیروهای النصره را خارجیهایی تشکیل میدهند که بهخاطر نام القاعده و جهاد به سوریه آمدهاند. از سال گذشته تاکنون قطر و ترکیه تلاشهای بسیاری کردند تا سرکردههای جبههالنصره را راضی به جدایی از القاعده کرده و گروه جدیدی تشکیل دهند. این تلاشها به دلیل وحشتی که الجولانی و دیگر سرکردههای فکری این گروهک از احتمال جدایی بخش عمدهای از جنگجویان خارجی داشتند، عملی نشد. به باور آنها در صورت جداشدن فکری از القاعده، باقیمانده کسانی که برای جهاد به سوریه آمده بودند به داعش میپیوستند. این افراد، گروه کوچکی نبوده و نیستند، بلکه شامل هزاران نیروی رزمی آبدیدهای میشوند که سالهاست در مناطق مختلف جهان جنگیده و امروز هم فرماندهی کامل النصره را به دست دارند.
امریکا تحت فشار ترکیه و قطر در حمله به جبهه النصره تعلل کرد تا هفته گذشته که روسها با هدف قرار دادن یک پایگاه سری امریکا و انگلیس در جنوب سوریه به آنها هشدار داد که اگر نخواهند تصمیم درستی در مقابل تروریستهای النصره بگیرند، هر جایی را که مشکوک باشند، هدف قرار خواهند داد. پس از این هشدار عملی بود که واشنگتن و مسکو توافق کردند که جبهه النصره را هم در قالب گروههای تروریستی مورد حمله قرار دهند و حالا الجولانی وحشتزده از این اتفاق، تصمیم به جدایی از القاعده گرفته تا شاید خود را از شر بمبارانهای احتمالی نجات دهد.
این مساله ابتدای راهی است که النصره بهعنوان ستون خیمه تروریسم در بخش رسمی مورد حمایت امریکا، ترکیه، قطر، عربستان، اردن، رژیم صهیونیستی و انگلیس شکل خواهد داد. محمد الجولانی که تاکنون از پشت دوربین با مخاطبان خود صحبت میکرد، اکنون ناچار است رو به دوربینها بنشیند و صحبت کند و بگوید که با سازمان تروریستی تحت فرمان وی با نام جدیدی رسما زیر بیرق کشورهای نامبرده شده در بالا فعالیت خواهد کرد. حالا باید شاهد بود که هزاران نیروی رزمی ترک، قفقازی، ازبک، عرب، افغان، هند و اروپایی النصره چه تصمیمی خواهند گرفت. آیا این تغییری تاکتیکی خواهد بود یا ماهیتی راهبردی خواهد داشت.