دنیای عروسک‌ها دنیایی زیبا و آرمانی برای کودکان است. کودکان سال‌های آغازین زندگی خود را با مونس‌های بی‌جان اما مهربان و خاموش به‌سر می‌برند. آنها بسیاری از حالات درونی خود نظیر ترس، خشم، شادی، اندوه و... را با این همبازی‌های دوست‌‌داشتنی به اشتراک می‌گذارند. بنابراین ما با کمک گرفتن از این عروسک‌ها می‌توانیم زمینه آموزش آنها را فراهم کنیم همچنین با برگزاری جشنواره‌هایی نظیر جشنواره عروسکی می‌توانیم هم دنیای شادی برای آنها تعریف کنیم و هم بسیاری از مفاهیم آموزشی و اخلاقی را در قالب این جشنواره به کودکان و ... انتقال دهیم. روز گذشته آیین پایانی هفدهمین جشنواره استانی تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در مرکز فرهنگی هنری شماره دو بوشهر با حضور مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان و اعضا و مربیان مراکز فرهنگی هنری شهرستان‌ها برگزار شد.

در مرحله پایانی این جشنواره شش اثر به‌نام‌های «جیک‌جیک کی منو می‌خوره» کاری از مرکز فرهنگی هنری شماره یک بوشهر، «پنیرک و سلطان میو» کاری از کارگاه تئاتر کودک و نوجوان مرکز فرهنگی هنری شماره دو بوشهر، «خاله مرجان و خروس» کاری از مرکز فرهنگی هنری دالکی، «کیسه روباه» اثری از مرکز فرهنگی هنری اهرم، ««آرزوی آبی» اثری از مرکز فرهنگی هنری دیلم و «خاله سوسکه» کاری از مرکز فرهنگی هنری دالکی با یکدیگر به رقابت پرداختند.

در آیین پایانی این جشنواره مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان ضمن خیر مقدم به هنرمندان کوچک و بزرگ حاضر در سالن گفت: در گذشته‌های دور، وقتی که انسان‌های نخستین هنوز آوا و کلام را اختراع نکرده بودند، دنبال راهی بودند تا بتوانند به برقراری ارتباط با دیگران بپردازند و چیزی را برای آنها تعریف کنند و موضوعی را به آنها انتقال دهند. برای آنها راهی نبود جز نمایش که به کمک آن با زبان قصه و حرکت به هم‌نوعان خود سخن بگویند و ارتباط برقرار کنند. جلوتر که آمدیم بشر متوجه شد که نمایش تنها وسیله برای ارتباط نیست بلکه خود یک هنر است و رفته‌رفته به علاقه‌مندان آن افزوده و به شاخه‌های مختلفی از جمله تئاتر زنده و عروسکی تقسیم شد. 

زهره عالی‌نسب در ادامه با بیان این‌که نمایش عروسکی یکی از بهترین روش‌ها برای برقراری ارتباط با مخاطب کودک است، افزود: این نوع نمایش می‌تواند برای انتقال مفاهیم گوناگون و آموزش‌ مهارت‌های زندگی به آنها استفاده شود و موجب‌ پرورش قوه تخیل و اندیشه، بروز استعداد‌‌های مختلف در کودک و نوجوان، تصحیح نوع نگرش آنها به زندگی و پدیده‌ها و ... شود. 

وی با بیان‌ این‌که در واقع نمایش عروسکی یک وسیله است که به کمک آن می‌توان پا به دنیای پر رمز و راز کودکی گذاشت و کودک را به‌صورت غیر مستقیم آموزش داد و برای زندگی آماده کرد، یادآور شد: در اصل روانشناسی، شیوه‌های غیر مستقیم تربیتی به مراتب تاثیرگذای بیشتری نسبت به شیوه‌های تربیتی مستقیم دارد به همین دلیل کانون شیوه غیر مستقیم را در ارتباط با کودک و نوجوانان انتخاب می‌کند و به‌نظر من هیچ‌کس بهتر و بیشتر از یک مربی کانون در این زمینه توانمند نیست، چراکه هم این هنر را خوب می‌شناسد و هم کودک را. 

دبیر هفدهمین جشنواره استانی تئاتر عروسکی در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه در میان مربیان کانون بحمدالله تعداد قابل توجهی از آنها توانایی نوشتن نمایشنامه و متن‌های نمایشی را دارند و در همین جشنواره هم چند نفر با متن‌های خودشان حضور یافته‌اند. این مساله بسیار جای خرسندی دارد که ما در این زمینه خودکفا باشیم و از توانایی خود بهره بگیریم. از مربیان عزیز می‌خواهم بیشتر در این زمینه فعال باشند تا روزی برسد که ما خود به تولید متن بپردازیم. در بخش ساخت عروسک‌ها نیز امروز شاهد اجرای گروه‌های نمایشی مختلف با عروسک‌هایی بسیار زیبا و خلاقانه بودیم که بچه‌ها با آنها خیلی راحت و خیلی خوب ارتباط برقرار می‌کنند. در بخش موسیقی، دکور، کارگردانی و عروسک‌گردانی هم همین‌طور بود. امیدوارم ارائه این هنر مستدام باشد و نه تنها برای حضور در جشنواره بلکه به‌عنوان یک فعالیت هنری در کلیه مراکز پیگیری و اجرا شود و از بخش آموزش هم می‌خواهم که دوره‌های آموزشی تئاتر عروسکی را از این پس برای مربیان به‌طور مرتب برنامه‌ریزی کنند. از همه دست‌‌اندرکاران این جشنواره هم که تلاش کردند تا اجرای خوب و قابل توجهی را شاهد باشیم، تشکر می‌کنم.  

دبیر اجرائی هفدهمین جشنواره استانی تئاتر عروسکی نیز در حاشیه برگزاری این جشنواره به بامداد جنوب گفت: هفدهمین جشنواره عروسکی اعضا و مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان امسال به‌صورت فراخوان از اردیبهشت 95 به مراکز فرهنگی هنری اعلام شد. این جشنواره با حضور 15 مرکز فرهنگی هنری استان کار خود را آغاز کرد. نمایش‌هایی با موضاعات مختلف نظیر قصه‌ها و ادبیات کهن، داستان‌های امروزی و نوین، مراسم آیینی، باورهای مذهبی مردم بوشهر و... تهیه و تولید شدند که ما در بخش بازبینی از این میان 15 نمایش شش اثر را که سطح بالایی برای اجرا در مرحله پایانی داشتند، انتخاب کردیم.

زهرا جهان‌افروزیان با بیان این‌که نمایش‌های قشنگی امروز روی صحنه آمد، افزود: ملاک و معیار ما در این جشنواره بیشتر ارائه خلاقیت از سوی مربیان و اعضای کانون پرورش فکری است، یعنی استفاده بهینه و خلاقانه از ابزارها و امکانات کانونی و استفاده مناسب و خلاقانه از ابزارهایی که می‌تواند موسیقی و صداهای رنگارنگ تولید کند. عروسک‌سازها، طراحان دکورها و نویسنده‌ها و برگردان داستان به نمایش همه مربیان و اعضای خود کانون پرورش فکری بودند که کارگردانی آثار را همخ بر عهده‌ داشتند. به‌نظر من امروز کارها‌ی ارزنده و زیبایی را به نمایش گذاشتند.

وی با اشاره به این‌که تولید نمایش عروسکی در اصل برای کودکان صورت‌ می‌گیرد، بیان کرد: در واقع کودکانی که کمتر تجربه، دانش و توانایی اجرای نمایش صحنه‌ای را دارند، آنها انرژی و علاقه‌مندی‌های نمایشی خود را از پشت عروسک‌ها به نمایش می‌گذارند اما می‌شود نمایش عروسکی را برای نوجوانان و حتی بزرگسالان هم اجرا کرد. ما نمایش عروسکی بزرگسال بسیاری داریم. بنابراین مراکز فرهنگی هنری با توجه به علاقه و انتخاب خود نمایش‌ها را تولید کردند و تنها اثری که در این دوره می‌توانیم بگوییم به فهم، علاقه‌مندی و نیاز نوجوانان نزدیک بود، نمایش «آرزوهای آبی» بود که درباره مراسم آیین و سنتی تولید شده بود.

مهشید جهازی که داوری آثار را به همراه زهرا جهان‌افروزیان و مریم رنجبر به‌عهده داشت، نیز به بامداد جنوب گفت: با توجه به زمان محدودی که مربیان و اعضای مراکز فرهنگی هنری به‌دلیل حضور فعالانه آنها در مسابقات رضوی و ... داشتند، کارهای تولیدی هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی فوق‌العاده بود. دکور، ساخت عروسک‌ها، صداپیشگی همه و همه خیلی خوب بود و بچه‌ها واقعا وقت گذاشته بودند و ساعت‌ها تمرین کرده بودند. ما در مرحله بازبینی سعی کردیم بهترین را انتخاب کنیم که مرحله پایانی هفدهمین جشنواره استانی تئاتر عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با حضور مراکز فرهنگی هنری شماره یک و دو بوشهر، دالکی، بردخون، دیلم و اهرم برگزار شد و در نهایت دو نمایش «کیسه روباه» اثری از مرکز فرهنگی هنری اهرم و «پنیرک و سلطان میو» کاری از کارگاه تئاتر کودک و نوجوان مرکز فرهنگی هنری شماره دو بوشهر با انتخاب هیات داوران به مرحله کشوری راه یافتند.

وی در ادامه افزود: در بخش دکور، مرکز فرهنگی هنری دیلم، بخش موسیقی، مرکز فرهنگی هنری شماره دو بوشهر، متن نمایشنامه، مرکز فرهنگی هنری دیلم، بروشور، مرکز فرهنگی هنری بردخون و عروسک‌سازی هم مرکز فرهنگی هنری بوشهر یک به عنوان برترین‌ها معرفی شدند.

جهازی با اشاره به این‌که یکی از اهداف مهم این جشنواره این بود که اعضای کانون پرورش فکری به خودگردانی و خودباوری برسند، تصریح کرد: ما در این جشنواره متوجه شدیم که اعضا بسیار مستقل و با اعتماد به‌نفس بسیار بالا وارد عرصه نمایش شده‌اند. کارها کتابخانه‌ای بود ولی با مهارت آنها را پرورش داده بودند. دیگر هدف این جشنواره کار گروهی یود که بچه‌ها بتوانند در سایه آن با یکدیگر تعامل و در کارهای گوناگون مشارکت پویا و فعالانه‌ای داشته باشند. 

کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در ادامه در خصوص نحوه انتخاب داورها گفت: داوران از سوی شورای فرهنگی انتخاب شدند و تلاش شد افرادی برگزیده شوند که تحصیلاتشان با جشنواره مرتبط باشد و هر سه داور دانش‌آموخته ادبیات نمایشی هستیم. همچنین تجربه و توانایی در پردازش و تحلیل آثار دیگر ملاک انتخاب هیات داوری بود. 

مهشید جهازی در پایان یادآور شد: نمایش‌های عروسکی برای کودکان به دلیل این‌که بتوانند استعدادهای خودشان را پیدا کنند، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در واقع به کمک آن می‌توانند خود واقعی‌شان را پیدا کنند. در این‌گونه نمایش‌ها پیام‌های آموزنده و اخلاقی فراوان است و با توجه به نگاه ویژه‌ای که مربیان ما به متون نمایشی دارند و اساس این نمایش‌ها هم همان قصه اصلی است که در بطن خود پیام‌های اخلاقی و آموزشی را دارند، بنابراین زمینه و بستر مناسبی برای بچه‌ها ایجاد شده که به‌کمک آن بتوانند توانمندی‌های خود را به نمایش بگذارند. جا دارد در اینجا از زهره عالی‌نسب، مدیرکل محترم کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان که فضای امنی را در کانون ایجاد کرد و باعث شد مربیان با شور دوباره‌ای شروع به کار کنند، قدردانی ‌کنم.

مریم رنجبر دیگر داور این جشنواره نیز در گفت‌وگو با بامداد جنوب گفت: از این‌که امروز به‌عنوان یکی از اعضای هیات داوران در این جشنواره حضور داشتم، خوشحال هستم و در این جشنواره شاهد اجرای شش کار خوب بودیم و این اتفاق بسیار خوبی است. بدون شک اعضا و مربیان کانون پرورش فکری دارند تلاش می‌کنند و ما این تلاش را امروز دیدیم و امیدواریم این تلاش‌ها و اتفاقات خوب بیشتر اتفاق بیفتد و شاهد کارهای قوی‌تر و تاثیرگذارتر باشیم.

وی با بیان این‌که تئاترهایی که ما امروز دیدیم از نظر محتوا تقریبا مربیان سعی کرده بودند، موضوعات خوبی را انتخاب کنند، افزود: اما در پیدا کردن عنوان‌ها و محتواها انتظار بیشتری از مربیان کانون پرورش فکری می‌رفت. در واقع ما انتظار داشتیم که موضوعات آموزنده‌تری را انتخاب کنند، چراکه کانون پرورش فکری فقط مختص بچه‌های دوره ابتدایی نیست، چون ما در کانون پرورش فکری تا رده سنی 17 سال را داریم و بچه‌های متوسطه دوره دوم را هم درگیر می‌کند و انتظار می‌رود که گاه مقداری از حال و هوای کودکانه خارج شوند و با شناخت و توانایی بهتری به تولید اثر بپردازند.

کارشناس هنری اداره‌کل آموزش و پرورش استان در ادامه با بیان این‌که به‌نظر من در حوزه نوجوانان اگر قرار است اتفاقی بیفتد، این است که مسوولان نهادهای فرهنگی باید کنار هم قرار بگیرند و تفاهمنامه‌هایی میان آنها امضا شود، خاطرنشان کرد: نهادهایی نظیر آموزش و پرورش، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و... کنار هم قرار بگیرند و برای یافتن راهکار در این حوزه ‌به‌طور اساسی هم‌اندیشی کنند. باید به دل نوجوانان راه یافت و از علاقه‌مندی‌ها و دنیای آنها آگاه شویم، چون موازی‌کاری‌ها راه به‌جایی نمی‌برند و به تناسب خواسته‌ها و توانمندی‌های آنها تصمیم بگیرند و برنامه‌های مناسب و سازنده‌ای بسازند، به‌عنوان نمونه یک اتفاق خوبی که در این حوزه افتاد، این بود که در جشنواره فیلم کودک و نوجوان اصفهان آمدند دو بخش کودک و نوجوان را از هم جدا کردند. همچنین سال گذشته اولین المپیاد نوجوانان فیلمساز برگزار شد که ما در واقع با این کار به نوجوانانمان ارزش دادیم و در این المپیاد دیدگاه نوجوانان برای ما بیشتر آشکار شد و امیدوارم که برگزاری چنین رویدادهایی را در سطح کشور و به‌ویژه استان که پتانسل خیلی خوبی از نظر مربی، دانش‌آموز و هنرمندان داریم، بیشتر شاهد باشیم