بامداد جنوب: صنایع دریایی ایران بهخصوص صنعت کشتیسازی، سالهاست که مغفول مانده و با اینکه جزء صنایع مادر محسوب میشود اما آنگونه که باید و شاید به آن پرداخته نشده و توجه زیادی به آن نشده است.
کشتیسازی در بوشهر سابقه نسبتا زیادی داشته و به حدود 50 سال میرسد. در گزارشهای پیشین بامداد جنوب به این موضوع پرداختیم که ایران و بهخصوص استان بوشهر، پتانسیلهای بسیار مناسبی در زمینه تولید کشتی دارد و میتوان با استفاده از این پتانسیلها، زمینه اشتغال و رشد اقتصادی را برای کشور فراهم کرد.
متاسفانه صنایع دریایی ایران در طول ایام و گذشت زمان همواره با موانع و تنگناهایی دست و پنجه نرم کرده است. اگرچه سرمایهگذاریهای نسبی تا حدودی در این صنعت تاثیرگذار بوده ولی طرحها و برنامههای اجرائی باوجود تلاشها وحرکتهای نسبی به سرانجام نرسیده است. فقدان سیاستگذاری هماهنگ و نبود استراتژی مدون دو عامل اصلی است که باعث شکلگیری گلوگاههای چندلایه در مسیر توسعه صنعت دریایی شده است.
در حال حاضر بیش از 20 صنعت در بخش دریا و اقیانوس شناسایی شده که در کشور ما تنها به چند صنعت محدود میشود و بنابر اعلام پژوهشگاه ملی اقیانوسشناسی و علوم جوی با وجود داشتن ذخائر عظیم زیستی و معدنی هماکنون سهم دریای ما در تولید ناخالص ملی و اقتصاد کشور با احتساب درآمدهای ایران از منابع نفتی و گازی و سهم ایران از کشتیسازی دنیا بسیار پایین است.
از میان صنایع موجود در صنعت دریا، صنعت کشتیسازی را میتوان یکی از مهمترین این صنایع نامید، چراکه این صنعت بهعنوان یکی از محورهای اشتغالزایی و توسعه صنعتی بنادر تجاری مطرح بوده و گلوگاه ورود و خروج کالا به کشور است و نقش بسزایی را در تجارت خارجی و اقتصادکشور ایفا میکند.
اهمیت دریا و نقش آن در اقتصاد و زندگی امروز مردم دنیا غیر قابل انکار بوده و توجه به آن ضروری است. منافع کشورهای صاحب دریا ارتباطی مستقیم با نیازمندیها، تواناییها و فرهنگ آنها دارد و در واقع سیاست دریایی آن کشورها بر اساس این مشخصات تدوین میشود. این سیاست در قالب راهبرد دریایی کشورها تبیین و اهداف اقتصادی، سیاسی و نظامی را بهدنبال دارد. موفقیت در هر یک از اهداف بستگی به میزان بهکارگیری صحیح و موثر نیروی انسانی، ابزار و تجهیزات و قوانین و مقررات دارد و مدیریت کارا و موثر این منابع در هر کشوری، آن کشور را تبدیل به یکی از قدرتهای دریایی خواهد کرد.
لزوم توجه ویژه به صنایع دریایی در برنامه ششم توسعه
در همین راستا، عضو هیاتمدیره انجمن مهندسی دریایی ایران در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، با اشاره به بررسی برنامه ششم توسعه در مجلس گفت: با توجه به اینکه سیاستهای نظام در این برنامه در حال تدوین است، باید به صنایع دریایی که در اقتصاد کلان کشور موثر است، در این برنامه توجه ویژهای شود.
مهدی اعتصام با بیان اینکه ظرفیتهای فراوانی در حوزه صنایع دریایی وجود دارد، که مغفول مانده یا بهصورت بهینه از آن استفاده نشده است، افزود: موقعیتهای استراتژیکی که در شمال و جنوب کشور در حوزه دریایی اعم از دسترسی به اقیانوسها و وجود خلیج فارس وجود دارد، همچنین امکانات، زیرساختها و تجهیزات ویژه در بنادر، ظرفیت و امکانات ارائه خدمات ترانزیتی و ترانشیپی به منطقه میتواند ایران را به هاب منطقه تبدیل کند اما متاسفانه به این ظرفیتها در سیاستها توجه نشده و در عین اعتقاد به این ظرفیتها، اقدامات عملی جدی و فعال برای پیادهسازی سیاستها وجود ندارد.
باید نگاه نو و جدیدی به صنعت کشتیسازی کشور شود
اعتصام با اشاره به ظرفیتهای صنایع دریایی در بخش کشتیسازی، تعمیرات، شیلات، گردشگری و منابع آبزی در دریا، ادامه داد: یک برنامه و نگاه جامع به کل اقتصاد دریا نیاز است که بهعنوان پایه قرار گرفته و بتواند محور توسعه کشور، توسعه دریامحور و دریاپایه قرار گیرد و رمز موفیقت و توسعه بیشتر کشورهای پیشرفته این بوده که در کنار آب و دریا قرار داشتند و محور توسعه خود را ظرفیتهای خدادادی دریا قرار دادند اما متاسفانه بهرغم تجربه تاریخی خوب در کشور در این زمینه از این ظرفیت به درستی استفاده نشده است.
وی با بیان اینکه باید نگاهی نو و جدیدی به صنعت کشتیسازی کشور شود، یادآور شد: توسعه فعالیت آبشور، ساخت سکوها، لولهگذاری زیر آب، کابلکشی زیر آب و لایروبی که پروژههای سنگینی بوده نیاز کشور است که اگر بهصورت جامع به آن پرداخته شده، برنامه جامع و هماهنگی در این زمینه پیاده شده، زنجیره فعالیتهای دریایی با هم دیده شود، از این نعمتهای خدادادی استفاده بهینه خواهد شد.