اکبر توسلی:
به‌طور معمول در سطح شهرها، بیشترین حجم سفر روزانه به مرکز آن جذب می‌شود. مرکز شهر به‌طور معمول محل تمرکز اشتغال و کاربری‌های اداری شهر می‌باشد که تا حدی بر بافت قدیمی و کهن شهر و محدوده بازار شهر منطبق است. در اکثر شهرها، حجم عمده سفر در طول روز مربوط به بازار سنتی و محدوده اطراف آن است. سایر کاربری‌های جاذب مانند مکان‌های گردشگری نیز در گذشته در اطراف بازار شکل گرفته و امروزه تبدیل به موزه‌ها و مکان‌های بازدید گردشگران گشته است. به‌عنوان مثال می‌توان به شهرهای زیر اشاره کرد.
1-محدوده بازار قدیم شهر تهران، به‌گونه‌ای است که روزانه شاهد سفرهای پرشماری است. علاوه بر این، وجود مجموعه‌ای مانند کاخ گلستان در آن محدوده، سبب جذب گردشگران به این ناحیه می‌شود. خط یک متروی تهران نیز از این محدوده عبور می‌کند. در ایام پایان سال در اسفند‌ماه، حجم سفرهای متروی ایستگاه پانزده خرداد به‌گونه‌ای است که سکوی مسافری ظرفیت پذیرش تقاضای مسافران را نداشته و صف سوار شدن به قطار تا داخل راه پله‌های ایستگاه و حتی به داخل پیاده‌روها نیز کشیده می‌شود.
2- در شهر شیراز، بازار وکیل نیز چنین حالتی دارد و مجموعه ارگ کریمخانی در محدوده آن قرار گرفته است. به‌دلیل حجم بالای تقاضای سفر آن، مسیر خط یک قطار شهری شیراز از این محدوده عبور می‌کند.
3- در شهر کرمان محدوده بازار قدیم شهر در حاشیه خیابان دکتر شریعتی واقع است. مجموعه تاریخی گنجعلی‌خان نیز در داخل محدوده بازار قرار گرفته است. بیشترین حجم سفر روزانه در این شهر نیز در همین محدوده اتفاق می‌افتد. به‌گونه‌ای که کریدور اصلی انبوه‌بر این شهر در مطالعات حمل و نقل و ترافیک شهر کرمان در همین معبر پیشنهاد شده است.
4- در شهر مشهد مقدس مجاورت حرم مطهر امام رضا (ع) و محدوده بازار شهر و به‌ویژه بازار رضا نیز چنین حالتی را در شهر مشهد به‌وجود آورده است.
5- در شهر اصفهان وجود بازار شهر در محدوده میدان امام خمینی (ره) و سایر مراکز تاریخی مانند عالی قاپو و مسجد امام نیز چنین شرایطی را در این شهر به‌وجود آورده است.
با توجه به موارد فوق‌الذکر که تنها نمونه‌هایی از شرایط ترافیکی شهرها در محدوده بازار است، می‌توان نتیجه گرفت که حجم قابل توجهی از سفر در طول روز در محدوده بازار شهر اتفاق می‌افتد. این امر سبب می‌شود که مدیریت ترافیک در این محدوده از حساسیت زیادی برخوردار باشد. علاوه بر این، مساله انسان‌محور بودن شهر از مواردی که توجه زیادی به آن در زمان‌های اخیر شده است. لذا بدین منظور، توسعه پیاده‌راه‌ها در سطح شهرها مدنظر قرار گرفته است. به‌طور مثال محدوده بازار تهران، خیابان پانزده خرداد بعد از تقاطع خیام، به‌صورت پیاده راه است.
حال به مساله شهر بوشهر می‌پردازیم. خيابان ليان به‌صورت شرقي- غربي از بلوار خليج فارس تا بلوار ساحلي امتداد يافته است. بخش شرقي آن از ميدان انقلاب تا بلوار خليج فارس به طول 213 متر است كه در اين محدوده، از ميدان انقلاب تا كوچه‌اي كه منتهي به بازار ماهي‌فروشان مي‌شود (به طول 142 متر) به‌صورت پياده‌راه است. بخش غربي آن نيز از ميدان انقلاب تا بلوار ساحلي به طول 540 متر است. در اين بخش، از ميدان انقلاب تا تقاطع خيابان معلم خيابان ليان به‌صورت پياده راه و در ادامه از معلم تا تقاطع سيراف به‌صورت يكطرفه از شرق به غرب و از سيراف تا جاده ساحلي، يكطرفه از غرب به شرق است. این معبر با توجه به وجود در محدوده بازار شهر و تقاضای سفر بالای آن، در ابتدا از میدان انقلاب تا تقاطع خیابان معلم و سپس در این اواخر از میدان انقلاب تا تقاطع خیابان پشت بازار ماهی‌فروشان به‌صورت پیاده‌راه اجرا شده است. در راستای توسعه انسان محوری در سطح شهر نیز، در محدوده میدان انقلاب و خیابان لیان، فضای سبز و مبلمان شهری متناسب با این امر تعبیه شده است.
به‌طور حتم، تقاضای سفر محدوده در ساعات اوج به‌گونه‌ای است که حجم قابل توجه از عابران پیاده در این محدوده پیاده‌راه در حال تردد هستند اما در مقابل، مشکلاتی در راه بهره‌برداری بهتر از این پیاده‌راه وجود دارد که لازم است که بدان‌ها نیز توجه شود. عملکرد مطلوب پیاده‌راه در گرو توجه همه جانبه به کلیه مزایا و محدودیت‌های اجرای آن بوده و لازم است که برنامه مدیریتی مناسب در جهت رفع محدودیت‌های ایجاد پیاده‌راه، اجرا شود. در غیر این صورت، پیاده‌راه کارکرد مناسب را نداشته و سبب می‌شود اجرای طرح با موفقیت لازم همراه نباشد. نمونه این امر در پیاده‌راه 17 شهریور تهران اتفاق افتاد. این خیابان از محدوده میدان امام حسین (ع) تا میدان شهدا به صورت پیاده راه اجرا شد اما بروز مشکلات متعدد از جمله مسائل دسترسی و ترافیک و عدم وجود امنیت مناسب در برخی مقاطع این محدوده، سبب شد در چند روز اخیر محدوده خیابان صفا تا میدان شهدا به حالت سواره‌رو تغییر یابد. همین امر سبب صرف هزینه فراوان به‌منظور اجرای مجدد رفوژ میانی مسیر و جمع‌آوری کف‌سازی متناسب با پیاده‌راه می‌شود.
مهم‌ترین معضل در محدوده خیابان لیان، مساله پارک خودروهای صاحبان مشاغل و یا مراجعه کنندگان به بازار شهر است. با وجود این‌که چندین پارکینگ عمومی در محدوده بازار (خیابان‌های شهدا و نواب صفوی)، باز هم مشکل پارکینگ در این محدوده به چشم می‌خورد و حتی خودروها و موتورسیکلت‌ها در محدوده توقف مطلقا ممنوع نیز عملا پارک می‌کنند. با وجود این‌که خیابان لیان در بخش شرقی از بلوار طالقانی تا ابتدای خیابان پشت بازار ماهی فروشان به‌منظور تردد خودروها باز است اما مشکل پارک خودرو در این محدوده با توجه به کاربری آن، وجود دارد. در این راستا نیز پلیس راهور زحمات زیادی را متحمل شده است. لذا لازم است در راستای کاهش این معضل تدبیر جدی اندیشیده شود تا کارکرد این پیاده راه هر چه مطلوبتر شود. به نظر می‌رسد می‌توان راهکارهایی مانند احداث پارکینگ طبقاتی و یا به‌کارگیری پارکینگ‌های طبقاتی مکانیزه را به‌کار برد. این پارکینگ‌ها با اشغال فضای محدود، ظرفیت پارک تعدادی خودرو را در محل پیش‌بینی شده بر آن، فراهم می‌سازد.
به‌منظور بارگیری و تخلیه بار مغازه‌های محدوده ساعاتی پیش‌بینی شده است که در آن تردد خودروها به داخل پیاده راه مجاز است که این تدبیر، امری کاملا منطقی است. البته لازم است این امر در تعامل کامل با کسبه، مردم و پلیس راهنمایی و رانندگی به‌منظور بهره‌برداری هرچه مطلوبتر از پیاده راه لیان، انجام پذیرد.
در انتها به‌عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت که تبدیل خیابان لیان به پیاده راه در شهر بوشهر به‌طور حتم امری مطلوب در راستای توسعه انسان محوری در شهر است اما به‌منظور عملکرد هرچه بهتر آن، لازم است که مشکلات پیش‌روی اجرای طرح نیز پیش‌بینی و راهکارهای مناسب به‌منظور کاهش یا رفع آن، اندیشیده شود. شاید بتوان گفت که اصلی‌ترین مساله در این محدوده، کمبود فضای پارک خودروها است که می‌توان با اجرای راهکارهایی مانند آنچه بیان شد، این موارد را تا حد قابل قبول کاهش داد.
