بامدادجنوب- هدی خرم‌آبادی
14 مهرماه روز دامپزشکی است. اغلب افراد جامعه تلقی صحیحی نسبت به رشته دامپزشکی و وظایف و مسوولیت‌های دامپزشکان ندارند. این تلقی ناصحیح تا بدانجا پیش می‌رود که حتی بین تحصیل‌کرده‌ها نیز نگرش صحیحی نسبت به این رشته وجود ندارد. هر چند عموم مردم بر این باورند که دامپزشكی با درمان بیماری دام ارتباط سر و کار دارد اما واقعیت امر این است که دامپزشکی تنها به معنای درمان یك بیماری در دام نیست بلکه این رشته نقش موثری در بهداشت عمومی و ارتقای سلامت جامعه دارد و با فقدان دامپزشكی، بدون شك بخشی از سلامت جامعه به خطر خواهد افتاد.
به همین مناسبت با رئیس سازمان نظام دامپزشکی استان گفتوگو کردیم. عبدالمجید کوثری که از سال 84 عهده‌دار این سِمَت است، ضمن عرض خداقوت و تقدیر و تشکر از همه همکارانش چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی، در گفتوگو با بامداد جنوب با بیان اینکه سازمان نظام دامپزشکی استان دارای 42 عضو، 138 دکترای عمومی، 4 متخصص، 41 کارشناس و 159 کاردان است، تصریح کرد: در زمان ایران باستان، اواسط مهرماه جشنی به نام «مهرگان» برپا می‌شد که «روز دعا» برای حیوانات تلقی می‌شد و در همان اواسط مهرماه، نخستین دانشکده دامپزشکی در ایران تاسیس شد که روز 14 مهرماه، به نام «روز دامپزشکی» نامگذاری شد.
وی با اشاره به اینکه سازمان نظام دامپزشکی پیگیر سیاست‌های اجرائی دامپزشکی کشور به‌خصوص در بخش آموزشی و تصدی‌گری است، افزود: در حال حاضر تقریبا صد در صد بخش دارو و درمان و 60 تا 80 درصد بخش پیشگیری و مبارزه با بیماری‌ها به بخش خصوصی واگذار شده است.
کوثری با بیان اینکه از سال گذشته ماده 5 قانون افزایش بهره‌وری اجرائی شده، خاطرنشان کرد: صدور پروانه‌های مربوط به اماکن دامی اعم از گاوداری‌‌ها، پرواربندی‌ها، مرغ‌داری‌ها و پروانه‌های مربوط به تکثیر و پرورش آبزیان بر عهده نظام دامپزشکی است که انجام می‌شود.
این مسوول ضمن تاکید بر اینکه امسال نیز اجرای ماده دیگری در دست اقدام است، گفت: ماده 2 قانون افزایش بهره‌وری است که مربوط به صدور پروانه فعالیت کلیه کلینیک‌ها، مطب‌ها، آزمایشگاه‌ها و داروخانه‌هاست که زیر نظر نظام دامپزشکی در می‌آیند.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی استان در ادامه به یکی از موارد پیگیری سازمان اشاره و تصریح کرد: دستورالعمل اجرائی ماده 19 آیین‌نامه اجرائی نظارت بهداشتی دامپزشکی، به‌شدت پیگیری می‌شود که با اجرا شدن این دستورالعمل، ارتباط مالی کارفرمایان و مسوولان (دکترای دامپزشکی) به‌طور کامل قطع می‌شود و این امر در نهایت موجب اعتلا و افزایش امنیت غذایی و بهداشتی در جامعه و همچنین افزایش امنتیت شغلی دامپزشکان به‌ویژه در بخش خصوصی می‌شود.
کوثری به دیگر اقدامات سازمان اشاره کرد و گفت: از جمله اقدامات موثر، ارائه خدمات صندوق تعاون و رفاه است و اعطای تسهیلاتی همچون بیمه درمان تکمیلی، مسکن، خودرو و ... بوده که بحث خرید خودرو اقساطی و بیمه درمان تکمیلی چندین سال است که دنبال می‌شود.
وی با بیان این نکته که در حال حاضر فرایند راه‌اندازی سامانه جامع خدمات الکترونیک در حال انجام است، خاطرنشان کرد: بحث صدور کارت عضویت اعضا، آموزش اعضا و حتی اجرای ماده 5 قانون جامع نظام دامپروری به این سامانه می‌پیوندد که با چنین شرایطی دوره کاغذبازی به پایان می‌رسد و همه درخواست‌ها به‌صورت الکترونیک دنبال می‌شود.
این مسوول در پاسخ به این سوال که وضعیت رشته دامپزشکی را در استان چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: از جمله ابعاد مثبت این رشته در استان، این است که حتی یک کاردان و یک کارشناس بیکار نداریم. این در حالی است که 70 درصد دامپزشکان ما به‌خصوص در بخش خصوصی از خارج استان می‌آیند اما در خصوص عملکرد سازمان دامپزشکی، تفکر عموم بر این باور است که کار دامپزشکان تنها درمان دام است، در صورتی که یکی از مهم‌ترین وظایف دامپزشکی نظارت بر مواد خامی دامی و فرآورده‌های آنهاست.
رئیس سازمان نظام دامپزشکی استان بااشاره به اینکه تقریبا مقدار زیادی از غذای روزانه مردم شامل مرغ، ماهی، عسل و ... تحت نظارت کارشناسان سازمان نظام پزشکی است و این امر اهمیت دامپزشکی را در امنیت غذایی مردم و جامعه نشان می‌دهد.
کوثری در پایان خطاب به عموم مردم تاکید کرد: تقاضا داریم مردم هنگام خرید کالا به مهر تائیدیه سازمان دامپزشکی و تاریخ تولید و انقضا توجه ویژه داشته باشند و کالاهای تحت نظارت سازمان و نظام دامپزشکی را با خیال آسوده مصرف کنند، چون نیروها و همکاران ما به‌جد پیگیر امنیت غذایی مردم هستند.
در ادامه با یکی از دامپزشکان فعال در بخش خصوصی استان گفتوگو کردیم. رضا ایجاب از چهره‌های بومی استان است که علاوه بر دکترای حرفه‌ای دامپزشکی، دارای تخصص و ده‌ها کتاب و مقاله در زمینه دامپزشکی و بیماری‌های مشترک است.
شما متخصص دامپزشکی هستید، دامپزشکی هم تخصص دارد؟
بله، متخصص گوش و حلق و بینی حیوانات (با خنده)... بله من متخصص تولید مثل حیوانات هستم.
پس هورمون‌هایی که به مرغ‌ها می‌زنند زیر نظر شماست؟
بله متاسفانه مدتی بود که این شایعات زیاد شنیده می‌شد ولی چنین هورمون‌هایی برای صنعت مرغ گوشتی وجود ندارند، هر چند که این دال بر سلامت کامل مرغ‌های گوشتی تولیدی نیست.
مشکل این مرغ‌ها چیست؟
ببینید ما هم به لحاظ جغرافیایی و قرار گرفتن در بین کشورهای بحران‌زده‌ای چون عراق، افغانستان و پاکستان مشکل کنترل انواع بیماری‌ها را داریم و هم اینکه طی چندین دهه بعد از انقلاب در بخش ریشه‌کنی و کنترل بیماری‌های متعدد به‌علت محدودیت‌های مالی نتوانسته‌ایم قدم‌های چندان مثبت و تاثیرگذاری را برداریم. مشکل جوجه گوشتی ما همین بیماری‌هاست که ما مجبوریم برای مقابله انواع واکسن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌ها را استفاده کنیم که تحقیقات نشان می‌دهد اینها در گوشت پرنده بیش از زمانی که شرکت‌های سازنده اعلام کرده‌اند باقی می‌ماند و بدون شک برای مصرف انسانی مضراتی هم خواهند داشت. آنتی‌بیوتیک‌هایی هستند که مدتی پس از اختراع در کشور سازنده به‌علت اثر مستقیم روی سرطان مغز استخوان و امثال اینها مصرف آن ممنوع اعلام شد ولی همچنان در کشور ما مصرف می‌شود حتی بدون توجه به زمان پرهیز غذایی آن!
-در حال حاضر برخی شرکت‌ها مرغ سبز و یا بدون آنتی‌بیوتیک تولید می‌کنند، درباره آن شنیده‌اید؟
بله هم شنیده‌ام و هم دیده‌ام ولی در این زمینه تبلیغات بر عملکرد پیشی گرفته است.
یعنی می‌گویید کلاگوشت مرغ نخوریم؟
نه هرگز این حرف را نمی‌زنم. شما مطمن باشید مرغداران ما بیشتر از همه دوست دارند گوشت سالم تولید کنند چون می‌توانند آن را به دوبرابر قیمت صادر کنند ولی متاسفانه انجام این کار یک روز و یک شب نیست.
چندی پیش بحث خمیر مرغ بسیار بالا گرفته بود، موضوع از چه قرار بوده است؟
خمیر مرغ که بخش اعظم تولیدات پروتئینی مثل سوسیس و کالباس را تشکیل می‌دهد و قاعدتا باید از مرغ شکم گرفته کامل تهیه می‌شده است، سال‌هاست از ضایعات به‌شدت مستعد فساد که گاهی حتی از رستوران‌ها و نه از کشتارگاه‌ها جمع‌آوری می‌شده‌اند و البته مرغ‌های تخم‌گذار هلندی که به‌علت مصرف واکسن‌ها و آنتی‌بیوتیک‌های متنوع قابلیت عرضه ندارند تولید می‌شده است ولی با ممنوعیت اعلام شده از طرف وزیر بهداشت بیشتر آنها با همان میزان نیاز شرکت‌های سوسیس و کالباس به شکل زیرزمینی و به دور از نظارت دامپزشکی در حال تولید هستند. نظر شخصی‌ام را بخواهم بگویم اینجا بیشتر از اینکه دغدغه سلامت جامعه باشد، بیشتر جنگ بر سر قدرت است. صنعت مواد پروتئینی کشور صنعت پردرآمدی است و بدیهی است که برای زیر نظر داشتن آن این جدل‌ها بین سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت پیش بیاید وگرنه وزارت بهداشت خود مشکلات بسیار مهم‌تری در بیمارستان‌ها و غیره دارد که حل نشده باقی مانده است.
جایگاه دامپزشکی را در کشور ما چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در کشور ما جایگاه دامپزشکی به‌درستی تعریف نشده و دچار یک سردرگمی است، خیلی از دانش‌آموختگان کارهای متفرقه و نامرتبط می‌کنند. به نظر من نقش وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی در ارتقای سلامت عمومی پررنگ‌تر از وزارت بهداشت می‌تواند باشد. در حال حاضر ما تجارت تولید بیمار و درمانگر داریم. شما ببینید در طول این سال‌ها برای احداث بیمارستان، پزشک خانوار، بیمه، افزایش تعداد پرستاران و پزشکان و... چقدر برنامه چیده شده، آیا همان قدر که به بیمار توجه می‌شود به فرد سالم هم توجه می‌شود، چه جسمی چه روحی، شعار پیشگیری در سخن راحت است ولی در عمل طاقت‌فرسا می‌شود. اولین قدم در مبارزه با این کارخانه تولید بیمار، شعار امنیت غذایی از مزرعه تا سفره و تولید غذای سالم است.
فکر می‌کنید غذای ما ناسالم است؟
بدون شک همین‌طور است، این موضوع مثال کوه یخ است که ما بیماران را که نوک قله هستند می‌بینیم ولی بسیاری از افراد مستعد که در دریا فرو رفته‌اند را نمی‌بینیم. بگذارید یک مثال بزنم تا اهمیت این موضوع بیشتر درک شود: میزان نرم جهانی سم افلاتوکسین در شیر 0.05 PPM است، در حالی که این رقم در کشور ما چندین برابر است و ارتباط افلاتوکسین با انواع سرطان‌ها به‌وضوح مشخص شده است ولی نمی‌توان آن را اعلام کرد چون در کشوری که یک لیتر شیر قیمتی نزدیک به یک لیتر آب معدنی دارد ولی باز هم نصف سرانه جهانی مصرف شیر دارد، چنین تبلیغاتی مطمئنا این میزان مصرف را پایین‌تر نیز خواهد آورد و عوارض آن بر جامعه بیشتر هم می‌شود.
شما به‌عنوان یک دامپزشک چه می‌خورید؟
شیر، تقریبا روزانه یک لیتر و بیشتر محصولات دریایی که خوشبختانه در استان ما این نعمت‌ها به وفور وجود دارند. با توجه به گرم شدن زمین و مشکل کم‌آبی پیش‌بینی می‌شود صنعت آبزی‌پروری در آینده نقش برجسته‌تری در برآورده کردن نیازهای پروتیئنی انسان داشته باشد. 30 درصد از کل گاز متان تولیدی در جهان از فارم‌های دامی متسع می‌شود. بی‌شک جهان آینده جای مناسبی برای این مزارع متراکم پرورش دام نخواهد بود.
وضعیت دامپزشکی در استان چگونه است؟
خوشبختانه دامپزشکی استان در همه زمینه‌ها در کشور پیشرو بوده است و ما در این زمینه یکی از موفق‌ترین استان‌ها هستیم.
پربازدید ها