کریم جعفری:
نام رجب‌طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه این روزها بیش از پیش شنیده می‌شود، فردی که در هیچ کشوری نه تنها محبوبیت ندارد، بلکه به دلیل دو‌دوزه‌بازی‌ها و سیاست‌های زیگزاکی‌اش همه را به‌ستوه آورده است. اردوغان که تابستان از یک کودتای نافرجام جان به‌در برد و ده‌ها هزار نفر از مخالفان خود را به‌شدیدترین وجه ممکن با اتهام مشارکت در کودتا تصفیه و در سیاه‌چال‌ها زندانی کرد، اکنون به‌درجه‌ای از شجاعت رسیده که برای دو کشور در حال جنگ همسایه، تعیین تکلیف کند.
بگذارید اندکی ماجرا را بیشتر برای شما واکاوی کنم، حقیقت آن است ترکیه که تا همین دوماه پیش از ترس ایران و دیگر متحدان دولت سوریه جرات نداشت به شکل علنی وارد خاک سوریه شود و نظامیان خود را با لباس تروریست‌های جبهه‌النصره در استان حلب و ادلب می‌چرخاند که صدها تن از آنها کشته، زخمی، مفقود و اسیر شدند، اکنون با چراغ سبز ایران و روسیه به‌صورت محدود وارد شمال این کشور شده تا مانع از شکل‌گیری یک اقلیم کردی جدید شود. آنچه تهران برای آنکارا جهت ورود به سوریه تعیین کرده، یک عمق 12کیلومتری است که هیچ تضمینی برای نامیدن آن به‌عنوان منطقه امن یا پرواز ممنوع و یا هر چیز دیگر وجود ندارد و پیش از این هم دمشق به همسایه شمالی هشدار داد که هر وقت صلاح بداند جنگنده‌های متجاوز را هدف قرار می‌دهد.
با این اوصاف، اردوغان پس از ورود به شمال سوریه و اشغال بدون دردسر شهر مرزی جرابلس، به این فراست رسیده که باید شهر الباب که بیش از 30 کیلومتر با مرزهای این کشور فاصله دارد را اشغال کند اما می‌داند که توانایی این کار را ندارد. سازمان اطلاعات ترکیه تنها موفق به بسیج پنج هزار نفر در شمال سوریه برای عملیات اخیر خود شده و همه تلاش‌های صورت گرفته برای تجمیع بیشتر نیرو حتی از اردوگاه‌های آوارگان سوری راه به جایی نبرد. این در حالی است که ترک‌ها توان هوایی کافی برای حمله و پشتیبانی نزدیک توپخانه‌ای از شهر الباب را ندارند و مهمتر از همه آنکه ایران و روسیه هم با این اقدام مخالف هستند.
تلاش ترک‌ها برای عبور از خطوط قرمز تعیین‌شده باعث شد چندی پیش حسین جابرانصاری معاون وزیر امورخارجه کشورمان سفری به آنکارا کرده و تعهدات طرف مقابل را به این کشور یادآوری کند. روس‌ها هم با استقرار یک سامانه به‌روز شده از موشک‌های زمین به هوای اس200 گامون در فرودگاه کویرس عملا در حوزه هوایی فضا را بر ترک‌ها بسته‌اند. این در حالی است که ترک‌ها بر اساس تعهدی که داده‌اند باید مانع از اقدام گروهک‌های تروریستی در جنوب حلب به‌ازای ورود به شمال سوریه شوند. این معامله را هم البته ترک‌ها چندان رعایت نکردند تا برای تهران و مسکو مسجل شود که دولت اردوغان تعهد لازم در برابر توافقات مهم را ندارد.
با این اوصاف، این روزها آقای اردوغان بسیار تمایل دارد که در شمال عراق هم دخالت کند و در چند نقطه از شمال عراق مانند پایگاه بعیشقه در شمال موصل نیرو مستقر کرده است و این استقرار نیرو با مخالفت صریح عراقی‌ها مواجه شده است. ترک‌ها انتظار داشتند که امریکایی‌ها واسطه خیری برای آنها شده و بگویند که نظامیان این کشور در قالب ائتلاف بین‌المللی وارد شمال عراق شده‌اند که این نکته هم گوش شنوایی در واشنگتن پیدا نکرد تا اردوغان عصبی‌تر از همیشه بار دیگر به سمت یک انزوای منطقه‌ای و بین‌المللی پیش برود.
پرواضح است که اردوغان به‌شدت تمایل دارد که عملیات آزادسازی موصل مشارکت کند، اما ترمز بسیار محکمی بنام ایران و محور مقاومت وجود دارد که نمی‌خواهد مسیر را برای موفقیت وی هموار کند، حالا دو دوزه‌بازی‌های رئیس‌جمهور متکبر و مغرور ترکیه هم هر چه بیشتر ادامه پیدا کند، به ضرر آینده روابط این کشور با همسایگانش خواهد بود. بازی در آسیای جنوب غربی روز به روز پیچیده‌تر می‌شود و این شطرنج‌بازان حرفه‌ای ایرانی هستند که باید از پَسِ آن بر بیایند.
