بامداد جنوب به ایستگاه 500 رسید، پانصد شماره‌ای که هر روزش یک خاطره بی‌بدیل بود تا شاهد یک اتفاق مبارک در عرصه فرهنگی و مطبوعاتی استان بوشهر باشیم. انتشار منظم نزدیک به دو سال یک روزنامه بیش از آنکه مایه افتخار دست اندرکارانش باشد، پیام امیدبخشی است در سپهر فرهنگی استان که...
سیدمالک حسینی:
بامداد جنوب به ایستگاه 500 رسید، پانصد شماره‌ای که هر روزش یک خاطره بی‌بدیل بود تا شاهد یک اتفاق مبارک در عرصه فرهنگی و مطبوعاتی استان بوشهر باشیم. انتشار منظم نزدیک به دو سال یک روزنامه بیش از آنکه مایه افتخار دست اندرکارانش باشد، پیام امیدبخشی است در سپهر فرهنگی استان که به ما می‌گوید ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بی‌نظیری در این خطه وجود دارد که پس از تلفیق با تخصص، پشتکار و اراده متولیان و حمایت بی‌پیرایه مردمی می‌تواند نتیجه‌ای شگرف را در پی داشته باشد. پژوهش‌های متعدد و متنوع اثبات کرده است که پیشه روزنامه‌نگاری و رسانه‌داری از پراسترسترین و سخت‌ترین مشاغل دنیاست و همین موضوع سبب شده تا در همه جوامع این فعالیت را در زمره مشاغل سخت قرار دهند. سختی کار در این حوزه هر چند بخش عمده‌ای از آن حرفه‌ای و ناشی از تولید مستمر و به روز محتواست اما بخش موثر آن ناشی از تبعات متعدد اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی این حرفه است که با کوچک‌تر شدن مقیاس جمعیتی و سرزمینی فعالیت، سختی آن به مراتب بیشتر می‌شود. درهم‌تنیدگی اجتماعی و نظامات فرهنگی ویژه محیط‌های کوچک بیش از هر چیزی دایره نقد را تنگ‌تر و دشوارتر می‌سازد.
نوع روابط و پیوندهای اجتماعی و عاطفی سبب می‌شود که نوشتن درباره کاستی‌ها بسیار پرهزینه شود تا جایی که بعضی اوقات روابط دوستی و خانوادگی را به چالش می‌کشد. همین مشکل در بعد اقتصادی وجود دارد زیرا هر چقدر که بازار عرصه محصول کوچک‌تر باشد جلب مشتری را سخت‌تر کرده و عایدی ناشی از عرصه محصول را محدودتر می‌سازد. به این چالش‌ها باید محدودیت در انتخاب سوژه - به سبب همان بافت و ساخت اجتماعی که پیشتر گفته شد – را نیز اضافه کرد، به‌طور طبیعی سوژه‌های مختلف در عرصه ملی بسیار بیشتر و متنوع‌تر از گستره استانی آن است به‌ویژه اگر نگارنده بخواهد عناصری چون؛ تازگی، جذابیت، همه شمولی و تنوع را نیز در کار حرفه‌ای خود رعایت کند. با همه این ملاحظات امروز انتشار 500 شماره بدون وقفه را تجربه کردیم، تجربه‌ای که حاصل زحمات و درایت همکاران خوب و کم‌نظیرم در مجموعه بامداد جنوب است. قطعا مدیریت هوشمندانه و حرفه‌ای دوست و برادر خوبم کریم جعفری یکی از مهمترین و شاید بتوان گفت اصلی‌ترین عامل این استمرار حیات بامداد جنوب بوده است. در کنار آن با افتخار می‌خواهم بگویم که تحریریه و عوامل فنی و کادر اجرایی بامداد جنوب که از آغاز راه همراه ما بوده‌اند یکی از کم‌نظیرترین مجموعه عوامل انسانی هستند که طی دو دهه فعالیت رسانه‌ای کار کردن با آنها را تجربه کرده‌ام.
مجموعه‌ای که شاید بیشتر آنها در آغاز راه هیچ تجربه قبلی مطبوعاتی نداشتند اما امروز – با احترام به همه فعالین مطبوعاتی استان - به یقین از سرآمدان این عرصه در خطه فرهنگ دوست استان بوشهر هستند و اغراق نیست که بگویم در حوزه روزنامه‌نگاری در عرصه ملی نیز حرف برای گفتن دارند و این نوید را می‌دهم که با سراسری شدن انتشار بامداد جنوب طی یک سال‌های آینده شاهد ظهور نسل متمایزی از روزنامه‌نگار بوشهری در تراز ملی خواهیم بود. آنچه نگاشتم خارج از تعارفات مرسوم و تنها قدردانی ناچیزی بود در برابر عظمت کار همکارانی که از جان مایه می‌گذارند تا خامه قلمشان روایتی واقعی، منصفانه و تعالی‌گر از وقایع استان باشد. اما از منظری دیگر رسیدن به این جایگاه بدان سبب فرح بخش است که توانسته در ارتقاء ظرفیت‌های استان در همه حوزه‌ها اثرگذاری مستقیم داشته باشد. اکنون ما چهره‌هایی را در استان شناسایی و به مردم معرفی کرده‌ایم که سال‌های سال مهجور مانده بودند، اکنون فضایی ایجاد شده است که مردم بی‌تفاوت از کنار وقایع و رویدادها نمی‌گذرند و روح نقادی و نگاه پرسشگرانه بسیار بیشتر از گذشته تقویت شده است.
امروز شناخت بیشتر و بهتری از داشته‌های استانمان داریم و برای انتخاب مسیر درست توسعه پشتوانه خوبی از نظرات کارشناسی و دیدگاه‌های مدیریتی را مستند کرده‌ایم و ده‌ها اتفاق خوب دیگری که در کنار دیگر رسانه‌های استان و در راستای رسالت دیده‌بانی، نظارت مدنی و مطالبه‌گری عمومی رقم خورده است. اما در مسیر رسیدن به وضعیت کنونی، آنچه همه سختی‌ها، نامهربانی و تغافل‌ها را در نظر ما کوچک و کم‌اهمیت ساخت پشتیبانی بی‌نظیر مردمی بود. قطعا هیچ روزنامه‌نگاری اگر احساس کند نوشته‌اش دیده نمی‌شود و اثربخش نیست رغبتی برای ادامه کار نخواهد داشت. حمایت و همراهی مردمی با مجموعه بامداد جنوب از آغاز تاکنون یک تجربه کم‌نظیر بوده است که بعید می‌دانم پیش از این در جای دیگری از جغرافیای ایران رخ داده باشد. شاید ما در انعکاس این همراهی و پشتیبانی مردمی آنچنان که باید حق مطلب را ادا نکرده باشیم اما واقعیتی است که همه عوامل روزنامه به خوبی آن را حس کرده و همین عامل سبب استمرار فعالیتشان شده است. به شهادت همین مردم و پیام‌های محبت‌آمیز آنها بامداد جنوب اکنون به معنای واقعی صدای مردم است و این افتخار بزرگی است که ما قدر می‌دانیم. البته این ابراز پشتیبانی و لطف هیچگاه ما را از کاستی‌ها و نواقصمان غافل نکرده و به‌طور مستمر تلاش میکنیم ضعف‌ها و کاستی‌ها را رفع کرده و در مسیر تکامل حرکت کنیم.
در انتها اشاره به موضوعی را که بخشی از جامعه بدان نقد دارند واجب می‌دانم. طی ماه‌های اخیر چند باری از سوی برخی مقامات ملی و در مواردی از سوی برخی همراهان و دوستان هم‌استانی به این موضوع اشاره شده است که بامداد در نقد مدیریت استان بی‌پروا عمل می‌کند و حتی برخی از این دوستان از سر دلسوزی درخواست تعدیل این نوع مواجهه با مسایل را داشته‌اند. آنچه می‌توانم بگویم این است که نقدها و تحلیل‌های بامداد جنوب پیرامون رخدادهای استان نه به آن سبب مورد انتقاد برخی قرار می‌گیرد که غیرمنصفانه و تهاجمی است بلکه به باور من ریشه آن در خلاء تاریخی نقد قدرت در استان است. نخست اینکه، اصولا پیش از این چون تجربه انتشار روزنامه در استان وجود نداشته اگر نقدی صورت می‌گرفت به سبب آنکه با گذشت حداقل یک هفته تا انتشار شماره بعدی جراید استان شامل مرور زمان می‌شد این احساس عمومیت نمی‌یافت اما اکنون وقتی طی دو یا سه روز متوالی شاهد مطالب انتقادی هستیم این تکرار باعث ایجاد فضای عمومی پیرامون موضوع شده و بار روانی بیشتری ایجاد می‌کند. پیشکسوتان رسانه‌ای در استان می‌توانند درباره این موضوع قضاوت بهتری داشته باشند.
دوم اینکه، باید بپذیریم ظرفیت نقد در فضای رسانه‌ای استان تا پیش از این محدود و کم دامنه بوده است. ملاحظات فردی، روابط انسانی و علقه‌های سیاسی و جریانی سبب می‌شد تا خیلی از حرف‌ها و دغدغه‌ها و معضلات از منظر نقد پنهان بماند اما بامداد با رعایت احترام و حریم خصوصی افراد با این راهبرد وارد فضای رسانه‌ای استان شد که نقادی کند و جز منافع مردم و چهارچوب‌های قانونی خط قرمز دیگری نداشته باشد. این رویکرد سبب شد اتهام‌های زیادی به ما وارد شود و حتی بسیاری از روابط فردی و اجتماعی پیشین نیز دستخوش چالش شود و در سطح کلان‌تر کار بدانجا رسد که عده‌ای بامداد جنوب را به ضد دولت بودن! متهم کنند حال آنکه ما باور راسخ داریم بزرگترین خدمت ما همین نقد بی‌محابای قدرت بوده است. اکنون در شرایطی قرار گرفته‌ایم که مدیران و خدمتگزاران مردم در دستگاه‌های اجرایی به سبب دیده‌بانی و نظارت نقادانه رسانه‌های استان از جمله بامداد جنوب بسیار مراقبت می‌کنند تا خطای مدیرتی یا عملیاتی نداشته باشند زیرا یقین دارند که مورد نقد قرار خواهند گرفت و این موضوع قطعا بزرگترین خدمت به دولت است زیرا بهره‌وری را بالا برده و اتلاف منابع را کاهش می‌دهد.
البته طرح ادعای ضددولت بودن بامداد جنوب آنقدر نچسب و غیرواقعی است که در رد آن نیاز به هیچ تلاشی نیست. تحلیل محتوای مطالب منتشره در بامداد به‌خوبی نشانگر حمایت‌های صریح از دولت – البته بر اساس باور و اعتقاد و نه منافع – است.
سوم اینکه، ما از نقد مخاطبانمان به شدت استقبال میکنیم و بارها اعلام کرده‌ایم بدون دخل و تصرف حاضر به انتشار آن هستیم اما انتظار داریم مدیران استان سعه صدر بیشتری به خرج دهند و اتفاقا از ظرفیت بامداد برای رفع کاستی‌ها و اطلاع‌رسانی اقدامات خوب و موثرشان بهره ببرند. در همین جا به صراحت اعلام میکنیم برای انعکاس اقدامات امیدبخش و موثر دستگاه‌های خدمت‌رسان به مردم از جمله دستگاه‌های اجرایی دولتی بدون هیچ چشم‌داشتی آمادگی داریم و قطعا انتشار آن را افتخار می‌دانیم زیرا نتیجه آن افزایش سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی به دولت خواهد بود، موضوعی که نیاز اساسی این روزهای جامعه ماست.
X Share