بامدادجنوب- الهام بهروزی:
نوزدهمین جشنواره استانی قصهگویی روز گذشته در مرکز فرهنگی هنری شماره 2 کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان برگزار و با استقبال بینظیری همراه شد. قصهها به دنیای کودکی ما جان میبخشند. این جشنواره لبریز از قصههای رنگارنگی بود و مرا بسان دخترکی چموش و بازیگوش به آن سالهای زیبا و بیغل و غش کودکیهایم برد. قصههایی که ناب بودند. دیوهایی که همیشه یک پای ثابت قصههای خاله پدری من بود، در قصههای دیروز دگرباره مرا به یاد آدمهای خاکستری و سیاه زندگی انداخت، آدمهای ریاکاری که دیو درونی خود را پشت سیمای انسانیشان پنهان میکنند و ... .
اما همیشه در این قصهها یک دختر یا پسر شجاعی بود که تمام نقشههای این دیوها را نقش بر آب میکرد. قصههایی که در این جشنواره روایت شدند، پر از حرف و معنا بود، برخی از این قصهها بهشدت مرا مجذوب خود کرد. خیلی از این قصهها در ناخودآگاهم بودند اما شنیدن دوبارهشان در وجودم شوقی وصفناشدنی برانگیخت. افسوس خوردم که ایکاش خاله پدرم زنده میماند و بار دیگر این قصهها را برای کودک درونم به تصویر میکشد و من همه آنها را مینوشتم تا بتوانم این قصهها را برای کودکان در آینده نقل کنم. خاله پدری من در سینه خود قصههای بسیاری را جا داده بود. از میان این قصهها فقط نام یکی از آنها در ذهنم باقی مانده، آن هم قصه «کی خووه، کی بیدار، همه خوون، توملی بیدار» است.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان در بطن خود دنیایی از کودکانهها و شادیهای ناب و خالص را جای داده، این مجموعه با الهام از کتاب، اعضایی را به جامعه معرفی میکند که سرشار از خلاقیت و ایده هستند. جشنواره قصهگویی یکی از مفیدترین و تاثیرگذارترین رویداد فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، چراکه این جشنواره هماره موجب پویایی و احیا و جانبخشی قصهها، افسانهها و ادبیات فولکور هر منطقه میشود. نوزدهمین جشنواره قصهگویی استانی روز گذشته در حالی به کار خود پایان داد که گویای حرکت رو به رشد جریان قصهگویی در استان به همت این مجموعه است. این جشنواره با تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم و پس از آن با طنینانداز شدن سرود جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. سپس مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان به ایراد سخن پرداخت.
زهره عالینسب در خصوص جشنواره قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان گفت: نتایج مرحله بازبینی نوزدهمين جشنواره استانی هشتم آبانماه از سوی هیات داوران اعلام شد و از میان 35 قصهگو شرکتکننده در بخش مربیان فرهنگی، هنری و ادبی مراکز فرهنگی هنری کانون پرورش فکری، 12 قصهگو، از میان 33 قصهگوی شرکتکننده در بخش نوجوان 10 قصهگو و از میان 20 قصهگوی شرکتکننده در بخش آزاد، پنج نفر به مرحله استانی و کشوری راه پیدا کردند و برگزیدگان نهایی جشنواره استانی به جشنواره بینالمللی که در بهمنماه برگزار میشود، راه مییابند.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اینکه قدمت قصه و قصهگويي به تاريخ سخن در میان انسانها برميگردد، افزود: قصه بهوسعت تاريخ براي انسان حرف براي گفتن دارد و به اندازه بهار بوي زندگي ميدهد و به درازاي همه فصلها شكوهمند است. قصه دروازه شهر عاطفهها و مهربانيها و اخلاق است. قصه اقيانوس پندها و عبرتها و همه سرمايههاي انساني در طول تاريخ است تا جايي كه پروردگار پيامهاي خود را با قصه انتقال ميدهد. شاعر براي شيريني كلام خود از قصه ميگويد. مادربزرگها در قديم و مادران امروز با قصه فرزندان خود را تربيت ميكنند و چه باور زیبایی است، چون قصه سرزمين روياست و سرزمين رويا تجليگاه رشد ذهن بشر و پختگي كردار آدمي است.
عالینسب در پایان گفتههای خود با بیان اینکه وقتي فرزندان خود را به قصه گفتن و قصه شنيدن عادت دهيم، عملا اعتماد به نفس و خودباوري را در آنها تقويت ميكنيم، خاطرنشان کرد: پيامهاي مثبت قصه كمكم ملكه ذهن و عمل آنها ميشود. صداقت، احساس مسووليت و حس تعهد اجتماعي، خداباوري و خيلي از صفات مثیت ديگر را در آنها نهادينه ميكند. به اميد اينكه روزی فرا برسد قصهها را براي بيداري بچهها و نوجوانانمان بگوییم، نه برای خواب كردن آنها.
بعد از پایان سخنان مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان، افراد راهیافته به مرحله پایانی جشنواره استانی قصهگویی در دو بخش آزاد و مربیان فرهنگی، هنری و ادبی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان به ترتیب نوبت و با رعایت زمان تعیین شده به ارائه قصههای خود پرداختند. البته یادآوری میشود که اعضای نوجوان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان پس از گزینش از سوی هیات داوران (متشکل از زهرا جهانافروزیان، ملیحه کرمی و فاطمه ارشادی) در همان مرحله نخست بهصورت مستقیم به جشنواره بینالمللی قصهگویی معرفی شدند. مرحله پایانی نوزدهمین جشنواره استانی قصهگویی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان را مهشید جهازی، سمیه رسولی و خانم سراجی داوری کردند.
در حاشیه این جشنواره با یکی از داوران این دوره از جشنواره قصهگویی به گفتوگو پرداختیم، سمیه رسولی در رابطه با قصه در گفتوگو با بامداد جنوب گفت: قصه یکی از کهنترین میراثهای فرهنگی ماست و ما بهعنوان یک ایرانی وظیفه داریم در حفظ و حراست از این میراث گرانبها بکوشیم.
وی در ادامه با بیان اینکه برگزاری جشنوارههای قصهگویی یکی از اقدامات ارزشمند کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای پاسداشت این میراث گرانبهاست، در خصوص نحوه داوری این جشنواره توضیح داد: داوران جشنواره در دو بخش به بررسی قصه ارائه شده پرداختند؛ یکی شاخصهای قصه بود و دیگری شاخصهای قصهگویی. شاخصهای قصه، انتخاب قصه متناسب با ارزشهای اسلامی و ایرانی است و برخوردار بودن قصه از پیام متناسب با گروه سنی مخاطب. البته بهرهبرداری قصه از قابلیتهای روایی و زبان تصویری بسیار مهم است که باید هنگام انتخاب قصه مورد توجه قرار بگیرد و در بخش قصهگویی نیز چندین مورد برای داوری مورد بررسی قرار گرفت، بهطور مثال قصهگوها باید به فضاسازی متناسب با قصه برای شروع قصهگویی و همچنین خلاقیت و نوآوری در شیوه اجرا و نیز بیان قصه با صدایی بلند و رسا و مناسب را مدنظر داشته باشند و به لحن کلام بهعنوان اصلیترین و مهمترین ابزاری که قصهگو در اختیار دارد، توجه کند. بنابراین قصهگو در حین قصهگویی باید متناسب با درک و فهم و حوصله مخاطب قصهگویی کند و هنگام اجرا از زبان بدن بهخوبی و درستی بهره ببرد. رعایت همه این نکات کمک میکند که ما یک قصهگویی خوب را شاهد باشیم و از این فعالیت بهعنوان یک ابزار تربیتی در راستای تربیت نسلی پویا و خلاق و توانا استفاده کنیم.
مهشید جهازی که یکی دیگر از داوران این جشنواره بود، نیز به بامداد جنوب گفت: قصه یکی از بالاترین و برترین هنرها است، قصه معجزهگر زندگی همه انسانهاست، بهویژه فرزندان ما که محتاج شنیدن قصه و افسانهها هستند. همه ما یک بار به دنیا میآییم و یکبار هم زندگی میکنیم. بنابراین نیازمند شنیدن قصهها و تجریبات گذشتگان هستیم و فواید و تاثیرات قصه در زندگی، آینده و سرنوشت فرزندانمان غیرقابل کتمان است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه اهمیت و ضرورت قصهگویی هدف اصلی ما در کتابخانههای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، افزود: باتوجه به اینکه ما امسال بخشی از موضوعات قصه را در جشنواره آزاد گذاشتیم و بخش دیگر هم به موضوعات ایرانی-اسلامی اختصاص داده بودیم، خوشبختانه در این دوره از جشنواره قصهها از نظر محتوا و کیفیت ارتقا یافته بودند، همچنین اجراها هم بهدلیل افزایش تجربه و دانش قصهگویی مربیان خیلی بهتر شده بود. مربیان و افراد برگزیده بیشتر از قصههایی با آموزههای اخلاقی و با رویکردی تربیتی استفاده کرده بودند. تقریبا 99 درصد این قصهها رویکرد تربیتی داشتند که بهصورت غیرمستقیم بیان شدند و حتی این قصهها موضوعاتی نظیر حفظ محیط زیست را نیز در برگرفته بودند. یک درصد این قصهها هم به افسانهها و قصههای فولکوریک استان مربوط میشد که قصهگوها خیلی زیبا و با گویش محلی آنها را برای بچهها تعریف کردند.
جهازی در پایان خاطرنشان کرد: خیلی خوشحال هستم که قصه جایگاه واقعی خودش را در میان خانوادهها پیدا کرده است و ما امیدوار هستیم که اینقدر قصهگویی در جامعه نهادینه شود که هر روز قصه را جزء اصلی سبد خانوار خود قرار بدهند و بگویند که امروز این قصه را با این هدف برای دختر یا پسرم تعریف کردم و در تربیت فرزندان خود یک قدم به جلو برداشتهایم.
این جشنواره در نوبت بعد از ظهر با اجرای چند برنامه جانبی از جمله اجرای موسیقی، قصهگویی یک مادربزرگ (خانم شاکر)، قرائت بیانیه در بخش نوجوان و در بخش مربیان بهترتیب از سوی زهرا جهانافروزیان و خانم سراجی ادامه یافت تا اینکه سوسن حیاتی که اجرای آیین پایانی نوزدهمین جشنواره استانی قصهگویی را برعهده داشت، افراد برگزیده (در دو بخش آزاد و مربیان فرهنگی، هنری و ادبی مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان) را بر اساس رای هیات داوران اعلام کرد و از میان 17 نفر شرکتکننده، هشت نفر به نامهای فرزانه بوشهری، ملیحه کرمی و لیلا منصورینژاد (بوشهر)، زهرا میرزاییخواه و زینب احمدی (اهرم)، عبدالوحید بهزادی (سیار برازجان)، سیدهلیلا موسوی (وحدتیه) و سوسن حیاتی (دیلم) به جشنواره بینالمللی قصهگویی راه یافتند.