بامدادجنوب- الهام بهروزی:
بالیدن به پیشینه پر طمطراق فرهنگی اقلیم جنوب، راهی برای سرپوش گذاشتن بر وضعیت اسفناک کتابخوانی اهالی این دیار نمی‌تواند باشد، چراکه کتاب، دوست شیرین‌سخن و مثبت‌اندیش هر روز بیشتر از قبل در انزوا قرار می‌گیرد. باید چاره‌ای برای این بیمار به کما رفته اندیشید و پیش از این‌که به مرگ فراموشی دچار شود، در راستای هوشیاری آن گام برداشت. نخست از خودمان شروع کنیم، ما به‌عنوان قشر تحصیل‌کرده و صاحب‌اندیشه برای پیوند خود، فرزندان و اطرافیانمان با کتاب چه کاری انجام داده‌ایم، چند سال از آخرین باری که به کتابفروشی یا کتابخانه رفته‌ایم، می‌گذرد؟ آخرین کتابی که خوانده‌ایم کدام کتاب بود؟ آخرین باری که به نمایشگاه کتاب رفتیم، کی بود و چند کتاب خریداری کردیم؟ در روز چند ساعت مطالعه داریم؟ آیا تاکنون به دوستان خود کتاب هدیه داده‌ایم؟ آیا در دوره‌ها و محفل‌های دوستانه خود از کتاب و فواید کتابخوانی سخن می‌گوییم؟ آیا به‌دنبال چرایی کاهش تعداد اعضای کتابخوان کتابخانه‌ها رفته‌ایم؟ چرا در استان کتابخانه شبانه‌روزی نداریم؟ و صدها سوال دیگر که همین طور در ذهنمان رژه می‌روند و به‌دنبال پاسخ قانع‌کننده‌ای هستند. به‌راستی ما اهالی رسانه که نقش ارزنده‌ای را در اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی جامعه داریم تا چه میزان از مغفول ماندن این یار دیرینه نوشته‌ایم؟ هر بار که از پایین بودن آمار سرانه کتاب در نشریات و خبرگزاری‌ها سخن گفته می‌شود، باید بیشتر از گذشته احساس نگرانی کرد، زیرا جامعه‌ای که پیوندش با کتاب گسسته می‌شود، دچار نوعی تشویش و پریشانی هویتی می‌شود و سرزدن هر گونه بزه و جرمی از افراد چنین جامعه‌ای دور از انتظار است.
امروزه این بی‌میلی به کتاب در میان تمام اقشار جامعه دیده می‌شود. شوربختانه ما ایرانی‌ها همیشه به تمدن و فرهنگ درخشان گذشته خود سخت بالیده‌ایم و به آن همواره با تفاخر می‌نگریم اما وضعیت کنونی جامعه موید واقعیت تلخی است که نتیجه سال‌ها غفلت است. بی‌توجهی به کتاب و بی‌میلی نسبت به کتابخوانی تنها خاص استان نیست، بلکه این مشکلی است که در سراسر کشور دیده می‌شود. بنابراین در سال‌های اخیر متولیان فرهنگی و سیاست‌گذاران برای بهبود وضعیت کتابخوانی در کشور تصمیماتی اندیشیده‌اند که به‌نوعی زمینه آشتی مردم را با کتاب البته در بلندمدت فراهم می‌کند. طرح‌هایی نظیر طرح کتابخوان، طرح پایتخت کتاب، برگزاری نشست‌های نقد و بررسی و... طرح‌هایی تشویقی برای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در سطح جامعه و فضایی شهری است که البته همه این برنامه‌های زمانی موفق عمل می‌کنند که مردم نیز چون گذشته به حوزه کتاب توجه کنند و کتاب را در سبد خانواری خود قرار بدهند. بوشهر در حال حاضر یکی از استان‌هایی است که از نظر عضویت و امانت در وضعیت خوبی به‌سر نمی‌برد و می‌طلبد که در این زمینه تدبیر و چاره‌اندیشی شود.
مدیرکل اداره کتابخانه‌های عمومی استان روز گذشته در نشست مطبوعاتی خود با اهالی رسانه گفت: ما در کتابخانه‌های عمومی با چهار شاخص سروکار داریم که عبارتند از: فضا، منابع، عضو و امانت کتاب. فضا و منابع مواردی است که از محل کمک‌های بخش دولتی و خیران تامین می‌شود ولی دو شاخص عضویت و امانت به ذائقه و سلیقه مردم باز می‌گردد. ما در حال حاضر در منابع رتبه نهم کشوری را داریم و در فضای کتابخانه‌ای هم در کشور یازدهم هستیم، یعنی به ازای هر 15 هزار نفر یک کتابخانه داریم اما در حوزه امانت در رتبه 23 کشور و از نظر عضویت هم در رتبه 21 کشور قرار گرفته‌ایم که این رتبه‌های بیانگر این است ما در بخش‌های عضویت و امانت موفق ظاهر نشده‌ایم و نیاز به چاره‌اندیشی داریم.
سیدعلی هاشمی با بیان این‌که بدون شک ما با افزایش منابع و فضا می‌توانیم سرانه امانت و عضو را افزایش بدهیم، افزود: ما در حال حاضر در استان هشت روستا با جمعیت بالای سه هزار نفر داریم که فاقد کتابخانه هستند و همین طور دو شهر بادوله و بوشکان نیز کتابخانه ندارند.
وی در ادامه با اشاره به وضعیت کتابخوانی در استان تصریح کرد: بیشترین کتاب‌های مورد علاقه در استان شامل کتاب‌هایی نظیر رمان، ادبیات، دین و روانشناسی می‌شوند. هم‌اکنون 31 هزار عضو کتابخانه‌ها داریم، در حالی که از ظرفیت خدمات‌رسانی به دو برابر این جمعیت برخوردار هستیم.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان با تاکید بر این‌که به‌دلیل کمبود منابع انسانی و مالی تاکنون موفق نشده‌ایم که در سطح استان کتابخانه شبانه‌روزی داشته باشیم، یادآور شد: در حال حاضر به‌دنبال این هستیم که برخی از کتابخانه‌ها را در شهرستان‌ها به کتابخانه‌های دو نوبته تبدیل کنیم.
هاشمی همچنین با بیان این‌که806 هزار و 666 نسخه کتاب در کتابخانه‌های استان موجود است، این در حالی است که ما به ازای هر 100 نفر (باسواد و بیسواد) 77 جلد کتاب می‌توانیم داشته باشیم، افزود: در حال حاضر 75 کتابخانه فعال در استان وجود دارد که از این شمار 61 کتابخانه نهادی و 14 کتابخانه مشارکتی هستند، از 61 کتابخانه نهادی 40 کتابخانه در نقاط شهری و 21 کتابخانه هم در نقاط روستایی فعالیت می‌کنند.
سیدعلی هاشمی با اشاره به این‌که هم‌اینک دو کتابخانه نیز در دوراهک و شیرینو در دست ساخت است، بیان کرد: بر اساس معیار تعریف شده شهرها و روستاهایی با جمعیت هزار و 500 نفر باید دارای کتابخانه باشند که با وجود این تعریف ما به 32 کتابخانه دیگر در استان نیاز داریم. در حال حال حاضر ساخت دو کتابخانه نخل‌تقی و سیراف نیز از پیشرفت خوبی برخوردار است و انتظار می‌رود که در دهه فجر این دو کتابخانه افتتاح شوند. همچنین کتابخانه‌ای هم در بهمنی در حال ساخت داریم که این کتابخانه می‌تواند به استاندارترین کتابخانه عمومی بوشهر تبدیل شود.
وی در بخش پایانی سخنان خود در خصوص پرداخت نیم‌درصد شهرداری‌ها گفت: شهرداری‌های خورموج، چغادک، عالیشهر، خارگ در پرداخت سهم خود با ما همکاری بسیار خوبی دارند اما بقیه شهرداری‌های استان همکاری مطلوبی ندارند و برخی از آنها اصلا مشارکت ندارند. انتظار داریم شهرداری‌ها در این زمینه با ما همکاری لازم را داشته باشند، چراکه اگر شهرداری‌ها با ما همکاری لازم را داشته باشند، ما در بسیاری از برنامه‌های خود پیش می‌افتیم، به عنوان نمونه می‌توانیم به‌نحو مطلوب‌تری از نویسندگان و پژوهشگران هم‌استانی حمایت کنیم.
در پایان یادآوری می‌شود، در هفته کتابخوانی برنامه‌هایی نظیر دیدار کتابداران با نماینده ولی‌فقیه در استان، نشست مشترک با نویسندگان و ناشران و فعالان حوزه کتاب استان، همایش تکریم کتابداران و ترویج کتابخوانی، برگزاری دوره استانی آموزش قصه‌گویی مراسم خانه فرهنگ بوشهر و کافه کهن و آیین عصر شعر آیینی، غبارروبی قبور شهدا، پیاده‌روی خانوادگی در شهرهای کلمه و دشتی، دیدار با خانواده شهید صادق گنجی، افتتاح بخش کودک کتابخانه عمومی آبپخش، عضویت رایگان در همه کتابخانه‌های عمومی استان، اجرائی می‌شوند.
