بامداد جنوب- ابوعلی زرینقلم:
دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب امریکا شد و بهنظر میرسد که او پیش از آنکه به کاخ سفید برود و دوره چهارساله استیجاری خود را شروع کند، پیش از آن سخنانی در مورد مسائل مختلف گفته بود که همه را هراسناک کرده و از اینرو هشدارهایی در این زمینه صادر میکنند که در نوع خود بیسابقه است.
در حالی که ترامپ میگوید همه نگاهش به اقتصاد ملی امریکا و بازگشت دوران قدرت این کشور باز میگردد، حرف و حدیثها در مورد اینکه او چه کسانی را در پستهای مهم وزارت امور خارجه و دفاع بگمارد باعث بروز برخی واکنشها در داخل کشورمان شده است. هر چند هنوز زمان تا معرفی اعضای کابینه ترامپ باقی مانده است اما آنچه مبرهن است آنکه این دوره باز هم نومحافظهکارانی که در دوره جورج بوش پسر در مراکز مهم تصمیمگیری این کشور حضور داشتند، میخواهند به مناصب خود بازگردند. این افراد عموما به شدت با جمهوری اسلامی ایران و بهویژه مذاکرات هستهای مخالف بوده و توافق صورت گرفته را هم ناکارآمد میدانند.
از همینرو است که در تهران هشدارهای تندی خطاب به رئیسجمهور منتخب امریکا و سیاستهای اعلامی وی داده میَشود. این هشدارها روز گذشته در خطبههای نماز جمعه تهران و برخی دیگر از شهرهای کشور هم خود را نشان داد تا اعلام هشداری باشد به امریکاییها که جمهوری اسلامی ایران برای همه گزینههای احتمالی آمادگی لازم را دارد. سیداحمد خاتمی در خطبههای نماز جمعه روز گذشته تهران با انتقاد از برخی از رسانهها که پیروزی هیلاری کلینتون را خیلی زود اعلام کردند، گفت: پس از انتخابات نیز نظام جمهوری اسلامی موضع مناسبی گرفت، زیرا ما در هیچ کشوری دخالت نمیکنیم و به انتخاب مردم دنیا احترام میگذاریم و سیاست ما همیشه این است که میبینیم هر فلسطینی، هر بحرینی، هر عربستانی یک رأی دارند ولی آنها که دم از دموکراسی میزنند به ملتها احترام نمیگذارند، ببنید که در دنیا چه میکنند، رئیسجمهور سوریه با 70 درصد آرا رأی آورد ولی در امریکا به کلی 47 درصد پای صندوق رأی رفتند.
امام جمعه موقت تهران در ادامه با بیان اینکه شما اگر بخواهید همان دیوانگیها را داشته باشید به سرنوشت روسای جمهوری سابق دچار میشوید، در مناظرات خود مردم ایران را تروریست دانستید؟ اگر یک جو مردانگی داشته باشید باید از ملت ایران عذرخواهی کنید، خطاب به ترامپ گفت: حواست باشد بازی با ایران بازی با دم شیر است و امیدوارم این حرفها به گوشت برسد و بدانی که ایران اسلامی یک منش دارد و یک شعار؛ منش ما مقاومت تا آخرین نفر و آخرین نفس است و شعار ما شعار حسین (ع) است یعنی هیهات من الذله است. خاتمی همچنین گفتکه امیدواریم رئیسجمهور تازه به دوران رسیده امریکا سر عقل بیاید و حرفی که این روزها گفته نمیخواهد با هیچ کشوری تنش داشته باشد را عمل کند و اگر عمل نکرد مردم ایران را بشناسد و به بیراهه نرود.
البته پیش از این سختترین موضعگیری در مورد ریاستجمهوری ترامپ را رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح کشور داشت که در سالگرد شهید طهرانیمقدم هشدارهای لازم را در مورد هرگونه سیاست تجاوزکارانه علیه جمهوری اسلامی ایران داده بود. سرلشکر محمدحسین باقری در این مراسم تاکید کرده بود که این فردی که تازه قدرت گرفته حرفهای بزرگتر از دهنش زده و و گفته بود که اگر من در زمان دستگیری ملوانان در خلیج فارس بودم برخورد دیگری میکردم! خب از فرماندهان نیروی دریاییات بپرس که ملوانانش در زمان دستگیری روی قایقها چه کار کردند؟ تهدید ایران در تنگه هرمز را تنها یک شوخی است.
از سوی دیگر وزیر امورخارجه کشور هم روز گذشته در مورد نگاه بدبینانه احتمالی ترامپ نسبت به برجام هشدار داد و از دولت امریکا خواست به تعهدات خود پایبند باشد. محمدجواد ظریف که در جمهوری چک به سر میبرد در این مورد با بیان اینکه برجام یک توافق چندجانبه متعادل است که به تائید شورای امنیت سازمان ملل رسیده است. ما به همه تعهدات خود عمل کردهایم؛ هرچند که دولت فعلی امریکا به بخشی از تعهدات خود عمل نکرده است، گفت: ما اعتقاد داریم اجرای برجام به نفع همه است؛ لذا ترجیح ما این است که همه به برجام پایبند بمانند و ما هم پایبند خواهیم ماند. اینچنین نیست که در صورت عدم پایبندی دیگران گزینههای دیگری نداشته باشیم. ما گزینههای بسیاری داریم.
با این حال، روز گذشته اتحادیه اروپا هم نسبت به مواضع احتمالی ترامپ در مورد برجام واکنش نشان داد. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پی انتخاب دونالد ترامپ بهعنوان رئیسجمهور جدید امریکا تاکید کرد که برجام توافقی دوجانبه میان تهران و واشنگتن نیست و ترامپ نمیتواند آن را لغو کند.
فدریکا موگرینی در گفتوگو با شبکه سیانان با بیان اینکه توافق هستهای با ایران یک توافق دوجانبه میان امریکا و ایران نیست، بلکه توافقی چندجانبه است که من همچنان بهعنوان رئیس کمیسیون مشترک موظفم درباره پایبندی تمام طرفهای این توافق تضمین دهم، گفت: توافق هستهای در چارچوب شورای امنیت سازمان ملل انجام شده و یک مساله دوجانبه یا ملی نیست.
بر اساس این گزارش، یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که خواست نامش فاش نشود، روز جمعه در حاشیه نشستی در بروکسل با اشاره به توافق هستهای ایران و گروه 1+5 گفت: اتحادیه اروپا امیدوار است که توافق هستهای چندجانبه که پس از سالها مذاکره توسط قدرتهای جهانی با ایران به دست آمد و مورد تایید شورای اروپا و شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت، پس از آنکه دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شد نیز حفظ شود. به گفته وی، اتحادیه اروپا انتظار ندارد که توافق هستهای سال گذشته با ایران پس از ترامپ نابود شود. این توافقی چندجانبه است و ما بر این باوریم که همگان مایلند آن را حفظ کنند.
با این حال بهنظر میرسد که دیوار بیاعتمادی میان ایران و امریکا پس از آمدن ترامپ در حال بلند شدن است و در داخل کشور جز در حوزههای امنیت ملی، نباید موضعی خاص علیه ترامپ تا زمان روی کار آمدن رسمی وی گرفته شود، هر چند که هشدارهای لازم باید به وی داده شود تا طرف خود را بهتر بشناسد و بیگدار به آب نزند.